Towarzyszenie wychowawcze w formacji człowieka

• Authors: Zbigniew Marek , Anna Walulik

Title variants

EN

Accompanying pedagogy in human formation

Abstracts

EN

Reseach objective: The aim of the paper is to demonstrate how a specific form of education – accompanying education that has its source in the Ignatian tradition – fosters the formation of the pupil. Formation is understood here as the educational endeavor directed at the development of all human skills and talents, and the whole person: body and spirit, intellect, will, feelings. The description of the formation processes will focus on the moral formation, because morality is the fullest expression of the value of educational processes. The research problem and methods: The paper looks for the answer to the question regarding the possibility of employing accompanying pedagogy in human formation developed from the perspective of the Ignatian tradition. The characteristic features of the Ignatian tradition described in the subject literature are applied to the requirements of the processes of moral formation.  The process of argumentation: The interpretation of the Ignatian tradition and the spirituality developed on its bases allow for developing a model of moral formation. Research results: The processes of moral formation require the involvement of the forms of cognition available to man (natural and supernatural). Cognition gives a person the ability to "process" and expand his knowledge of the man-made reality. This ability consists  what is objectively good and what is bad and in choosing good as a consequence of this recognition. Conclusions, innovations and recommendations: Moral formation is the actual reality that takes place in the life of every person. People’s functioning in everyday life is the visible outcome of this formation, which requires from pedagogy particular forms of social coexistence. One of these is accompanying pedagogy, which, while respecting the pupil’s freedom, places another person next to him – that of an educator/mentor acting as a kind of a witness to the history of his life. 

PL

CEL NAUKOWY: Zamierzamy pokazać, jak specyficzna forma wychowania – wyrastające z tradycji ignacjańskiej towarzyszenie – sprzyja formacji wychowanka rozumianej jako trud wychowawczy przywiązujący wagę do rozwoju wszystkich jego umiejętności i talentów, całej osoby: ciała i ducha, intelektu, woli, uczuć. Przebieg procesów formacji zostanie zawężony do formacji moralnej wychowanka przede wszystkim dlatego, że moralność najpełniej ukazuje wartość podjętych procesów wychowania. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł winien udzielić odpowiedzi na pytanie o możliwości korzystania w formacji osoby z rozwijanej w tradycji ignacjańskiej pedagogiki towarzyszenia. Wydobyte z literatury przedmiotu charakterystyczne rysy tradycji ignacjańskiej zostaną odniesione do potrzeb prowadzonych procesów formacji moralnej. PROCES WYWODU: Interpretacja założeń tradycji ignacjańskiej i wiążącej się z nią duchowości umożliwiła wypracowanie wyrastającego z niej modelu formacji moralnej człowieka. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Procesy formacji moralnej domagają się angażowania dostępnych form poznania (naturalnego i nadprzyrodzonego). Poznanie daje osobie zdolność „przetwarzania” i rozszerzania posiadanej wiedzy o rzeczywistości tworzonej przez człowieka. Chodzi o umiejętność rozeznawania nie tylko tego, co obiektywnie dobre, a co złe, ale też o będący konsekwencją takiego rozeznania wybór dobra. WNIOSKI, INNOWACJE I REKOMENDACJE: Formacja moralna jest konkretną rzeczywistością w życiu każdego człowieka. Jej zewnętrznym efektem jest jego funkcjonowanie w codziennym życiu. To z kolei domaga się od pedagogiki określonych form współistnienia społecznego. Jedną z nich jest pedagogika towarzyszenia, która szanując wolność wychowanka, stawia obok niego drugą osobę – wychowawcę/mentora pełniącego funkcję swego rodzaju świadka toczącej się historii życia.

Keywords

PL

formacja; towarzyszenie; wychowanie; dojrzałość; tradycja ignacjańska

EN

Formation; accompanying; education; maturity; Ignatian tradition

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Wychowania
• Year: 2020
• Volume: 19
• Issue: 50
• Pages: 105-116

Dates

published

2020

Contributors

author

Zbigniew Marek

• Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydział Pedagogiczny, Instytut Nauk o Wychowaniu

• https://orcid.org/0000000245801819

author

Anna Walulik

• Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydział Pedagogiczny, Instytut Nauk o Wychowaniu

• https://orcid.org/0000000256076974

References

• Blaskovic, St. Gewissen. (1978). W: Praktisches Wörterbuch der Religionspädagogik und Katechetik. E.J. Korherr, G. Hierzengerger (red.). Wien-Freiburg-Basel: Herder.
• Brezinka, W. (2005). Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych. Kraków: Wyd. WAM.
• Buckley, M.J. (2009). Ateizm w sporze z religią., Kraków: Wyd. WAM.
• Charakterystyczne cechy jezuickiego wychowania. (2006). W: Podstawy edukacji ignacjańskiej. Kraków: WSFP „Ignatianum”, Wyd. WAM.
• Chlewiński, Z. (1989). Formacja. W: Encyklopedia katolicka t. V. L. Bieńkowski i inni (red.)., Lublin: TN KUL, s. 389.
• Chmielewski, M. Urbański, S. (2002). Rozeznanie duchowe. W: Leksykon duchowości katolickiej. M. Chmielewski (red.). Lublin-Kraków: Wyd. M, s. 757-758.
• Divarkar, P. (2002). Droga wewnętrznego poznania. Kraków: Wyd. WAM.
• Duminuco, V.J. (2008). Formacja czy indoktrynacja w pedagogice ignacjańskiej?, W: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu/Ignatian Pedagogy for the Challenges of Humanism Today. Kraków: WSF-P Ignatianum, Wyd. WAM, s. 173-192.
• Dybowska, E. (2014). Towarzyszenie wychowawcze według pedagogiki ignacjańskiej, Teologia i Moralność 2 (16), s. 81-93).
• Dziewiecki, M. (2002). Wychowanie w dobie ponowoczesności. Kielce. Wyd. Jedność.
• Exeler, A. (1977). Grundfragen der Religionspägogik. Vorlesung, Teil 1, Somersemester.
• Fausti, S. (2000). Sztuka rozeznania i podejmowania decyzji. Okazja czy pokusa?. Kraków: Wyd. OO. Franciszkanów „Bratni Zew”.
• Gallagher, M.P. (2008). Ignacjańskie rozeznanie kultury posmodernistycznej. W: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu/Ignatian Pedagogy for the Challenges of Humanism Today. Kraków: WSF-P Ignatianum, Wyd. WAM, s. 307-316.
• Gałkowski, S. (2016). Długomyślność. Wprowadzenie do filozofii wychowania. Kraków: Akademia Ignatianum, Wyd. WAM.
• Homplewicz, J. (1996). Etyka pedagogiczna. Rzeszów: Wyd. WSP.
• Jacyniak, A. Płużek, Z. (1997). Świat ludzkich kryzysów. Kraków: Wyd. WAM.
• Jurado, M.R. (2002). Rozeznawanie duchowe. Teologia Historia Praktyka. Kraków: Wyd. WAM.
• Łobocki, M. (2002). Wychowanie moralne w zarysie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Malewski, M. (1990). Andragogika w perspektywie metodologicznej. Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Marek, Z. (2005). Podstawy wychowania moralnego. Kraków: WSF-P „Ignatianum”, Wydawnictwo WAM.
• Marek, Z. (2014). Religia pomoc czy zagrożenie dla edukacji?. Kraków: Wyd. WAM.
• Marek, Z. (2017). Pedagogika towarzyszenia. Perspektywa tradycji ignacjańskiej. Kraków: AIK w Krakowie.
• Marek, Z. Walulik, A. (2020). Pedagogika religii: relacje między katechetyką i katechezą a pedagogiką religii i edukacją religijną (artykuł przyjęty do druku).
• Mateo, R.G. (2008). Wielkie pragnienia i ideały człowieka według św. Ignacego Loyoli. U podstaw pedagogii „magis”. W: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu/Ignatian Pedagogy for the Challenges of Humanism Today. Kraków: WSF-P Ignatianum, Wyd. WAM, s. 139-156.
• Mółka, J. Steczek, B. (2008). „Magis” jezuickiej edukacji, W: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu/Ignatian Pedagogy for the Challenges of Humanism Today. Kraków: WSF-P Ignatianum, Wyd. WAM, s. 227–245.
• Murawski, R. (1989). Rozwój religijny. W: Teoretyczne zagadnienia katechezy młodzieżowej. R. Murawski (red.) Warszawa: Wyd. Salezjańskie, s. 70-94.
• Nowak, M. (2008). Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa: Wyd. Akademickie i Profesjonalne.
• Nowak, M. (2012). Pedagogiczny profil nauk o wychowaniu. Lublin: Wyd. KUL.
• Nowak, M. (2017) Integralność w formacji kapłańskiej. Implikacje i wnioski dla projektów formacyjnych sformułowanych w nowym „Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis”, Formatio Permanens 17, s. 31-62.
• Okoń, W. (1981). Słownik pedagogiczny, Warszawa. PWN.
• Płużek, Z. (1994). Rozwój jest procesem stawania się. Wprowadzenie do problematyki rozwoju. W: Jak sobie z tym poradzić?, W. Szewczyk, (red.). Tarnów: Wyd. Biblos.
• Słownik teologiczny t. 2 (1989). A. Zuberbier (red.). Warszawa: Księgarnia św. Jacka.
• Sobór Watykański II, (2002). Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym, w: Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań. Pallottinum.
• Szymańska, M. (2017). Portfolio w kształceniu nauczycieli. Kraków :Wydawnictwo Akademii Ignatianum, Wyd. WAM.
• Tchorzewski, A.M. de. (2018). Wstęp do teorii wychowania. Kraków: Wyd. Naukowe Akademii Ignatianum.
• Walulik, A. (2011). Moderacyjne i synergiczne kształtowanie dorosłości. Propozycja typologii modeli znaczeń wiedzy religijnej na przykładzie Korespondencyjnego Kursu Biblijnego. Kraków: Wyd. WSFP Ignatianum, Wyd. WAM.
• Wanat, Z. (2019). Hipokrates i sumienie. Teologiczny aspekt formacji moralnej pracowników służby zdrowia. Pelplin. Bernardinum.
• Żmudziński, W. (2008). Fundament ignacjańskiej pedagogiki, W: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu/Ignatian Pedagogy for the Challenges of Humanism Today. Kraków: WSF-P Ignatianum, Wyd. WAM, s. 51-63.

Identifiers

DOI

10.35765/hw.1914

Biblioteka Nauki

1196775