Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2020 | 31 | 4 | 169-206

Article title

Polska a imperium mongolskie oraz Złota Orda w latach 1241–1502

Authors

Content

Title variants

EN
Poland, the Mongol Empire and the Golden Horde in the Years 1241–1502

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
W związku z najazdem w 1241 roku armii Batu-chana na Europę Środkową i Wschodnią doszło do pierwszego, bardzo niefortunnego dla Polski spotka­nia z ówczesnym imperium mongolskim. Klęska pod Legnicą, śmierć księ­cia Henryka II Pobożnego, upadek państwa Henryków na Śląsku nie tylko odsunęły o kilka dekad proces zjednoczenia ziem polskich, ale też w praktyce wyeliminowały Piastów śląskich ze skutecznej rywalizacji o przyszłe zjed­noczenie Polski. Jedynie śmierć wielkiego chana Ugedeja skłaniająca Batu­-chana do powrotu wraz z armią do Mongolii uratowały Polskę i Węgry od długotrwałego zniewolenia, które spotkało księstwa ruskie. Kolejne mongol­skie najazdy na Polskę z lat 1259 na 1260 oraz z przełomu roku 1287 na 1288 jedynie pogłębiły proces upadku gospodarczego i zniszczeń ziem polskich. Klęski poniesione przez Mongołów w walkach z egipskimi Mamelukami oraz upadek Królestwa Jerozolimskiego w 1291 roku spowodowały, że Zachód stracił zainteresowanie nawiązywaniem politycznych układów z Mongołami. W Europie Wschodniej umocniła się natomiast zachodnia dzielnica impe­rium mongolskiego, tzw. Złota Orda, która zaczęła odgrywać znaczącą rolę w życiu politycznym całego regionu. Szczyt jej potęgi przypadał na pierw­szą połowę XIV wieku za rządów chanów Uzbeka i Dżanibeka. Od drugiej połowy XIV wieku widoczne jest osłabienie Złotej Ordy. W wieku XV prze­kształciła się ona w tzw. Wielką Ordę. Powstrzymanie chana Wielkiej Ordy Ahmeta w 1480 roku nad Ugrą przez księcia moskiewskiego Iwana III było triumfem Moskwy. Polska natomiast traciła jednego z nielicznych sojusz­ników na wschodzie. Nieudzielenie zaś przez króla polskiego Aleksandra Jagiellończyka w 1502 roku wsparcia ostatniemu chanowi Wielkiej Ordy Szach-Achmadowi umożliwiło zniszczenie Wielkiej Ordy przez sojusznika Iwana III, władcę Chanatu Krymskiego, chana Mengli Gireja. Upadek Wielkiej Ordy dla Polski oznaczał symboliczne zakończenie wspólnej historii zapoczątkowanej jeszcze najazdem Mongołów z 1241 roku. Dla Rosji był ostatecznym potwierdzeniem zrzucenia przez nią zwierzchno­ści tatarskiej. Dla Chanatu Krymskiego, który niszcząc Wielką Ordę, de facto zrywał dotychczasowe związki z dawnym imperium mongolskim, oznaczał natomiast, iż stawał się on częścią nowego, kształtującego się wówczas ładu polityczno-gospodarczego w Europie Wschodniej.
EN
The army of Batu Khan’s 1241 invasion of Central and Eastern Europe was the first, highly unfortunate encounter between Poland and the Mongol empire. The defeat at Legnica, the death of Prince Henry the Pious, and the collapse of his line’s reign in the Duchy of Silesia not only delayed the unifica­tion of Poland by decades, but in practice it also eliminated the Silesian Piasts from effective competition for the future Polish union. It was only the death of Ögedei Khan that forced Batu Khan to return with his army to Mongolia and that saved Poland and Hungary from a prolonged enslavement that was the fate of Ruthenian duchies. The subsequent Mongol invasions of Poland at the turn of 1260 and 1288 only deepened the process of economic decline and destruction of Poland. The defeat suffered by the Mongols in the battles with the Egyptian Mam­luks and the collapse of the Kingdom of Jerusalem in 1291 made the West lose interest in establishing political relations with the Mongols. In Eastern Europe, the western domain of the Mongol Empire, the so-called Golden Horde, grew in strength, and began playing a significant role in the politi­cal life of the entire region. The peak of its power was in the first half of the fourteenth century during the reign of Öz Beg and Jani Beg khans. From the second half of the fourteenth century faltering of the Golden Horde began. In the fifteenth century it was transformed into the so-called Great Horde. The Grand Prince Ivan III of Muscovy’s Great Stand on the Ugra River against Khan Akhmat’s Great Horde in 1480 was a Muscovite triumph. Poland, how­ever, lost one of its few allies in the east. The Polish King Alexander Jagiellon’s failure in 1502 to support the last Khan of the Great Horde, Shah-Akhmad, made way for the destruction of the Great Horde by Ivan III’s ally, the ruler of the Crimean Khanate, Meñli I Giray. The fall of the Great Horde meant a symbolic end of shared history between Poland and Mongolia, which had begun with the invasion Mongol in 1241. For Russia, it was the final confirmation of its dropping its sovereignty to the Tatars. For the Crimean Khanate, which de facto broke off previous relations with the former Mongol empire by destroying the Great Horde, meant, however, that it become part of a new, emerging political and economic governance in Eastern Europe.

Keywords

Year

Volume

31

Issue

4

Pages

169-206

Physical description

Dates

published
2020-12-31

Contributors

References

  • Źródła:
  • Giovanni da Pian del Carpine, Benedictus Polonus (1838). De itinere Fratrum Minorum ad Tartaros. Paris. Pozyskano z: https://books.google.pl/books? id=mEpSAAAAcAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_atb&redir_es c=y#v=onepage&q&f=false (dostęp: 11.11.2020).
  • Długosz, J. (1974). Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego (Księga VII). Warszawa: PWN.
  • Długosz, J. (1975). Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego (Księga IX). Warszawa: PWN.
  • Długosz, J. (1981). Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego (Księga X). Warszawa: PWN.
  • Długosz, J. (1982). Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego (Księga XI). Warszawa: PWN.
  • Długosz, J. (2004). Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego (Księga XII). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  • Gall Anonim (1982). Kronika polska. Anonim tzw. Gall (przeł. R. Grodecki, oprac. M. Plezia). Wrocław: Ossolineum.
  • Kronika Jana z Czarnkowa, Archidyakona Gnieźnieńskiego, Podkanclerzego Królestwa Polskiego (1370–1384) (1905). Warszawa. Pozyskano z: https:// pl.wikisource.org/wiki/Kronika_Jana_z_Czarnkowa/O_koronacyi_ kr%C3%B3la_polskiego_Kazimierza.
  • Kałużyński, S. (przeł.) (1989). Tajna Historia Mongołów. Anonimowa kronika mongolska z XIII wieku. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
  • Lewicki, M. (red). (1975). Marco Polo Opisanie świata. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
  • Sarwa A. (tłum). (2008). Słowo o wyprawie Igora. Pozyskano z: https://www. nexto.pl/upload/publisher/Armoryka/PDF/public/slowo_o_wypr_igora_ demo.pdf (dostęp: 06.12.2020).
  • Sielicki, F. (2005). Najstarsza kronika kijowska. Powieść minionych lat. Wroc­ław: Ossolineum.
  • Publikacje
  • Bardach, J. (1977). Złota Orda, Litwa i Ruś w XIV – początku XV wieku. Pozy­skano z: https://www.rcin.org.pl/dlibra/publication/36759/edition/32487/ content (dostęp: 03.12.2020).
  • Bazylow, L. (1981). Historia Mongolii. Wrocław: Ossolineum.
  • Bogucka, M. (1981). Kazimierz Jagiellończyk i jego czasy. Warszawa: Pań­stwowy Instytut Wydawniczy.
  • Bojko, K. (2010). Stosunki dyplomatyczne Moskwy z Europą Zachodnią w cza­sach Iwana III. Kraków: Księgarnia Akademicka.
  • Borawski, P. (1986). Tatarzy w dawnej Rzeczypospolitej. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
  • Cetwiński, M. (1985). Co wiemy o bitwie po Legnicą? Acta Universitatis Wra­tislaviensis, nr 800.
  • Dąbrowski, D. (2009). Włodzimierz Dymitr Rurykowicz i jego sto­sunki z Danielem Romanowiczem. Karta z dziejów politycz­nych Rusi w 1 poł. XIII w. (s. 68–89). W: Fortecja. Zbirnyk zapovid­nyka „Tustan”, I: na posanu Mychajla Rožka. L’viv 2009. Pozyskano z: https://www.academia.edu/20269930/W%C5%82odzimierz_Dymitr_ Rurykowicz_i_jego_stosunki_z_Danielem_Romanowiczem_Kartka_z_ dziej%C3%B3w_politycznych_Rusi_w_1_po%C5%82_XIII_w_w_For­tecja_Zbirnyk_zapovidnyka_Tustan_I_na_po%C5%A1anu_Mychajla_ Ro%C5%BEka_L_viv_2009_s_68_89 (dostęp: 14.11.2020).
  • de Bridia, C. (1247). Historia Tartarorum. Pozyskano z: https://rcin.org.pl/dli­bra/publication/39978/edition/28491 (dostęp: 11.11.2020).
  • de Rachewiltz, I. (1971). Letter of the Great Khan Güyüg to Pope Innocent IV (1246). W: Papal Envoys to the Great Khan. Stanford.
  • Dziekan, M.M. (2002). Historia Iraku. Warszawa: Wydawnictwo Akademi­ckie Dialog.
  • Felczak, W. (1983). Historia Węgier. Wrocław: Ossolineum.
  • Foryt, A. (2019). Krzyżowcy, Mongołowie i „Żółta Krucjata”. Pozyskano z: https://astrahistoria.pl/krzyzowcy-mongolowie-i-zolta-krucjata (dostęp: 03.11.2020).
  • Frankopan, P. (2018). Jedwabne szlaki. Warszawa: W.A.B.
  • Gadera, K. (2015). Subedej, najwybitniejszy dowódca wszech czasów. Pozy­skano z: https://www.konflikty.pl/historia/sredniowiecze/subedej-najwy­bitniejszy-dowodca-wszech-czasow/ (dostęp: 02.11.2020).
  • Grabowski, A. (2008). Legenda o Lajkoniku, Dawne zwyczaje krakowskie. Pozy­skano z: http://krakow.travel/artykul/118/legenda-o-lajkoniku (dostęp: 03.12.2010).
  • Grabski, A.F. (1968). Nowe świadectwo o Benedykcie Polaku i najeździe Tata­rów w 1241 r. Pozyskano z: http://wtmh.sobotka.uni.wroc.pl/wp-content/ uploads/2018/01/Sobotka_23_1968_1.pdf (dostęp: 30.10.2020).
  • Grekow, B. (red.). (1953). Oczerki istorii SSSR, IX–XIII w.w. (t. 1). Moskwa: Izdatielstwo Akademii Nauk.
  • Grekow, B. i Jakubowski A. (1953). Złota Orda i jej upadek. Warszawa: Książka i Wiedza.
  • Grekow, I.B. (1975). Wostocznaja Jewropa i upadok Zołotoj Ordy. Moskwa.
  • Grygajtis, K. (2003). Rozwój osadnictwa tatarskiego w Wielkim Księ­stwie Litewskim do końca XV wieku. Piotrkowskie Zeszyty Histo­ryczne, t. 5: 96–97. Pozyskano z: http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Piotrkowskie_Zeszyty_Historyczne/Piotrkowskie_Zeszyty_Historyczne­-r2003-t5/Piotrkowskie_Zeszyty_Historyczne-r2003-t5-s95-151/Piotrkowskie_Zeszyty_Historyczne-r2003-t5-s95-151.pdf (dostęp: 06.12. 2020).
  • Gumilow, L. (1973). Śladami Cywilizacji Wielkiego Stepu. Warszawa: Pań­stwowy Instytut Wydawniczy.
  • Gumilow, L. (1996). Od Rusi do Rosji. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
  • Hauziński, J. (1993). Burzliwe dzieje kalifatu bagdadzkiego. Warszawa–Kra­ków: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  • Jackson, P. (2007). Mongołowie i Zachód. Warszawa: Bellona.
  • Janczak, J. (1970). Środowisko geograficzne Polski przedrozbiorowej. W: S. Inglot (red.), Historia Chłopów Polskich. Częstochowa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
  • Jelicz, A. (1966). Życie w średniowiecznym Krakowie (wiek XIII–XV). War­szawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
  • Johnson, R. i Rogers, A. (2001). The 10 Greatest Empires In The History of The World. Business Insider. Pozyskano z: https://www.businessinsi­der.com.au/the-10-greatest-empires-in-history-2011-9#2-the-mongol­-empire-was-the-largest-contiguous-empire-the-world-has-ever-seen-9 (dostęp: 03.11.2020).
  • Kałużyński, S. (1970). Imperium Mongolskie. Warszawa: Wiedza Powszechna.
  • Kałużyński, S. (1983). Dawni Mongołowie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
  • Kojło, S. (1973). Mongolia wciąż nieznana. Warszawa: Książka i Wiedza.
  • Kolankowski, L. (1930). Dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego za Jagiellonów, 1377–1499 (t. 1). Warszawa: Skł. gł. Kasa im. Mianowskiego.
  • Kolankowski, L. (1991). Polska Jagiellonów. Dzieje polityczne. Olsztyn: Ofi­cyna Warmińska Historia.
  • Kołodziejczyk, D. (2011). The Crimean Khanate and Poland-Lithuania: Inter­national Diplomacy on the European Periphery (15th–18th Century). A Study of Peace Treaties Followed. Pozyskano z: https://books.google.pl/books?id =FHrTxHmegRYC&printsec=frontcover&hl=pl&source=gbs_ge_su mmary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false (dostęp: 04.12.2020).
  • Koneczny, F. (1984). Dzieje Rosji. Schyłek Iwana III (t. 3). Londyn: Wydawnictwa Towarzystwa Imienia Romana Dmowskiego.
  • Korczyński, P. (2020). Broń z piekła rodem, Polska Zbrojna. Pozyskano z: http://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/31105?t=Bron-z-piekla­-rodem# (dostęp: 27.10.2020).
  • Korwin Kochanowski, J. (1900). Witold Wielki Książę Litewski. Stu­dyum Historyczne. Lwów. Pozyskano z: http://bc.wbp.lublin.pl/dlibra/ doccontent?id=2117&from=FBC (dostęp: 06.12.2020).
  • Krakowski, S. (1956). Polska w walce z najazdami tatarskimi w XIII wieku. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
  • Kryczyński, S. (1938). Tatarzy Litewscy. Próba Monografii Historyczno­-Etnograficznej. Rocznik Tatarski, t. 3: 1–10, Pozyskano z: http://pbc.bia­man.pl/dlibra/docmetadata?id=1987&from=latest (dostęp: 11.11.2020).
  • Krzyżanowska, J. i Ochmański, J. (1990). Władysław II Jagiełło. Wrocław: Ossolineum.
  • Kuczyński, S.M. (1966). Wielka wojna z Zakonem Krzyżackim w latach 1409– 1411. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
  • Kulbat, W. (2005). Tatarskie najazdy na Polskę i Europę. Niedziela Łódzka, cz. 1, nr 49. Pozyskano z: http://www.parafiawitow.netstrefa.com/TATAR­SKIE%20NAJAZDY%20NA%20POLSKE.htm (dostęp: 03.12.2020).
  • Labuda, G. (1959). Wojna z Tatarami w roku 1241. Przegląd Historyczny, t. 50/2: 198–205. Pozyskano z: http://bazhum.muzhp.pl/media//files/ Przeglad_Historyczny/Przeglad_Historyczny-r1959-t50-n2/Przeglad_ Historyczny-r1959-t50-n2-s189-224/Przeglad_Historyczny-r1959-t50- n2-s189-224.pdf (dostęp: 28.10.2020).
  • Labuda, G. (1983). Zaginiona kronika w Rocznikach Jana Długosza. Poznań: Uniwerystet im Adama Mickiewicza.
  • Lang, D.M. (1983). Bułgarzy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
  • Le Goff, J. (2001). Ludwik Święty. Warszawa: Wydawnictwo Volumen.
  • Leśniewski, S. (2018). Bolesław Rogatka – zwariowany Piast. Pozyskano z: https://histmag.org/Boleslaw-Rogatka-zwariowany-Piast-16885/ (dostęp: 21.10.2020).
  • Leśniewski, S. (2007). Imperium Czyngis-chana. Polityka, 49. Pozyskano z: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/historia/1504596,1,imperium­-czyngis-chana.read (dostęp: 21.10.2020).
  • Lista największych państw świata. Pozyskano z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Lista _najwi%C4%99kszych_pa%C5%84stw_w_historii (dostęp: 13.11.2020).
  • Łukawski, Z. (1981). Historia Syberii. Wrocław: Ossolineum.
  • Łysiak, M. (2019). Tajemnica śmierci Henryka Pobożnego. Pozyskano z: https:// niezalezna.pl/266756-tajemnica-smierci-henryka-poboznego (dostęp: 03.11.2020).
  • Maleczyński, K. (red.). (1960). Historia Śląska. Tom I do roku 1763. Część I. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
  • Maleczyński, K. (1975). Bolesław III Krzywousty. Wrocław–Warszawa–Kra­ków–Gdańsk: Ossolineum.
  • Małowist, M. (1985). Tamerlan i jego czasy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
  • Manteuffel, T. (1978). Historia powszechna. Średniowiecze. Warszawa: PWN.
  • Mathex, J. (2008). Wielkie cywilizacje. Rozkwit i upadek imperiów. Warszawa: Świat Książki.
  • Mencel, M.T. (2016). Ekspansja mongolska w Azji Wschodniej po śmierci Czyngis-chana. Uwarunkowania i konsekwencje. Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość, t. 13: 291–292.
  • Ochmański, J. (1982). Historia Litwy. Wrocław: Wydawnictwo im. Ossolińskich.
  • Odyniec, W. i Włodarski, J. (2001). Wpływ Chin na dalekowschodnią sztukę wojenną. W: Włodarski J. (red.), Chiny w oczach Polaków do XX wieku. Państwo, społeczeństwo, kultura. Gdańsk: Marpress.
  • Onon, U. (2001). The Secret History of the Mongols. The Life and Times of Chinggis Khan. London–New York. Pozyskano z: https://jigjids.files. wordpress.com/2011/05/the_secret_history_of_the_mongols_the_life_ and_times_of_chinggis_khan1.pdf (dostęp: 04.11.2020).
  • Paroń, A. (2015). Pieczyngowie. Koczownicy w krajobrazie politycznym i kulturowym średniowiecznej Europy. Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
  • Paszkiewicz, H. (1954). The Origin of Russia, New York: Philosophical Library.
  • Peltz, W. (1994). Suwerenność państwa w praktyce i doktrynie politycznej Rusi Moskiewskiej (XIV–XVI w.). Zielona Góra: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. T. Kotarbińskiego.
  • Pietkiewicz, K. (1995). Wielkie Księstwo Litewskie pod rządami Aleksandra Jagiellończyka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
  • Pułaski, K. (1881). Stosunki z Mendli Girejem chanem Tatarów Perekopskich 1469–1515. Akta i listy, wyd. i szkic hist. Kraków: G. Gebethner i Spółka.
  • Quirini-Popławska, D. (2020). Attempts at Forging a Genoese-Polish-Tatar Alliance against the Ottoman Empire in 1480–1484. W: From Pax Mongo­lica to Pax Ottomanica: War, Religion and Trade in the Northwestern Black Sea Region (14th–16th Centuries), East Central and Eastern Europe in the Middle Ages, 450–1450. Vol. 58. Pozyskano z: https://brill.com/view/book/ edcoll/9789004422445/BP000014.xml (dostęp: 12.12.2020).
  • Runciman, S. (1987). Dzieje Wypraw Krzyżowych (t. 3). Warszawa: Pań­stwowy Instytut Wydawniczy.
  • Sałański, M. (2019). Templariusze w średniowiecznej Polsce. Bardziej przed­siębiorcy niż rycerze. Tytus. Pozyskano z: https://tytus.edu.pl/2019/ 04/30/miedzyrycerzem-wojtem-a-plebanem-czyli-templariusze-w­-sredniowiecznej-polsce/?gclid=CjwKCAiAwrfBRA9EiwAUWwK XphdGUxkg8_kGMMIgWe8uomu5HuNWC56vxF0S_zbZIVFze­loXuQj1hoCc7A QAvD_BwE (dostęp: 06.12.2020).
  • Saunders, J.J. (2001). The History of the Mongol Conquests. Philadelphia: Uni­versity of Pennsylvania Press.
  • Serczyk, W.A. (1979). Historia Ukrainy. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  • Sinor, D. (1999). The Mongols in the West. Journal of Asian History, Vol. 33, No. 1: 1–44.
  • Skrukwa, G. (2016). O czarnomorską Ukrainę. Procesy narodowotwór­cze w regionie nadczarnomorskim do 1921 roku w ukraińskiej perspekty­wie historycznej, Poznań. Pozyskano z: https://press.amu.edu.pl/media/ productattach/3/4/3452-Skrukwa_G_OCzarnomorska_2016_internet. pdf (dostęp: 06.12.2020).
  • Spuler, B. (1943). Die Goldene Horde; die Mongolen in Russland, 1223–1502. Leipzig: Otto Harrassowitz.
  • Stefaniak, P. (2016). Z dziejów polityki dynastycznej króla Węgier Béli IV. Stu­dia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 36, nr 2.
  • Stopka, K. (1993). Męczennicy sandomierscy. Legenda i rzeczywistość. Nasza Przeszłość, nr 80: 51–59. Pozyskano z: http://naszaprzeszlosc.pl/files/ tom080_02.pdf (dostęp: 10.11.2020).
  • Strzelczyk, J. (1972). Odkrywanie Polski przez Europę. W: A. Gieysztor (red.), Polska dzielnicowa i zjednoczona. Państwo, społeczeństwo, kultura. Warszawa: Wiedza Powszechna.
  • Strzelczyk, J. (red.) (1993). Spotkanie dwóch światów. Stolica Apostolska a świat mongolski w połowie XIII wieku. Relacje powstałe w związku z misją Jana di Piano Carpiniego do Mongołów. Poznań.
  • Strzelecka, C. (2017). Mongolskie oblicza postpamięci. Politeja, nr 47: 249–262.
  • Suchodolski, B. (red.). (1970). Historia nauki polskiej. Średniowiecze – odro­dzenie (t. 1). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  • Szajnocha, K. (1969). Jadwiga i Jagiełło, t. 1–4, Warszawa: Państwowy Insty­tut Wydawniczy.
  • Szymczak, K.D. (2020). Mongolski najazd na Węgry (1241–1242). Pozyskano z: http://www.portalkujawski.pl/magazyn/item/18739-najazd-mongolski­-na-wegry-1241-1242 (dostęp: 03.11.2020).
  • Szynkiewicz, S. (1972). Tajna historia Mongołów, jako źródło etnogra­ficzne. Etnografia Polska, 16/1: 300–311. Pozyskano z: http://docplayer. pl/29149673-Tajna-historia-mongolow-jako-zrodlo-etnograficz­ne-ukazalo-sie-polskie-tlumaczenie-tajnej-historii-mongolow-zwanej. html (dostęp: 02.11.2020).
  • Tomaszewski, W. (2012). Mongolski podbój – największa tragedia Chin. Pozy­skano z: https://old.histmag.org/Mongolski-podboj-najwieksza-tragedia­-Chin-6716/1#author_link (dostęp: 26.10.2020).
  • Ulanowski, B. (1884). O współudziale Templariuszów w bitwie pod Legnicą. Rozprawy i sprawozdania z posiedzeń Wydziału Histor.-Filozof. Akademii Umiejętności w Krakowie, t. 17.
  • Walicki, M. (red.). (1971). Sztuka polska przedromańska i romańska od schyłku XIII wiek (t. 1). Warszawa: PWN.
  • Wasilewski, J.S. (2020). Hejnał i strzała. Pozyskano z: https://www.polskie­radio.pl/377/7415/Artykul/2579759,Hejnal-i-strzala (dostęp: 03.12.2020).
  • Wilkens, J. (2016). Transfer of Buddhism Across Central Asian Networks (7th to 13th Centuries). Dynamics in the History of Religions, Vol. 8. Pozyskano z: file:///C:/Users/Krysztof%20Bojko/Downloads/[Transfer%20of%20Budd­hism%20Across%20Central%20Asian%20Networks%20(7th%20to%20 13th%20Centuries)]%206%20Buddhism%20in%20the%20West%20 Uyghur%20Kingdom%20and%20Beyond.pdf (dostęp: 26.10.2020).
  • Wiszewski, P. (2011). Henryk II Pobożny, biografia polityczna. Pozyskano z: https://www.academia.edu/5910644/Henryk_II_Pobo%C5%BCny_bio­grafia_polityczna_Przemys%C5%82aw_Wiszewski_Legnica_Muzeum_ Miedzi_w_Legnicy_2011_pp_253 (dostęp: 05.11.2020).
  • Włodarski, B. (1966). Polska i Ruś 1194–1340. Warszawa: PWN.
  • Wojna, R. (1983). Wielki Świat Nomadów. Między Chinami i Europą. Warszawa: PWN.
  • Wyrozumski, J. (1982). Kazimierz Wielki. Wrocław: Ossolineum.
  • Zientara, B., Mączek, A., Ihnatowicz I. i Landau, Z. (red.). (1973). Dzieje gospodarcze Polski do roku 1939. Warszawa: Wiedza Powszechna.
  • Zientara, B. (1975). Henryk Brodaty i jego czasy. Warszawa: Państwowy Insty­tut Wydawniczy.
  • Żakowski, M. (2006). Czyngis-chan (Temudżyn Borgidżin). Pozyskano z: https://www.konflikty.pl/historia/sredniowiecze/czyngis-chan-temudzyn­-borgidzin/ (dostęp: 02.11.2020).

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_35765_pk_2020_3104_13
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.