Prawo dziecka do relacji osobistej z rodzicami w sytuacji ich rozstania

• Authors: Anna Pawlak

Title variants

EN

The child’s right to a personal relationship with separated parents

Abstracts

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the study is to analyze the situation of the child in the personal relationship with a parent during the crisis in the family, which is the separation of the parents, taking into account Polish law. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research problem forms of a question: do the current regulations properly define the right to the personal relationships between a child and separated parents? The methodology is concerned, systematical analyze has been applied with elements of anthropological philosophy, personalistic philosophy, philosophy of dialogue, human rights and philosophy of responsibility. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The study begins with drawing an attention to the problem of the child’s personal relationship with separated parents. Then Art. 113 § 1 of the Family and Guardianship Code has been analyzed in the context of the correctness of treating the relationship with the parent as a child’s duty, as well as the correctness of limiting the regulation of the sphere of relations with separated parents to contacts. It also indicated the way in which international regulations define the child’s relationship with separated parents. RESEARCH RESULTS: The analyze has led to a conclusion, that it is the necessity to adjust Polish regulations to international standards and to take fuller account of the subjectivity and personal dignity of the child more fully. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: It is postulated to change the regulation of Art. 113 § 1 of the Family and Guardianship Code by removing the category of the child’s duty to contact the parent and changing the concept of contact to a broader definition of personal relationships.

PL

CEL NAUKOWY: Celem opracowania jest analiza sytuacji dziecka w relacji osobistej z rodzicem w czasie kryzysu w rodzinie, jakim jest rozstanie rodziców, uwzględniając obowiązujące przepisy prawa polskiego. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem do rozwiązania stała się odpowiedź na pytanie, czy obowiązujące przepisy w sposób właściwy określają prawo do relacji osobistych dziecka z rodzicami żyjącymi w rozłączeniu. W zakresie przyjętej metodologii zastosowano założenia filozofii antropologicznej, filozofii personalistycznej, filozofii dialogu, praw człowieka i filozofii odpowiedzialności, a także metodę dogmatyczno-prawną oraz metodę analizy i krytyki piśmiennictwa. PROCES WYWODU: Opracowanie rozpoczyna zwrócenie uwagi na problem relacji osobistej dziecka z rodzicami po ich rozstaniu. Następnie dokonano analizy art. 113 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w kontekście prawidłowości ujmowania relacji z rodzicem jako obowiązku dziecka, a także prawidłowości ograniczenia regulacji sfery stosunków z rodzicami po ich rozstaniu do kontaktów. Wskazano także na sposób, w jaki regulacje międzynarodowe określają relacje dziecka z rodzicami żyjącymi w separacji. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Podjęte badania wskazują na konieczność dostosowania polskich regulacji do standardów międzynarodowych i pełniejsze uwzględnienie podmiotowości i godności osobowej dziecka. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Postuluje się zmianę regulacji art. 113 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego poprzez usunięcie kategorii obowiązku dziecka do kontaktu z rodzicem oraz zmianę pojęcia kontakt na szerszą definicję osobistych relacji.

Keywords

PL

prawa dziecka; relacja osobista dziecka i rodzica; odpowiedzialność rodzicielska; rodzice żyjący w rozłączeniu

EN

children’s rights; personal relationship between a child and a parent; parental responsibility; separated parents

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Wychowania
• Year: 2021
• Volume: 20
• Issue: 54
• Pages: 23-32

Dates

published

2021

Contributors

author

Anna Pawlak

• Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie

• https://orcid.org/0000000161128743

References

• Ablewicz, K. (1988). Sytuacja wychowawcza jako szczególne spotkanie dwóch osób – szkic problematyki. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Pedagogiczne, 8.
• Ciepła, H. (2010). Nowelizacje kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z komentarzem. Warszawa: LexisNexis.
• CJ/ENF-ISE(2020)7A. (2020). Analysis of international and European standards and practical tools, identification of gaps and possible proposals. https://rm.coe.int/ cj-enf-ise-2020-7a-analysis-of-international-and-european-standards-an/1680a0a962
• Czepek, J. (2016). Prawo do kontaktu obojga rodziców z dzieckiem. LEX/el. https://sip.lex.pl/komentarze-i publikacje/linie-orzecznicze/prawo-do-kontaktu-obojga -rodzicow-z-dzieckiem-419726017
• Długoszewska, J. (2012). Przesłanki oraz skutki ograniczenia i pozbawienia władzy rodzicielskiej. Warszawa: LexisNexis.
• Extract from CM(2019)131. (2019). Committee of Experts on the Rightsand the Best Interests of the Child in Parental Separation in Care Proceedings. https://rm.coe.int/ cj-enf-ise-2020-2021-en/1680992cb5
• Haak, H. (2017). Postępowanie w sprawach dotyczących kontaktów z dzieckiem – wybrane zagadnienia. W: J. Jeżewski i A. Pawlak (red.), Człowiek. Prawo. Państwo. Księga Jubileuszowa dedykowana Stanisławowi Leszkowi Stadniczeńko (s. 399-416). Warszawa: Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie.
• Hendrych, K. (2016). Wykonywanie władzy rodzicielskiej i kontaktów w warunkach istnienia elementu zagranicznego. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka.
• Holewińska-Łapińska, E., Domański, M. i Słyk, J. (2016). Orzecznictwo w sprawach o wykonanie kontaktów z dziećmi. Prawo w Działaniu. Sprawy Cywilne, 25, 7-37.
• Ignaszewski, J. (2011). Komentarz do spraw o kontakty z dzieckiem. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Justyński, T. (2011). Prawo do kontaktów z dzieckiem w prawie polskim i obcym. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Karta praw podstawowych Unii Europejskiej. Dz. Urz. UE 2016 C, Nr 202, s. 1.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz.U. 1997, Nr 78, poz. 483 ze zm.
• Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z dnia 4 listopada 1950 r. Dz.U. 1993, Nr 61, poz. 284 ze zm.
• Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z dnia 20 listopada 1989 r. Dz.U. z 1991 r., Nr 120, poz. 526.
• Konwencja z dnia 15 maja 2003 r. o kontaktach z dzieckiem. Dz.U. Nr 68, poz. 576.
• Michalak, M. i Jaros, P. (2014). Prawo dziecka do obojga rodziców. Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka, 13(3), 11-55.
• Okoń, W. (1996). Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Plopa, M. (2008). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Kraków: Impuls.
• Kodeks rodzinny. Projekt. (2019). W: S.L. Stadniczeńko i M. Michalak (red.), O potrzebie nowego Kodeksu rodzinnego i jego podstawach aksjologicznych. W 30. rocznicę uchwalenia Konwencji o prawach dziecka. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Smolińska-Theiss, W. (2020). Władza rodzicielska vs odpowiedzialność rodzicielska – pedagogiczny kontekst Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W: A. Pawlak, B. Skwarek i J. Stadniczeńko (red.), W trosce o rozwój i bezpieczeństwo dziecka – aspekty społeczno-prawne (s. 235-249). Warszawa: Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna.
• Sokołowski, T. (2013). W: H. Dolecki i T. Sokołowski (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy (wyd. 2). Warszawa: Lex a Wolters Kluwer business.
• Stadniczeńko, S.L. (2019). Podstawy aksjologiczne i intelektualne kształtowania projektu Kodeksu rodzinnego. W: S.L. Stadniczeńko i M. Michalak (red.). O potrzebie nowego Kodeksu rodzinnego i jego podstawach aksjologicznych. W 30. rocznicę uchwalenia Konwencji o prawach dziecka. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Stadniczeńko, S.L. (2015). Prawo dziecka do wychowania w rodzinie. W: S.L. Stadniczeńko (red.), Konwencja o prawach dziecka. Wybór zagadnień (artykuły i komentarze). Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka.
• Stojanowska, W. (2000). Władza rodzicielska pozamałżeńskiego i rozwiedzionego ojca. Studium socjologiczno-prawne. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Stojanowska, W. (2011). W: W. Stojanowska (red.), Nowelizacja prawa rodzinnego na podstawie ustaw z 6 listopada 2008 r. i 10 czerwca 2010. Analiza. Wykładnia. Komentarz. Warszawa: LexisNexis.
• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego. Dz.U. 2020, poz. 1575 ze zm. (t.j.).
• Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Dz.U. z 2020, poz. 1359 ze zm. (t.j.).
• Zajączkowska, J. (2018). Aspekty prawne kontaktów z dzieckiem. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 80(1), 269-285.

Identifiers

DOI

10.35765/hw.2060

Biblioteka Nauki

1806769