Teleologiczne aspekty kultury pedagogicznej rodziny. Podejście komponentowo-relacyjne

• Authors: Edyta Zawadzka

Title variants

EN

Teleological aspects of pedagogical culture of the family. Componential and relational approach

Abstracts

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The research objective of the text is to consider the teleological aspects of pedagogical culture of the family, taking into account two perspectives. The first is expressed in their perception as a component of pedagogical culture of the family, the other in their recognition in connection with other components of the analysed construct. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The main problem of the presented paper is expressed in questions concerning the content and position of teleological aspects of family education in the structure of pedagogical culture of the family. The conducted deliberations are based on the results of the author’s own surveys and analysis of the literature. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The first part of the argumentation is the definition of the adopted understanding of pedagogical culture. The second, based on the results of the research, is focused on identifying the characteristics and content of the teleological awareness of the family. An attempt to prove the thesis of the relational dimension of teleological aspects of education in the structure of pedagogical culture was undertaken. RESEARCH RESULTS: The above considerations indicate that teleologicity is a property of the pedagogical culture of the family that permeates its both componential and relational dimension, constituting at the same time one of the important modifiers of the quality of implementation of the educational function by the family. CONCLUSIONS, INNOVATION, AND RECOMMENDATIONS: The application of the componential and relational approach inspires to undertake research on pedagogical culture of the family and its teleological aspects that extends beyond the schemes. It is possible to conclude that the lack of presence of goals of education in the structure of pedagogical culture significantly modifies the shape of the process of education in the family, which justifies taking pedagogizing actions in this regard.

PL

CEL NAUKOWY: Celem naukowym tekstu jest podjęcie namysłu nad teleologicznymi aspektami kultury pedagogicznej rodziny z uwzględnieniem dwóch perspektyw. Pierwsza z nich wyraża się w ich postrzeganiu jako komponentu kultury pedagogicznej rodziny, druga w ich ujmowaniu w związkach z innymi składnikami analizowanego konstruktu. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Główny problem artykułu wyraża się w pytaniach o treść i usytuowanie teleologicznych aspektów wychowania rodzinnego w strukturze kultury pedagogicznej rodziny. Prowadzone rozważania bazują na wynikach własnych badań sondażowych oraz analizie literatury przedmiotu prowadzącej do syntezy omawianych zagadnień. PROCES WYWODU: Proces wywodu składa się z kilku części. Pierwsza dotyczy określenia przyjętego rozumienia kultury pedagogicznej. Druga, bazująca na wynikach badań, koncentruje się na wskazaniu cech oraz treści świadomości teleologicznej rodziny. W kolejnej podjęto próbę udowodnienia tezy o relacyjnym wymiarze teleologicznych aspektów wychowania w strukturze kultury pedagogicznej. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Prowadzone rozważania wskazują, że teleologiczność jest właściwością kultury pedagogicznej rodziny, która przenika ją w wymiarze zarówno komponentowym, jak i relacyjnym, będąc jednocześnie jednym z ważnych modyfikatorów jakości realizacji funkcji wychowawczej rodziny. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Zastosowanie podejścia komponentowo‑relacyjnego inspiruje do podejmowania wykraczających poza schematy badań nad kulturą pedagogiczną rodziny i jej teleologicznymi aspektami. W odniesieniu do praktyki wychowania możliwe jest sformułowanie wniosku, że brak obecności w strukturze kultury pedagogicznej celów wychowania istotnie modyfikuje kształt procesu wychowania w rodzinie, co uzasadnia podejmowanie działań pedagogizacyjnych w tym zakresie.

Keywords

PL

cele wychowania; dążenia wychowawcze; kultura pedagogiczna rodziny; teleologiczne aspekty wychowania rodzinnego; wychowanie w rodzinie

EN

goals of education; educational objectives; pedagogical culture of the family; teleological aspects of family education; education in the family

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Wychowania
• Year: 2019
• Volume: 18
• Issue: 48
• Pages: 63-73

Dates

published

2019

Contributors

author

Edyta Zawadzka

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Instytut Pedagogiki, Zakład Podstaw Pedagogiki

• https://orcid.org/0000000161006607

References

• Adamski, F. (2003). Rodzina. W: T. Pilch (red.). Encyklopedia pedagogiczna XXI Wieku. Tom 5. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 306-311.
• Bereźnicka, M. (2016). Kultura pedagogiczna społeczeństwa jako ważny problem edukacji obywatelskiej. W: Z. Kwiasowski, K. Pabis-Cichowska, M. Pietrzyk (red.), Bezpieczeństwo w nowych czasach. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, s. 148-168.
• Błasiak, A. (2018). Wychowanie w rodzinie. W: B. Sieradzka-Baziur (red.), Pedagogika rodziny na początku XXI wieku w świetle pojęć i terminów. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, 137-172.
• Cudak, H. (2010). Znaczenie aktywności nauczyciela-wychowawcy w kształtowaniu kultury pedagogicznej rodziców. W: F. W. Wawro (red.), Pedagog wobec wyzwań współczesności. Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 39-45.
• Furmanek W. (2003). Cele pedagogiczne. W: T. Pilch (red.). Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku. Tom 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 459-468.
• Grochociński, M. (1979). Kultura pedagogiczna rodziców. W: M. Ziemska (red.). Rodzina i dziecko. Warszawa: PWN, s. 299-349.
• Gurycka A. (1979). Struktura i dynamika procesu wychowawczego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Kawula, S. (2007). Kultura pedagogiczna rodziców jako czynnik stymulacji rozwoju i wychowania młodego pokolenia. W: S. Kawula, J. Brągiel, A.W. Janke (red.), Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 335-359.
• Kron, W.F. (2012). Pedagogika. Kluczowe zagadnienia. Podręcznik akademicki. Sopot: GWP.
• Kwatera, A. (2018). Kultura pedagogiczna rodziców i nauczycieli a jakość ich współpracy – uwarunkowania, możliwości, bariery. W: A Kwatera, J. M. Łukasik, S. Kowal, Odpowiedzialność, wspólnotowość, współpraca w szkole: nauczyciele i rodzice. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, s. 169-190.
• Kwak, A. (2003). Uniwersalność instytucji rodziny i kierunku jej przemian. W: Z. Tyszka (red.), Życie rodzinne – uwarunkowania makro i mikrostrukturalne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 11-23.
• Miałkowska-Rejmer, Z. (1981). Preferencja celów wychowawczych. Przesłanki psychologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Marynowicz-Hetka E. (2006). Pedagogika społeczna. Tom 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Okoń W. (2007). Nowy Słownik Pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Olubiński, A. (2008). Kultura pedagogiczna jako wskaźnik poziomu świadomości społecznej. Wychowania na co dzień, 1-2, s. 3-7.
• Ostrovska, I. (2014). Education in the Context of Social Upbringing. Saarbrücken: LAP LAMBERT Academic Publishing.
• Radlińska H. (1935). Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego. Szkice z pedagogiki społecznej. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Śliwerski B. (2012). Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Tyszka, Z. (2001). System metodologiczny wieloaspektowej integralnej analizy życia rodzinnego. Poznań: Wydawnictwo UAM.
• Winiarski, M. (2003). Kultura pedagogiczna. W: T. Pilch (red.). Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku. Tom 2. Warszawa: Żak, s. 973-977.
• Wróbel, A. (2014). Problem intencjonalności działania wychowawczego. Studium teoretyczne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Zamojski P. (2010). Pytanie o cel kształcenia. Zaproszenie do debaty. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Identifiers

DOI

10.35765/HW.2019.1848.06

Biblioteka Nauki

1196737