Rola dziadków w życiu dziecka z zaburzeniem ze spektrum autyzmu

• Authors: Aneta Wojciechowska

Title variants

EN

The Role of Grandparents in the Life of Children with Autism Spectrum Disorders

Abstracts

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of this paper is an attempt to answer the questions what the role of grandparents is in the development, upbringing and care of a child with autism spectrum disorders and how to support grandparents in their roles. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research problem was formulated in the form of the following questions: 1) What roles do the grandparents of a child with ASD take? 2) What kind of support do they need in their role of a grandmother or a grandfather? 3) How could grandparents support the development of their grandchild with ASD? The study uses the method of document analysis‑literature on the subject. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The starting point of the research is to indicate the symp‑ toms of autism spectrum disorder, followed by the review of the literature concerning the role of grandparents in the child life. The next section refers to the review of grandparents of children with ASD The last part relates to the ways the grandparents can participate in a life of their grandson / granddaughter with ASD, support their development and co‑participate in their upbringing and care. RESEARCH RESULTS: The conducted analyzes show, first of all, the lack of a sufficient amount of research and analyzes concerning the grandparents of a child with ASD, and then, indicate the difficulties in understanding the behavior and functioning of a child with ASD by grandparents and difficulties in performing the role of a grandmother / grandfather of a child with ASD. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: In the light of the analyzes carried out, attention should be paid to the need for conducting research on grandparents of children with ASD, and undertaking activities aimed at supporting seniors in performing the roles of a grandmother/ grandfather of a child with ASD.

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest próba znalezienia odpowiedzi na pytanie, jaka jest rola dziadków w rozwoju, wychowaniu oraz w opiece nad dzieckiem z ASD, a także jakie są sposoby wspierania dziadków w podejmowanych przez nich rolach. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy został sformułowany w formie pytań: 1) Jakie role podejmują dziadkowie dziecka z ASD? 2) Czy i jakiego wsparcia potrzebują dziadkowie w pełnieniu roli babci/dziadka? 3) W jaki sposób dziadkowie mogliby wspierać rozwój wnuka/ wnuczki z ASD? W pracy zastosowano metodę analizy literatury przedmiotu. PROCES WYWODU: Punktem wyjścia artykułu jest wskazanie objawów zaburzenia ze spektrum autyzmu, następnie przegląd literatury dotyczącej roli dziadków w życia dziecka. Następna cześć dotyczy przeglądu badań nad dziadkami dzieci z ASD. Ostatnia część dotyczy wskazania, w jaki sposób dziadkowie mogą uczestniczyć w życiu wnuka/wnuczki z ASD, w jaki sposób mogą wspierać jego rozwój, współuczestniczyć w wychowaniu i opiece. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Z przeprowadzonych analiz wynika przede wszystkim brak do‑ statecznej ilości badań i analiz dotyczących dziadków dziecka z ASD, a dalej wskazują one trudności w zrozumieniu zachowań i funkcjonowania dziecka z ASD przez dziadków oraz trudności w odgrywaniu roli babci/dziadka wnuka/wnuczki z ASD. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W świetle przeprowadzonych analiz należy zwrócić uwagę na potrzebę prowadzenia badań nad dziadkami dzieci z ASD, a także na podjęcie działań ukierunkowanych na wspieranie seniorów w odgrywaniu roli babci/dziadka dziecka z ASD.

Keywords

PL

zaburzenia ze spektrum autyzmu; dziadkowie; wsparcie

EN

autism spectrum disorders; grandparents; support

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Wychowania
• Year: 2021
• Volume: 20
• Issue: 55
• Pages: 147-156

Dates

published

2021

Contributors

author

Aneta Wojciechowska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Poznań

• https://orcid.org/0000000327163507

References

• APA. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (wyd. 5). American Psychiatric Publishing.
• Appelt, K. (2007). Współcześni dziadkowie i ich znaczenie dla rozwoju wnuków. W: A. Brzezińska, K. Ober‑Łopatka, R. Stec i K. Ziółkowska (red.), Szanse rozwoju w okresie późnej dorosłości. Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka (A. Wojciechowski, tłum.). Zysk i S‑ka.
• Bengston, V.L. (1985). Diversity and symbolism in grandparent roles. W: V.L. Bengtson i J.F. Robertson (red.), Grandparenthood (s. 11‑26). Sage.
• Buchnat, M. i Wojciechowska, A. (2019). Sytuacja wczesnej edukacji i opieki nad małym dzieckiem o nieprawidłowym rozwoju w Polsce – jej znaczenie i bariery. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 24, 71‑87.
• Centers for Disease Control and Prevention. (2017). Design and Operation of the National Survey of Children’s Health, 2011‑2012. Vital Health Stat, 1(59). National Center for Health Statistics.
• Hastings, R.P. (1997). Grandparents of children with disabilities: A review. International Journal of Disability, Development, and Education, 44, 329‑340.
• Hillman, J. (2007). Grandparents of children with autism: a review with recommendations for education, practice, and policy. Educational Gerontology, 33, 513‑527.
• Hillman, J.L. i Anderson, C.M. (2019). It’s a battle and a blessing: The experience and needs of custodial grandparents of children with Autism Spectrum Disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders, 49, 260‑269.
• Hillman, J., Marvin, A. i Anderson, C. (2016). The experience and contributions of grandparents of children with autism spectrum disorders. Journal of Intergenerational Relationships, 14(2), 76‑92.
• Interactive Autism Network. (2010). Grandparents of children with ASD. https://www.iancommunity.org/cs/ian_research_reports
• Margetts, J.K., Le Couteur, A. i Croom, S. (2006), Families in a state of flux: the experience of grandparents in autism spectrum disorder. Child: Care, Health and Development, 32(5), 565‑574.
• Mirfin‑Veitch, B., Bray, A. i Watson, M. (1997). ‘We’re just that sort of family’. Intergenerational relationships in families including children with disabilities. Family Relations, 46, 305‑311.
• Namysłowska, I. (2000). Terapia rodzin. Instytut Psychiatrii i Neurologii.
• Stelle, Ch., Fruhauf, Ch.A., Orel, N. i Landry‑Meyer, L., (2010), Grandparenting in the 21st century: Issues of diversity in grandparent–grandchild relationships. Journal of Gerontological Social Work, 53(8), 682‑701.
• Steuden, S. (2011). Psychologia starzenia się i starości. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Strom, R.D. i Strom, S.K. (2000). Intergenerational learning and family harmony. Educational Gerontology, 26, 261‑283.
• Szpringer, M. i Dąbrowska, A. (2011). Misja dziadków w rodzinach XXI wieku: nowe role, wyzwania, oczekiwania. Studia na Rodziną, 15(28‑29), s. 247‑254.
• Wright, S.D., D’Astous, V., Wright, Ch. i Diener M. (2012). Grandparents of grandchildren with Autism Spectrum Disorders (ASD): Strengthening relationships through technology activities. The International Journal of Aging and Human Development, 75(2), 169‑184.
• Zakirova Engstrand, R., Roll‑Pettersson, L., Westling Allodi, M. i Hirvikoski, T. (2020). Needs of grandparents of preschool‑aged children with ASD in Sweden. Journal of Autism and Developmental Disorders, 50(1), 1941‑1957.

Identifiers

DOI

10.35765/hw.2063

Biblioteka Nauki

40494068