Familial and Societal Situation of Both Only Children and Their Families in the Age of Pandemic. Selected Issues

• Authors: Katarzyna Nosek-Kozłowska

Title variants

PL

Sytuacja rodzinna i społeczna jedynaków i ich rodzin w dobie pandemii. Wybrane zagadnienia

Abstracts

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest zaprezentowanie problemu jedynactwa we współczesnym świecie. Teoretyczny namysł obejmuje charakterystykę merytoryczną problemu jedynactwa, sytuacji rodzinnej jedynaków oraz możliwości utrzymywania przez nich kontaktów społecznych i ich rozwoju w aktualnej sytuacji pandemii. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problematyka została ujęta w postaci następujących pytań: Jak wygląda sytuacja rodzinna dzieci nieposiadających rodzeństwa? W jaki sposób pandemia wpływa na wychowanie dzieci jedynych? Jakie warunki rozwoju i możliwości nawiązywania kontaktów społecznych stwarza jedynakom funkcjonowanie w dobie pandemii? Zastosowano metodę analityczno-syntetyczną literatury przedmiotu. PROCES WYWODU: Na podstawie opracowań naukowych dokonano charakterystyki jedynactwa, wskazano najważniejsze cechy środowiska wychowawczego rodziny, a także ukazano specyfikę funkcjonowania rodzin z jednym dzieckiem. Punktem wyjścia do podjętych analiz są wyniki badań empirycznych dotyczące problematyki jedynactwa. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Refleksja nad podjętą problematyką wskazuje na fakt, że kontakty jedynaka z dorosłymi powinny mieć odpowiednią formę i treść. Konieczne jest zachowanie dystansu między światem dzieci a światem dorosłych. Nadmierne jego zmniejszanie grozi jedynakom znacznie bardziej w sytuacji pandemicznej niż dzieciom posiadającym rodzeństwo. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Dostrzeżono, że współczesny obraz jedynactwa ulega zmianie, co jest efektem rozszerzających się stosunków międzyludzkich czy też rozwoju techniki. Współcześni jedynacy nie pozostają w bezwzględnej izolacji od otoczenia, mimo trudnej sytuacji panującej na świecie.

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The predominant goal of this article is to put emphasis on issues only children face in the modern world. The theoretical scope of the paper incorporates the specificity of the only child phenomenon, the familial situation of only children, as well as the possibility of maintaining social contacts and developing in the current pandemic-driven situation. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Research problems have the form of the following questions: What is the familial situation of children not having any siblings? How does the pandemic affect the upbringing of only children? What conditions for development and opportunities for establishing social contacts does the age of pandemic create for only children? The analytical and synthetic method of the literature approach to the subject has been applied. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: Basing on scientific studies, the specificity of the only child phenomenon has been identified, most important features of the family-oriented educational environment have been distinguished, as well as the nature of functioning of a family having a single child only has been elaborated on. RESEARCH RESULTS: Consideration on the issues raised within the scope of this paper has indicated that the only child’s interactions with adults should have an appropriate form and nature. It is necessary to keep a healthy balance between the world of children and the world of adults. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: It has been noticed that the modern perception of only children is changing, which is the result of expanding interpersonal relations and the development of technology. Contemporary only children do not remain in absolute isolation from the environment.

Keywords

PL

rodzina; jedynactwo; wychowanie; pandemia

EN

family; only children; upbringing; pandemic

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Wychowania
• Year: 2021
• Volume: 20
• Issue: 54
• Pages: 135-144

Dates

published

2021

Contributors

author

Katarzyna Nosek-Kozłowska

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

• https://orcid.org/0000000164351545

References

• Beer, U. (2005). Rodzina – model z przyszłością. Jedynak – charakter i szanse (M. Dąbrówka & M. Jatowska, Trans.). Warszawa: Wydawnictwo „BestPress”.
• Bochniarz, A. (2010). Postawy rodzicielskie a funkcjonowanie społeczne jedynaków. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Campbell, A. (1934). The personality adjustments of only children. The Psychological Bulletin, 3, 193-203.
• Cichosz, M. (2014). Pedagogika społeczna. Zarys problematyki. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Cudak, H. (2004). Problemy uspołecznienia dzieci jedynych w rodzinie współczesnej. In Z. Tyszka (Ed.), Współczesne rodziny polskie – ich stan i kierunek przemian (pp. 84-118). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Dąbrowska-Caban, Z. (1999). Rodzina polska u progu XX wieku. Problemy Rodziny, 4, 23-29.
• Filipczuk, H. (1976). Kłopoty z jedynakami. Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia.
• Jagieła, J. (2006). Jedynak w szkole. Krótki poradnik psychologiczny. Kraków: Wydawnictwo Rubikon.
• Kawula, S., Brągiel, J. & Janke, A.W. (2014). Pedagogika rodziny: obszary i panorama problematyki. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Komunikat CBOS. (2012). Potrzeby prokreacyjne oraz preferowany i realizowany model rodziny. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2012/K_061_12.PDF
• Markowska-Manista, U. & Zakrzewska-Olędzka, D. (2020). Rodziny z dziećmi w nowej sytuacji epidemii koronawirusa. Raport z badań online. https://www.pskorczak.org.pl/strony/pliki_pdf/ raport_covid_19_2020r.pdf
• Nowak, B.M. (2012). Rodzina w kryzysie. Studium resocjalizacyjne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Pitkeathley, J. & Emerson, D. (2007). Jedynacy. Jak być (z) jedynakiem (I. Szyszkowska-Andruszko & R. Waśkiewicz, Trans.). Warszawa: Jacek Santorski & Co.
• Połomski, P. (2002). Psychologiczna charakterystyka jedynaków. Polskie Forum Psychologiczne, 2(7), 160-173.
• Radochoński, M. (1998). Wybrane zagadnienia psychopatologii w ujęciu systemowej koncepcjirodziny. Roczniki Socjologii Rodziny, 10, 91-109.
• Rembowski, J. (1975). Jedynactwo dzieci w domu i w szkole. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• Richardson, R.W. & Richardson, L.A. (2001). Najstarsze, średnie, najmłodsze. Jak kolejność narodzin wpływa na Twój charakter. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Slany, K. (2000). Przemiany demograficzne w Polsce końca XX wieku. Problemy Rodziny, 4, 7-12.
• Sobecki, M. (2016). Rodzinne uwarunkowania kształtowania tożsamości. Pedagogika Społeczna, 1(59), 125-136.
• Turowska, L. (1987). Środowisko rodzinne jedynaka a jego przystosowanie szkolne. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• Winnicott, D.W. (1993). Dziecko, jego rodzina i świat (A. Bartosiewicz, Trans.). Warszawa: Jacek Santorski & CO Agencja Wydawnicza.
• Wojciechowska-Charlak, B. (2005). Rodzina jako środowisko wychowawcze. In T.E. Dąbrowska i B. Wojciechowska-Charlak. Między praktyką a teorią wychowania (pp. 197-204). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Zborowski, J. (1975). Uczeń – jedynak. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Identifiers

DOI

10.35765/hw.2024

Biblioteka Nauki

1806817