Robinsonady w prozie Aleksandra Bielajewa

• Authors: Patryk Witczak

Title variants

EN

Robinsonade in the prose of Alexander Belyaev

Abstracts

EN

The paper will present the phenomenon of Robinsonade in Russian literature of the first half of the twentieth century on the example of the work of fantasy writer Alexander Belyaev. Robinsonades is a variety of novel spread under the influence of D. Defoe’s „Robinson Crusoe” (1719), whose plot scheme (a castaway shaping the conditions of civilised life and a miniature human community on a desert island) was later taken up and paraphrased by numerous imitators in both the adventure novel and the utopian novel. Through the centuries, however, the boundaries of the concept have expanded considerably. The main aim of the paper is to show that some of Belyaev’s works meet the requirements to be described as robinsonades. It will also be shown that robinsonade is a diverse phenomenon. In Belyaev’s prose one can distinguish between model robinsonade, cosmic robinsonade and forest robinsonade. The analysis will be based on the methodology developed by narratology. Thus, the plot patterns of the analysed works will be studied in relation to the original – „The Cases of Robinson Crusoe”. The study of plot patterns need not be limited to indicating the presence of specific plot elements in the structure of the selected work, but may generate a number of additional question.

Keywords

EN

robinsonade; Alexander Belyaev; Robinson Crusoe; Defoe; science fiction

• Publisher: Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy. Wydawnictwo Uczelniane
• Journal: Heteroglossia. Studia Kulturoznawczo-Filologiczne
• Year: 2023
• Issue: 15
• Pages: 91-105

Dates

published

2023

Contributors

author

Patryk Witczak

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• Andruszko E., Modyfikacje toposu wyspy Robinsona: Defoe, Giraudoux, Tournier, [w:] Łukaszyk E. (red.), Archipelagi wyobraźni: z dziejów toposu wyspy w kręgu literatur romańskich, Wydawnictwo UJ, Kraków 2007, s. 143.
• Doroszewski W., Język, myślenie, działanie. Rozważania językoznawcy, PWN, Warszawa 1982.
• Gill P., Kopf M., Lipski J., Wstęp, „Porównania” 2019, nr 2(25), s. 10–17.
• Grajewski W., O narratologii, „Teksty” 1974, nr 6, s. 32–44.
• Korenowska L., Фантастика Александра Беляева: из небытия в бытие, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Russologica” 2021, nr 14, s. 146–155.
• Kozak E., Człowiek, natura, cywilizacja. Studium wybranych utworów Aleksandra Bielajewa i Brunona Jasieńskiego, Wydawnictwo Naukowe UPH, Siedlce 2018.
• Krawczyk S., Ciągle ta sama historia? O powtarzalności fabuł w narracyjnych grach fabularnych, „Homo Ludens” 2009, nr 1, s. 137–153.
• Lévi-Strauss C., Antropologia strukturalna, PWN, Warszawa 1970.
• Nieuważny F., Baśniowo-poetycka wizja udoskonalonego człowieka, [w:] Bielajew A., Człowiek-ryba, przeł. S. Kędzierski, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1985, s. 213–217.
• Pokrywka R., Współczesne robinsonady w literaturze niemieckojęzycznej, „Porównania” 2019, nr 2(25), s. 63–81.
• Propp W., Morfologia bajki, Książka i Wiedza, Warszawa 1976.
• Ruszała J., Robinsonada w literaturze polskiej: teoria – typologia – bohater – natura, Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Pedagogicznej, Słupsk 2000.
• Sławiński J. (red.), Słownik terminów literackich, Ossolineum, Wrocław-Warszawa 1998.
• Smuszkiewicz A., Stereotyp fabularny fantastyki naukowej, PAN, Warszawa 1980.
• Uniłowski K., Fantastyka i realizm, [w:] Bartos E., Chwolik D. K., Majerski P., Niesporek K., Literatura popularna, t. 2: Fantastyczne kreacje światów, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014, s. 15–28.
• Wojciszke B., Filozofia władzy, „Nauka” 2011, nr 2, s. 51–69.
• Беляев А., Остров погибших кораблей, 1926, https://tiny.pl/w3hnj, [dostęp: 13.05.2023].
• Беляев А., Мёртвая голова, https://tiny.pl/w3h2q, [dostęp: 13.05.2023].
• Беляев А., Прыжок в ничто, https://tiny.pl/w3hkt, [dostęp: 13.05.2023].
• Иваньшина Е., Жизнь или смерть? Фаустианские мотивы в прозе А. Р. Беляева, „Вестник Удмуртского университета” 2016, t. 26, s. 29–37.
• Козьмина Е., Фантастика начала ХХ века в жанровом освещении, «Научный диалог» 2017, nr 6, s. 148–157.
• Козьмина Е., Инвариант фантастической робинзонады, «Научный Диалог» 2017, nr 8, s. 169–178.
• Назаров И., Система «психического отравления»: о мотиве доведения до безумия в романе А. Р. Беляева «Голова профессора Доуэля», „Филологические науки. Вопросы теории и практики” 2017, тr 3(69), s. 37–39.
• Николюкин А. (ред.), Литературная энциклопедия терминов и понятий, Интелвак, Москва 2001.
• Осьмухина О., Старцев Д., Специфика воплощения мотива безумия в творчестве А. Р. Беляева, „Вестник Нижегородского университета им. Н. И. Лобачевского” 2017, nr 4, s. 190–194.
• Привалова Е., «Робинзон Крузо» в детской и педагогической литературе, «Детские чтения» 2012, nr 2, с. 41–54.
• Цибакова С., Мотив Робинзонады в прозе А. Кима, «Известия Гомельского государственного университета» 2008, nr 6(51), с. 166–171.
• Шахова В., Русские романы о Робинзонах: стратегии рецепции текста и образа, [В:] Семхулина И. (ред.), Littera terra: Проблемы поэтики русской и зарубежной литературы, Издательство УГПУ, Екатеринбург 2020, s. 244–249.

Identifiers

DOI

10.34864/heteroglossia.issn.2084-1302.nr15.art5

Biblioteka Nauki

41537108