Autentyczna kultura spotkania Media a współczesny kryzys rodziny według papieża Franciszka

• Authors: Józef Majewski

Title variants

EN

The Authentic Culture of Encounter. The Media and the Contemporary Crisis of the Family According to Pope Francis

Abstracts

EN

RESEARCH OBJECTIVE: An answer to the question of how Francis sees the contemporary crisis of the family in the perspective of the functioning of the media – means of social communication. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: I intend to answer the question posed above with the help of critical-quantitative analysis of selected sources, complemented with comparative analysis. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article comprises five parts: 1. “Introduction” – where the problem is sketched. 2. “Crisis of the Family?” – presenting a critical look at the sociological standpoint according to which the contemporary changes to the institution of the family are not marked by the features of a crisis, and Francis’ understanding of a crisis. 3. “Mediatization of the Family” – discussing difficulties with the balancing of the media’s responsibility for the crisis of the family and Francis’ related standpoint. 4. “Model of Communication” – presenting communication-related “relatedness” – according to Francis – between the family and the media and discussing in what sense – according to Francis – the contemporary media are a problem and a threat to the institution of the family; 5. “Conclusion” – containing a summary and conclusions. RESEARCH RESULTS: It results from Francis’ teaching about means of social communication and family that the media are not so much the source of the crisis of the family, as confirm its existence, doing it unilaterally, focusing on the crisis situation of the family. This does not mean that the media cannot be or are not a threat to the family, a danger and a problem. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: According to the author’s best knowledge, interpretation of Francis’ teaching has not yet been presented in source literature.   KEYWORDS: family, the crisis of the family, mediatization, media, communication, model of communication, culture of encounter

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, jak Franciszek widzi współczesny kryzys rodziny w perspektywie funkcjonowania mediów, środków komunikacji społecznej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Za pomocą krytyczno-ilościowej analizy wybranych źródeł, uzupełnionej o analizę porównawczą, zamierzam odpowiedzieć na pytanie postawione powyżej. PROCES WYWODU: Artykuł składa się z pięciu części: 1) „Wprowadzenie” – zarysowanie problemu; 2) „Kryzys rodziny?” – krytyczne spojrzenie na socjologiczne stanowisko, według którego współczesne zmiany instytucji rodziny nie mają charakteru kryzysu; rozumienie kryzysu przez Franciszka; 3) „Mediatyzacja rodziny” – o trudnościach z wyważeniem odpowiedzialności mediów za kryzys rodziny; stanowisko Franciszka w tym względzie; 4) Model komunikacji – komunikacyjne – według Franciszka – „pokrewieństwo” między rodziną i mediami; w jakim sensie – zdaniem Franciszka – współczesne media stanowią problem i zagrożenie dla instytucji rodziny; 5) Zakończenie (podsumowanie i wnioski). WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Z dotychczasowego nauczania Franciszka o środkach komunikacji społecznej i rodzinie wynika, że media nie tyle są źródłem kryzysu rodziny, ile poświadczają jego istnienie, a przy tym czynią to jednostronnie, skupiając się na kryzysowej sytuacji rodziny. Nie znaczy to, że media nie mogą być czy nie są dla rodziny zagrożeniem, niebezpieczeństwem i problemem. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Jak do tej pory – i wedle wiedzy autora – w literaturze przedmiotu brakuje zaprezentowanej interpretacji nauczania Franciszka.

Keywords

PL

rodzina; mediatyzacja; media; komunikacja; model komunikacji

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Wychowania
• Year: 2020
• Volume: 19
• Issue: 49
• Pages: 11-22

Dates

published

2020

Contributors

author

Józef Majewski

• Uniwersytet Gdański, Instytut Mediów, Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej

• https://orcid.org/0000000196176454

References

• Bawin-Legros B. (2001), Families in Europe: A Private and Political Stake - Intimacy and Solidarity, „Current Sociology” nr 5, s. 49-65.
• Deskur, A.M. (1968), Wprowadzenie do Dekretu o środkach społecznego przekazywania myśli. W: Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, Poznań: Wydawnictwo Pallotinum, s. 73–77.
• Dobroczyński, G. (2013), Kościół Web 2.0 w matni czy w sieci?, w: Studia soborowe. Historia i nauczanie Vaticanum II, red. M. Białkowski, Toruń: Oficyna Wydawnicza Finna, s. 547–583.
• Driessens O., Bolin G., Hepp A., Hjarvard S. (ed.) (2017), Dynamics of Mediatization. Institutional Change and Everyday Transformations in a Digital Age, London: Palgrave Macmillan.
• Dróżdż M., Smoleń J. (red.) (2015), Mediatyzacja życia: zjawisko i konteksty „Zeszyty Prasoznawcze” 2015, nr 1.
• Eilers, F.-J. (1993), Introduction, [w:] Church and Social Communication: Basic Documents, red. i wstęp F.-J. Eilers, Manila: Logos Publication, 1993, s. 57
• Eilers, F.-J. (2016), „Go and Proclaim” (Mk 16:15). Mission and Social Communication in a New Culture for Evangelisation, w: J. Kavunkal, Ch. Tauchner (ed.), Mission Beyond „Ad Gentes”. A Symposium, Siegburg: Franz Schmitt Verlag, 2016, s. 103–110.
• Franciszek (2013a), Esortazione apostolica „Evangelii gaudium” ai vescovi ai presbiteri e ai diaconi alle persone consacrate e ai fedeli laici sull' annuncio del Vangelo nel mondo attuale, https://ekai.pl/swiatowe-spotkanie-rodzin-zakonczone-eucharystia/ (dostęp: 13.11.2019).
• Franciszek (2013b), Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium”, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/adhortacje/evangelii-w2_24112013.html (dostęp: 13.11.2019).
• Franciszek (2014-2019), Orędzia na: 48. Dzień Środków Komunikacji Społecznej „Przekaz w służbie autentycznej kultury spotkania”, http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/messages/communications/documents/papa-francesco_20140124_messaggio-comunicazioni-sociali.html (dostęp: 12.11.2019); 49. Dzień Środków Komunikacji Społecznej „Komunikacja rodziny: uprzywilejowane środowisko spotkania w bezinteresownej miłości”, http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/messages/communications/documents/papa-francesco_20150123_messaggio-comunicazioni-sociali.html (dostęp: 12.11.2019); 50. Dzień Środków Komunikacji Społecznej „Komunikacja i miłosierdzie – owocne spotkanie”, http://w2.vatican.va/content/francesco/it/messages/communications/documents/papa-francesco_20160124_messaggio-comunicazioni-sociali.html (dostęp: 12.11.2019); 51. Światowy Dzień Środków Komunikacji Społecznej „«Nie lękaj się, bo jestem z tobą» (Iz 43, 5). Komunikujemy nadzieję i ufność w naszych czasach”, http://w2.vatican.va/content/francesco/it/messages/communications/documents/papa-francesco_20170124_messaggio-comunicazioni-sociali.html (dostęp: 12.11.2019); 52. Światowy Dzień Środków Komunikacji Społecznej „«Prawda was wyzwoli» (J 8, 32). Fake news a dziennikarstwo pokoju”, http://w2.vatican.va/content/francesco/it/messages/communications/documents/papa-francesco_20180124_messaggio-comunicazioni-sociali.html (dostęp: 12.11.2019); 53. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu, „«Wszyscy tworzymy jedno» (Ef 4, 25). Od wirtualnych wspólnot społecznościowych do wspólnot ludzkich”, http://w2.vatican.va/content/francesco/it/messages/communications/documents/papa-francesco_20190124_messaggio-comunicazioni-sociali.html (dostęp: 12.11.2019).
• Franciszek (2015), Orędzie na 49. Światowy Dzień Komunikacji Społecznej „Komunikacja rodziny: uprzywilejowane środowisko spotkania w bezinteresownej miłości”, http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/messages/communications/documents/papa-francesco_20150123_messaggio-comunicazioni-sociali.html (dostęp: 12.11.2019).
• Franciszek (2016a), Adhortatio apostolica post-synodalis „Amoris laetitia” episcopis presbyteris diaconis ersonis consecratis christianis coniugibus omnibus christifidelibusde amore in familia, http://w2.vatican.va/content/francesco/la/apost_exhortations/documents/papa-francesco_esortazione-ap_20160319_amoris-laetitia.html (dostęp: 4.11.2019).
• Franciszek (2017), Discorso ai capi di stato e di governo dell’Unione Europea,in occasione del 60° anniversario della firma dei trattati di Roma, http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/speeches/2017/march/documents/papa-francesco_20170324_capi-unione-europea.html (dostęp: 9.11.2019).
• Franciszek (2018a), Świętowanie z rodzinami, Dublin, Stadion Croke Park, 25 sierpnia 2018 r., http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/speeches/2018/august/documents/papa-francesco_20180825_dublino-irlanda-festafamiglie.html (dostęp: 9.11.2019).
• Gielarowski, A. (2016), Kryzys kultury, kryzys człowieka. Fenomenologiczna krytyka kultury: Husserl, Lévinas, Henry, Kraków: Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydawnictwo WAM.
• Hjarvard S. (2013), The Mediatization of Culture and Society, New York: Routledge.
• Husserl, E. (1993), Kryzys europejskiego człowieczeństwa a filozofia, Warszawa: Aletheia.
• Kasper, W. (2001), Present Situation and Future of the Ecumenical Movement, http://www.vatican.va/roman_curia/pontifical_councils/chrstuni/documents/rc_pc_chrstuni_doc_20011117_kasper-prolusio_en.html (dostęp: 12.11.2019).
• Kasper, W. (2003), Ecumenism: the Way Ahead, “The Tablet” z 24 maja 2003 r., s. 32-25.
• Kawula, S. (2006), Kształty rodziny współczesnej. Szkice femiologiczne, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Kocik, Lucjan (2006), Rodzina w obliczu wartości i wzorów ponowoczesnego świata, Kraków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne – Oficyna Wydawnicza AFM.
• Koselleck, R. (2006), Crisis, transl. M.W. Richter, „Journal of the History of Ideas”, nr 2, s. 357-400.
• Koselleck, R. (2015), Krytyka i kryzys. Studium patogenezy świa¬ta mieszczańskiego, przekład, wstęp i opracowanie J. Duraj, M. Moskalewicz, redakcja naukowa M. Moskalewicz, Warszawa, Biblioteka Res Publiki Nowej.
• Lepa, A. (2002), Wprowadzenie do Dekretu o środkach społecznego przekazu, w: Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracja. Tekst polski, nowe tłumaczenie, Poznań: Pallotinum, s. 81–86.
• Levinson, P. (2010), Nowe nowe media¸ przeł. M. Zawadzka, Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Lisowska-Magdziarz M. (red.) (2015), Mediatyzacja kultury i życia społecznego, „Zeszyty Prasoznawcze” 2015, nr 3.
• Mencwel A., Przyczyniać się pomału, w: G. Godlewski, I. Kurz, A. Mencwel, M. Wójtowski (red.), Animacja kultury. Doświadczenie i przyszłość, Warszawa: Instytut Kultury Polskiej Uniwersytet Warszawski.
• Skuczyński, P., Pojęcie kryzysu w filozofii i naukach społecznych a kryzysy prawne, „Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna” 2018, nr 1, s . 250-275.
• Sobór Watykański II (1963), Decretum de instrumentis communicationis socialis „Inter mirifica”, http://www.vatican.va/archive/hist_councils/ii_vatican_council/documents/vat-ii_decree_19631204_inter-mirifica_lt.html (dostęp: 4.11.2019).
• Sobór Watykański II (1968), Dekret o środkach społecznego przekazywania myśli „Inter mirifica”, w: Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, Poznań: Wydawnictwo Pallotinum
• Sobór Watykański II (2002), Dekret o środkach społecznego przekazu „Inter mirifica”, w: Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, nowe tłumaczenie, Poznań: Pallotinum
• Szlendak, T. (2010), Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnmicowanie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Treas, J., Scott, J., Richards, M. (ed.) (2017), The Sociology of Families, Oxford: Wiley Blackwell.

Identifiers

DOI

10.35765/hw.1823

Biblioteka Nauki

1196760