Godność osobista w ocenie młodzieży – analiza teoretyczno-empiryczna

• Authors: Janusz Mariański

Title variants

EN

Personal dignity in the assessment of youth – theoretical and empirical analysis

Abstracts

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The purpose of the paper is to recreate and show the dignity awareness of young people in the aspect of their experiences in various life situations. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The presented research problem concerns the answer to the question of how the respondents understand the personal dignity of a person, how they evaluate outstanding individuals with a high level of acquired dignity. The basis for empirical considerations are the results of qualitative research carried out in 2017-2018 among various categories of young people. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: Referring to scientific studies, an interdisciplinary reflection was made on the understanding of the concept of dignity and the results were confronted with the opinions of the respondents. RESEARCH RESULTS: Qualitative research shows that about 60% of respondents declare positive - sometimes vague - assessments of people with a high sense of self-esteem. Only every tenth respondent expressed negative opinions about such people. Some respondents had difficulty giving closer definitions of what personal dignity is or considered the concept indefinable. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMENDATIONS In a situation where many people lose the proper sense of personal dignity, the postulate of awakening the sense of dignity and respect it becomes a challenge and an educational task for all subjects of interaction in educational and didactic processes.

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest odtworzenie i pokazanie świadomości godnościowej młodzieży w aspekcie jej doświadczeń w różnych sytuacjach życiowych. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Przedstawiony problem badawczy dotyczy odpowiedzi na pytanie, jak badani rozumieją godność osobistą człowieka, jak oceniają wybitne jednostki o wysokim poziomie godności nabytej. Podstawą do rozważań empirycznych są wyniki badań jakościowych zrealizowanych w latach 2017-2018 wśród różnych kategorii młodzieży uczącej się lub studiującej. PROCES WYWODU: Odwołując się do opracowań naukowych, dokonano interdyscyplinarnej refleksji nad rozumieniem pojęcia godność i skonfrontowano wyniki z opiniami badanych. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Z przeprowadzonych badań jakościowych wynika, że około 60% badanych deklaruje pozytywne – niekiedy ogólnikowe – oceny o ludziach charakteryzujących się wysokim poczuciem godności własnej. Tylko co dziesiąty badany wyrażał negatywne oceny o takich osobach. Niektórzy ankietowani mieli trudności z podaniem bliższych określeń, czym jest godność osobista, lub uważali to pojęcie za niedefiniowalne. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W sytuacji, gdy wielu ludzi traci właściwe poczucie godności osobistej, postulat budzenia poczucia godności i jej poszanowania staje się wyzwaniem i zadaniem edukacyjnym dla wszystkich podmiotów interakcji w procesach wychowawczych i dydaktycznych.

Keywords

PL

godność osobista; szacunek; moralność; wartości; młodzież

EN

personal dignity; respect; morality; values; youth

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Wychowania
• Year: 2020
• Volume: 19
• Issue: 50
• Pages: 27-44

Dates

published

2020

Contributors

author

Janusz Mariański

• Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie

References

• Archer, M. S. (2017). Morfogeneza tożsamości osobistej. Jesteśmy tym, na czym nam zależy. Tł. P. Wielecki. W: Prof. dr hab. Margaret S. Archer doktor honoris causa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
• Boguszewski, R. (2019). Rodzina – jej znaczenie i rozumienie. Komunikat z badań CBOS” nr 22.
• Chałas, K. (2006). Wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki. T. I (Godność, wolność, odpowiedzialność, tolerancja). Lublin- Kielce: Wydawnictwo JEDNOŚĆ.
• Chlewiński, Z., Zaleski Z. (1989). Godność. W: Encyklopedia katolicka. T. V. L. Bieńkowski i in., (red.), kol. 1231-1232, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Dłubacz, W. (2014). O pojęciu godności i antropologicznym wymiarze pracy. W: Godność - Praca - Globalizacja. W. Dłubacz (red.), Stalowa Wola: Wydawnictwo Sztafeta.
• Fukuyama, F. (1996). Koniec historii. Tł. T. Biedroń, M. Wichrowski. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Furmanek, W. (2013). Godność obiektem badań nauk humanistycznych. W: Wartości w pedagogice. Wolność, odpowiedzialność, godność. W. Furmanek (red.), Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Gajda, J. (2013). Wartości w życiu i edukacji człowieka. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Grzegorczyk, A. (1983). Pojęcie godności jako element poznawczej regulacji ludzkiego zachowania. ,,Studia Filozoficzne” nr 8-9.
• Hołub, G. (2014). Osoba w labiryncie decyzji moralnych. Bioetyka w perspektywie personalistycznej. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM.
• Kanclerz, B. (2015). Orientacje życiowe młodzieży akademickiej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
• Konarska, J. (2003). Zmiana wartości czy moralności? (niesprawność nabyta). Mysłowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna imienia Kardynała Augusta Hlonda w Mysłowicach.
• Kozielecki, J. (1977). O godności człowieka. Warszawa: Czytelnik.
• Mariański, J. (2014). Godność – wartość uniwersalna i relatywna. W: Janusz Mariański. Moralność w kontekście społecznym. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Mikrut, A. (2013). O poszanowaniu godności osób niepełnosprawnych – idea a rzeczywistość. „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne” nr 3-4.
• Mikrut, A. (2014). O odkrywaniu swojej godności przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną. „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 27, nr 1.
• Mikrut, A. (2016). O promowaniu godności człowieka w ramach konwencji o prawach osób niepełnosprawnych. „Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych” 69.
• Nowicka-Kozioł, M. (2002). Godność podmiotu ponowoczesnego. W: Prawo głosu i różnicy a podmiotowość. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
• Oleś, P. K. (2012). Godność – zapoznana czy zapoznawana? W: Godność w perspektywie nauk. H. Grzmil-Tylutki, Z. Mirek (red.), Kraków: Międzynarodowe Towarzystwo Naukowe Fides et Ratio.
• Ossowska, M. (1983). O człowieku, moralności i nauce. Miscellanea. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Ostrowska, U. (2004). Studenci wobec godności. Między nieodzownością a kontestacją. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Pasteczko, E. (2012). Młodzież o godności człowieka a nauczanie Jana Pawła II. W: Godność w perspektywie nauk. H. Grzmil-Tylutki, Z. Mirek (red.), Kraków: Międzynarodowe Towarzystwo Naukowe Fides et Ratio.
• Piluś, H. (1999). Godność osobowa jako podstawa i uzasadnienie niezbywalnych praw i wolności człowieka. W: Prawa i wolności człowieka w edukacji demokratycznego państwa. R.
• Rosa (red.), Materiały I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Siedlce – Chlewiska 7-8 grudnia 1999 r.. Siedlce: Wydawnictwo Uczelniane Akademii Podlaskiej.
• Prüfer, P. (2017). Godnościowy wysiłek człowieka w ocalaniu własnej godności. Refleksje wokół książki Janusza Mariańskiego. W: Człowiek sam dla siebie wyzwaniem. P. Prüfer (red.), Gorzów Wielkopolski: Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim.
• Rynio, A. (2019). Wychowanie do odpowiedzialności. Studium teorii i praktyki pedagogiki integralnej. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Stępień, S. (2016). Godność osobowa. W: Encyklopedia aksjologii pedagogicznej. K. Chałas, A. Maj (red.), Radom: POLWEN Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne.

Identifiers

DOI

10.35765/hw.1829

Biblioteka Nauki

1196782