Społeczna percepcja dystansu i tolerancji

• Authors: Janusz Kirenko , Urszula Olejnik

Title variants

EN

The Perception of Distance and Tolerance in Society

Abstracts

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The article aims to present the relationship between the notions of distance and tolerance. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The main concern of the article is to classify the features that characterize the attitudes of tolerance and distance, and to determine their inner structures. Research method: diagnostical survey including the original tolerance and distance scale (STD) and the questionnaire. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The notions of distance and tolerance were compared and contrasted based on the number of various definitions. Afterwards, the method of measuring those two attitudes was presented. Then, the research findings and the relationship between distance and tolerance were described. The concluding part highlighted the essence of those attitudes and the need for further research on them, as well as their role in the pedagogy studies. RESEARCH RESULTS: The conducted analyses led to creating the ranking of the features of tolerance and distance of the examined individuals. The rank data was then transformed into the standardized results and the factor analysis using the principal components method was performed, isolating the factors of distance and tolerance. Cluster analysis using the k-means method determined the distance profiles of the examined people, and then the relationships between the types of declared distance and tolerance attitudes were specified with the help of the multi-step regression method. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The research findings indicate the specific configurations of the notions characterizing the attitudes of tolerance and distance. Both of them may be observed in the positive and negative situational context, where their social perception is usually simplified, one-dimensional and stereotypical, but they translate into social awareness into human functioning in everyday life, including the relationships between them. Regarding the need for education of children in the atmosphere of tolerance, the research on this phenomenon should be further developed.

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest ukazanie zależności pomiędzy konstruktami dystansu i tolerancji. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Głównym problemem jest ustalenie hierarchii cech charakteryzujących postawy tolerancyjności i dystansowania się oraz określenie ich wewnętrznych struktur. Metoda badawcza: sondaż diagnostyczny, w skład którego weszła autorska Skala Tolerancyjności i Dystansowania (STD) oraz ankieta. PROCES WYWODU: Przedstawiono różnorodność definicyjną pojęć dystansu i tolerancji, a następnie wykazano ich wzajemne powiązania. W następnej części zaprezentowano metodę ich pomiaru, a także otrzymane wyniki badań i związki pomiędzy dystansem i tolerancją. W podsumowaniu wskazano na istotę i potrzebę dalszej eksploracji tych konstruktów, jak również ich znaczenie dla pedagogiki. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W toku prowadzonych analiz porangowano cechy tolerancyjności i dystansowania się u badanych osób. Następnie przetransformowano dane rangowe na wyniki standaryzowane i przeprowadzono analizę czynnikową metodą głównych składowych, wyodrębniając czynniki dystansowania się i tolerancyjności. Analizą skupień metodą k-średnich ustalono profile dystansowania się badanych osób, a w dalszej kolejności za pomocą metody regresji wielokrotnej krokowej ustalono zależności pomiędzy typami deklarowanych postaw dystansowania się i tolerancyjności. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Otrzymane wyniki badań wskazują na specyficzne konfiguracje pojęć charakteryzujących postawy tolerancyjności i dystansowania się. Zarówno tolerancyjność, jak i dystansowanie się może się pojawiać w pozytywnym i negatywnym kontekście sytuacyjnym, gdzie ich społeczna percepcja bywa najczęściej uproszczona, jednowymiarowa i stereotypowa, ale one same przekładają się w świadomości społecznej na codzienność funkcjonowania ludzkiego, w tym relacje między nimi. Dlatego też nie należy ich rozpatrywać w izolacji od siebie. Ze względu na potrzebę kształcenia dzieci w duchu tolerancyjności trzeba pogłębić eksplorację zjawiska i jego zmiennych.

Keywords

PL

społeczna percepcja; dystans; tolerancja

EN

social perception; distance; tolerance

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Wychowania
• Year: 2020
• Volume: 19
• Issue: 50
• Pages: 131-146

Dates

published

2020

Contributors

author

Janusz Kirenko

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Pedagogiki i Psychologii

• https://orcid.org/0000000265254007

author

Urszula Olejnik

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Pedagogiki i Psychologii

• https://orcid.org/000000032391123X

References

• Ambrosewicz-Jacobs, J. (2004). Tolerancja jak uczyć siebie i innych, Kraków, Wyd. Villa Decjusza.
• Arnold, A. (2011) Słownik języka polskiego, Bielsko-Biała, Wydawnictwo Szkolne PWN.
• Bazaniak, J. (2009). Inność obiektem tolerancji. Kształtowanie postaw tolerancyjnych u dzieci w wieku wczesnoszkolnym w ich środowisku edukacyjnym, w: Poznańskie Studia Teologiczne, T. 23, s. 323-357.
• Chapman, C.B. and Cooper, D.F. (1983). Risk Analysis: Testing Some Prejudices. European Journal of Operational Research, 14, s. 238-247.
• Chodkowska, M. (2012). Socjopedagogiczne wymiary dystansu społecznego, w: Dystans społeczny w teorii i praktyce pedagogicznej, M. Chodkowska, S. Byra (red), Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, s. 15-34.
• Cohen, A.J. (2014). Toleration, Published by John Wiley & Sons (UK)
• Gajdzica, Z. (2012). Dystans społeczny wobec osób z upośledzeniem umysłowym jako czynnik determinujący ich marginalizację, w: Chowanna, t.1 (38), Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 83-92.
• Kirenko, J. i Korczyński, M. (2008). Wobec niepełnosprawności, Lublin: Wydawnictwo Akademickie Wyższej Szkoły Społeczno-Przyrodniczej im. W. Pola.
• Kirenko, J. i Olejnik, U., (2012). Dystans versus tolerancja- próba pomiaru, w: Dystans społeczny w teorii i praktyce pedagogicznej, M. Chodkowska,
• S. Byra (red), Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 47-56.
• Kołakowski, L. (2000). Miniwykład o maxi-sprawach, Kraków, Wydawnictwo Znak.
• Kopińska, V. (2008). Między akceptacją a wrogością. Tolerancja w ujęciu uczniów toruńskich szkół średnich, w: Tolerancja a edukacja, M. Palaton (red.) , Gdańsk: Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, s. 535-544.
• Krzysztofek, K. (2010). Tolerancja i nietolerancja: kilka pytań i hipotez badawczych, w: I. Jakubowska-Branicka (red.): O tolerancji we współczesnej demokracji liberalnej, Warszawa, Wydawnictwo Trio.
• Legutko, R. (1993). Nie lubię tolerancji, Szkice i felietony, Wydawnictwo Arka, Kraków.
• Liberman, N. i Trope, Y. i Stephan, E. (2007). Psychological distance, w: A. W. Kruglanski & E. T. Higgins (Eds.), Social psychology: Handbook of basic principles. New York, Guilford Press, s. 353-383.
• Maryniarczyk, A. (red) (2008). Powszechna Encyklopedia Filozofii, Lublin, Polskie Towarzystwo Św. Tomasza z Akwinu.
• McKinnon C., 2006, Tolerantion, A critical introducion, Routledge London
• Olejnik, U. (2015). Psychospołeczne zasoby osób słabowidzących a ich postawy zdystansowania versus tolerancyjności, Niepublikowana rozprawa doktorska, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
• Olejnik, U. (2018). Postawy zdystansowania i tolerancyjności młodzieży słabowidzącej, Lublin, Wydawnictwo UMCS.
• Reber, A.S. i Reber E.S. (2005). Słownik psychologii, Warszawa: Wyd. Naukowe „Scholar”.
• Sak, J.J. (2002). Dystans i tolerancja, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin: Polonia, Vol. XXVII, 11, s. 198-207.
• Szczupał B. (2012). Dystans społeczny wobec osób ze zniekształceniami twarzy, w: Dystans społeczny wobec osób z niepełnosprawnością jako problem pedagogiki specjalnej. Tom I. Przyczyny – Konsekwencje – Przeciwdziałanie, M. Parchomiuk, B. Szabała (red.), Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 67-87.
• Thomas, M. i Tsai C.I., (2012). Psychological distance and subjective experience : how distancing reduces the feeling of difficulty, Journal of Consumer Research, vol. 39, issue 2 s. 324-340.
• Wiśniewski J.W. (2014). Dylematy stosowania współczynnika korelacji Spearmana , Studia Ekonomiczne, nr 181, s. 174-184.
• Wójcik, M. (2018) XVII Ogólnopolska Konferencja Nauczycieli i Wychowawców Nauczyciel i szkoła w trosce o dobro dziecka. W: Roczniki Pedagogiczne, t.10 (46), n.4, Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II s.127-129.

Identifiers

DOI

10.35765/hw.1842

Biblioteka Nauki

1196781