Wychowanie przez przyrodę – wybrane współczesne aspekty

• Authors: Karolina Wilkosz , Anna Błasiak

Title variants

EN

Education through Nature – Selected Contemporary Aspects

Abstracts

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to present the beneficial influence of nature on (young) people who are very much immersed in the virtual world today. Today there is a need to educate people to interact with nature. The theoretical reflection is based on the assumption that contact with nature is a factor that minimizes the risks associated with new media.THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research issues were formulated in the form of the following questions: What is the value of nature for a human functioning in a digital information society? How to educate the youngest generation to contact with nature today? The method of analysis and synthesis of the literature was used and the results of research relevant to the problem under study were used.THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The starting point for the undertaken analyzes are the results of empirical studies indicating: excessive use of new electronic media, digital fatigue of children and adolescents and the positive influence of nature. In the course of the analyzes it was shown that a balance between technology and nature is necessary today, therefore new tasks appear in the field of education – education through nature.RESEARCH RESULTS: Reflection on the undertaken issues indicates the multifaceted influence of nature on humans. The analysis revealed that nature helps to maintain mental, physical and spiritual balance and to avoid digital fatigue, therefore the upbringing process supplemented with the dimension of nature is important.CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The need to educate children and young people for direct contact with nature was noticed. An educational triad was proposed and presented – education in, for and through nature, which should be implemented by all educational environments. Moreover, the need for media synergy with nature was noticed in the media society era in order to encourage children to be in nature. Cyberpark was presented as an example of the above-mentioned synergy.

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie dobroczynnego wpływu przyrody na (młodego) człowieka, który współcześnie bardzo silnie jest zanurzony w świecie wirtualnym. Dzisiaj występuje potrzeba wychowania do interakcji z przyrodą. Teoretyczny namysł opiera się na założeniu, że kontakt z przyrodą stanowi czynnik minimalizujący zagrożenia związane z nowymi mediami. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problematyka badawcza ujęta została w postaci następujących pytań: Jaką wartość ma przyroda dla człowieka funkcjonującego w społeczeństwie cyfrowo-informacyjnym? Jak współcześnie wychowywać najmłodsze pokolenie do kontaktu z przyrodą? Wykorzystana została metoda analizy i syntezy literatury oraz posłużono się wynikami badań, które są istotne dla badanego problemu. PROCES WYWODU: Punktem wyjścia do podjętych analiz są wyniki badań empirycznych wskazujące na: nadmierne korzystanie z nowych mediów elektronicznych, cyfrowe zmęczenie dzieci i młodzieży oraz pozytywny wpływ przyrody. W toku analiz ukazano, iż konieczna jest dzisiaj równowaga między technologią a przyrodą, pojawiają się zatem nowe zadania w obszarze wychowania przez przyrodę. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Refleksja nad podjętą problematyką wskazuje na wieloaspektowy wpływ przyrody na człowieka. Dokonana analiza ujawniła, że przyroda pomaga zachować równowagę psychiczną, fizyczną i duchową oraz uniknąć przemęczenia cyfrowego, dlatego ważny jest proces wychowania uzupełniony o wymiar przyrody. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Dostrzeżono potrzebę wychowania dzieci i młodzieży do bezpośredniego kontaktu z przyrodą. Zaproponowano i przedstawiono wychowawczą triadę – wychowanie w przyrodzie, dla przyrody i przez przyrodę, która winna być realizowana przez wszystkie środowiska wychowawcze. Ponadto zauważono potrzebę synergii mediów z przyrodą w dobie społeczeństwa medialnego w celu zachęcenia dzieci do przebywania pośród przyrody. Zaprezentowano cyberpark jako przykład ww. synergii.

Keywords

PL

przyroda; wychowanie przez przyrodę; cyberpark; higiena cyfrowa

EN

nature; education through nature; cyberpark; digital hygiene

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Wychowania
• Year: 2020
• Volume: 19
• Issue: 52
• Pages: 57-67

Dates

published

2020

Contributors

author

Karolina Wilkosz

• Katolicka Szkoła PodstawowaRuchu Światło Życie im. F. Blachnickiego

author

Anna Błasiak

• Akademia Ignatianum w Krakowie

References

• Atchley, R.A., Strayer, D.L. i Atchley, P. (2012). Creativity in the Wild: Improving Creative Reasoning through Immersion in Natural Settings. PLoS ONE, 7(12), 1-3.
• Bałachowicz, J., Klichowska, A. i Kruszwicka, A. (2020). Jak dziecko poznaje przyrodę? W: W.H. Krauze-Sikorska i M. Klichowski (red)Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM..), Pedagogika dziecka. Podręcznik akademicki.
• Berg, E.A., Hartig, T. i Staats, H. (2007). Preference for Nature in Urbanized Societies: Stress, Restoration, and the Pursuit of Sustainability. Journal of Social Issues, Vol. 63, No. 1, 79-96.
• Berman, G.M., Jonides, J. i Kaplan, S. (2009). The Cognitive Benefits of Interacting with Nature. Psychological Science, No. 19, 1207-1212.
• Biernat, T. (2014). Czy istnieje rodzina ponowoczesna? Pedagogika Christiana, 2/34, 183-195.
• Bonanno, P., Costa, S.C., Klauser, R.F., Klichowski, M. i Lange, M. (2015). CyberParks as a New Context for Smart Education: Theoretical Background,Assumptions, and Pre-service Teachers’ Rating. American Journal of Educational Research, Vol. 3. No. 12A, 1-10.
• Brown, P., Leger, L., Maller, C., Pryor, A. i Townsend, M. (2005). Healthy nature healthy people: contact with nature’ as an upstream health promotion intervention for populations. Health Promotion International, Vol. 21, No. 1, 45-5
• Clifford,A.M. (2018). Kąpiele leśne: Jak czerpać zdrowie z natury. Białystok: Wydawnictwo Kobiece.
• Dawid-Mróz, M. (2018). Deficyt natury, czyli przyroda na receptę. Ty też jej potrzebujesz!. Pozyskano z: http://manufaktura-radosci.pl/deficyt-natury-czyli-przyroda-na-recepte (dostęp: 20.09.2020).
• Wychowanie przez przyrodę – wybrane współczesne aspekty Fabjański, M. (2012). Witamina N, czyli co zrobić z deficytem natury. Pozyskano z: https://www. focus.pl/artykul/witamina-n-czyli-co-zrobic-z-deficytem-natury?page=1 (dostęp: 20.09.2020)
• Fuller, R., Gaston, K., Irvine, K. i Keniger, L. (2013). What are the Benefits of Interacting with Nature? International Journal of Environmental Research and Public Health, no. 10, 921-924.
• Gadacz, T. (2005). Wychowanie jako spotkanie osób. W: F. Adamski (red.), Wychowanie personalistyczne. Wybór tekstów. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Głowacka, M. (2013). Czas na edukatorów ekologicznych. Pozyskano z: https://dzikiezycie.pl/archiwum/2012/stycz-2013/czas-na-edukatorow-ekologicznych/page:5 (dostęp: 20.09.2020).
• Iyer, R., Keltner, D., Koleva, S., Piff, K.P. i Zhang, W.J. (2014). An occasion for unselfing: Beautiful nature leads to prosociality. Journal of Environmental Psychology, 37, 61-72.
• Klichowski, M. i Patricio, C. (2016). Does the human brain really like ICT to ols and being outdoors? A brief overview of the cognitive neuroscience perspective o W: A. Zammit i T. Kenna (red.), Enhancing Places through Technology. Proceedings from the ICiTy conference. Malta: Edições Universitárias Lusófonas.f the CyberPark concept,
• Louv, R. (2014). Ostatnie dziecko lasu. Jak uchronić nasze dzieci przed zespołem deficytu natury. Warszawa: Grupa Wydawnicza Relacj
• McGurk, A.L. (2018). Nie ma złej pogody na spacer. Tajemnica szwedzkiego wychowania dzieci. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Morbitzer, J. (2017). Edukacja medialna (małego) dziecka. W: J. Pyżalski (red.), Małe dzieci w świetle technologii informacyjno-komunikacyjnych. Pomiędzy utopijnymi szansami a przesadzonymi zagrożeniami. Łódź: Wydawnictwo „Eter”.
• NASK. Nastolatki 3.0. Wybrane wyniki ogólnopolskiego badania uczniów w szkołach. (2016). Pozyskano z: www. akademia.nask.pl (dostęp: 05.09.2020).
• Pawiak, A.M. (2019). Wybrane przestrzenie życia rodzinnego w kontekście nowomedialnym. Horyzonty Wychowania, 18(48), 11-21.
• Ptaszek, G., Bigaj, M., Dębski, M., Pyżalski, J. i Stunża, G.D. (2020). Zdalna edukacja – gdzie byliśmy, dokąd idziemy? Wstępne wyniki badania naukowego „Zdalne nauczanie a adaptacja do warunków społecznych w czasie epidemii koronawirusa”. Warszawa.
• Pyżalski, J. (2020). Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele. Warszawa: Wydawnictwo EduAkcja.
• Raiyn, J. (2015). Modern Information and Communication Technology and their Application in Cyberparks. Journal of Multidisciplinary Engineering Science and Technology, Vol. 2, 2178-2183.
• Spitzer, M. (2016). Cyberchoroby. Jak cyfrowe życie rujnuje nasze zdrowie. Słupsk: Wydawnictwo Dobra Literatura.
• Williams, F. (2016). Call to wild. Pozyskano z: https://www.nationalgeographic.com/magazine/2016/01/call-to-wild/ (dostęp: 20.09.2020).

Identifiers

DOI

10.35765/hw.1972

Biblioteka Nauki

1191510