Old Polish Writers and Freedom of Expression. Reconnaissance

• Authors: Krzysztof Koehler

Title variants

PL

Pisarze staropolscy a wolność wypowiedzi. Rekonesans

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The paper discusses the question of freedom of speech as an impor­tant topic in old Polish literature. The author considers the problem of whether freedom of speech was one of civil liberties recognized by old Polish writers as characteristic for the political consciousness of the nobility in the early modern era. Discussing several cases (Fran­ciszek Karpiński, Wespazjan Kochowski, Jan Chryzostom Pasek, and Stanisław Orzechowski), the author indicates the inalienable relation­ship between the awareness of freedom of speech and the old nobility’s moral sentiments.

PL

W pracy omawiane jest zagadnienie wolności wypowiedzi jako tematu w literaturze staropolskiej. Autor rozważa zagadnienie, czy wolność wypowiedzi to jedna z dostrzegalnych przez pisarzy sta­ropolskich wolności obywatelskich, charakterystycznych dla świa­domości politycznej szlachty. Omawiając kilka przypadków (Fran­ciszek Karpiński, Wespazjan Kochowski, Jan Chryzostom Pasek czy Stanisław Orzechowski), autor wskazuje na niezbywalną zależność świadomości wolności wypowiedzi i szlacheckiego od­czucia moralnego.

Keywords

EN

liberty; literary freedom; old Polish literature; Polish nobility culture; Jan Kochanowski; Wespazjan Kochowski; Jan Chryzostom Pasek

PL

wolność; niezależność twórcy; literatura staropolska; kultura szlachecka; Jan Kochanowski; Wespazjan Kochowski; Jan Chryzostom Pasek; wolność; niezależność twórcy; literatura staropolska; kultura szlachecka; Jan Kochanowski; Wespazjan Kochowski; Jan Chryzostom Pasek

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Perspektywy Kultury
• Year: 2019
• Volume: 27
• Issue: 4
• Pages: 153-168

Dates

published

2020-01-01

Contributors

author

Krzysztof Koehler

References

• Barycz H., Szkice z dziejów Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1933.
• Bomelburg H.J., Polska myśl historyczna a humanistyczna historia narodowa (1500-1700), transl. Z. Owczarek, Kraków 2011.
• Chmielowski B., Nowe Ateny…, Vol. II, ed. from 1746.
• Correspondence of F. Karpiński dated 1763-1825. Collected by T. Mikulski, ed. R. Sobol, Wrocław 1958.
• Czubek J., Wezpazyan z Kochowa Kochowski, Kraków 1909.
• Eustachiewicz M., Majewski W., Nad lirykami Wespazjana Kochowskiego, Wrocław 1986.
• Grześkowiak-Krwawicz A., Dyskurs polityczny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pojęcia i idee, Toruń 2018.
• Karpiński F., Dzieła, Warszawa 1830.
• Koehler K., Carmen de statura, feritate ac venatione bisontis, Mikołaja Hussowczyka, in: Historia literatury polskiej w dziesięciu tomach, Vol. 2, Renesans, Bochnia 2004.
• Koehler K., Domek szlachecki w literaturze polskiej epoki klasycznej, Kraków 2005.
• Koehler K., Rzeczpospolita, obywatelskość, wolność. Szkice o polskim pisarstwie politycznym XVI wieku, Warszawa 2016.
• Koehler K., Stanisław Orzechowski i dylematy humanizmu renesansowego, Kraków 2004.
• Krótkie rzeczy potrzebnych z strony wolności a swobód polskich zebranie przez tego, który wszego dobrego życzy ojczyźnie swojej, in: Krzysztofa Warszewickiego i Anonima uwagi o wolności szlacheckiej, ed. K. Koehler, Kraków 2010.
• Krzywy R., Sztuka wyborów i dar inwencji. Studium o strukturze gatunkowej poematów Jana Kochanowskiego, Warszawa 2008.
• Mickiewicz A., Wykłady paryskie, rok 2, lekcyja 3.
• Opaliński E., Kultura polityczna szlachty polskiej w latach 1587-1652, Warszawa 1995.
• Pasek J.Ch., Pamiętniki, https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/pamietniki. pdf.
• Pietrzyk-Reeves D., Droga do zupełnej wolności, Rozmowa o elekcji, wolności, prawie i obyczajach polskich, introduction by Ł. Górnicki, Kraków 2011.
• Pietrzyk-Reeves D., Ład Rzeczypospolitej: polska myśl polityczna XVI wieku a klasyczna tradycja republikańska, Kraków 2012.
• Sobol R., Franciszek Karpiński, Warszawa 1979.
• Tazbir J., Państwo bez stosów. Szkice z dziejów tolerancji w Polsce w XVI XVII w., Warszawa 1967.
• Weintraub W., Muza i mamona, in: Nowe studia o Janie Kochanowskim, posłowie T. Ulewicz, Kraków 1991.

Identifiers

DOI

10.35765/pk.2019.2704.11