„Obcy” w Dubrowniku od XIII do początków XVI wieku

• Authors: Piotr Wróbel

Title variants

EN

“Strangers” in Dubrovnik from the 13th to the Beginning of the 16th Century

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Problem „obcych” na terenie średniowiecznego Dubrownika w różnych kon­tekstach (zawodowym, społecznym, ekonomicznym, etnicznym) był przed­miotem zainteresowania licznego grona badaczy (K. Jireček, B. Stulli, I. Mah­nken, I. Lučić, I. Mitić, D. Dinić-Knežević, J. Mijušković, I. Voje, B. Krekić, T. Raukar, V. Miović, Z. Janeković-Römer, P. Wróbel). W artykule, po wyryw­kowym przeanalizowaniu sytuacji „obcych” w Dubrowniku w okresie od XIII do początków XV wieku, autor doszedł do następujących konkluzji: 1. Przy­czyny pozytywnego nastawienia Dubrowniczan do imigrantów leżą w pod­trzymywanym w oficjalnej propagandzie micie o założeniu Raguzy przez przybyszów. 2. Analiza struktury „obcych” w mieście może prowadzić do wydzielenia wśród nich pewnych grup. Ich pozycja zależnie od przynależ­ności zawodowej, etnicznej oraz zamożności była zróżnicowana. 3. Cyganie i Żydzi pojawili się najpóźniej jako „obcy” w Dubrowniku. Nastawienie miej­scowej społeczności do obu tych grup było radykalnie odmienne, co wynikało (jak się wydaje) z różnych pozycji, jakie zajęły one w społeczności lokalnej.

EN

The problem of “strangers” in medieval Dubrovnik in various contexts (pro­fessional, social, economic, ethnic) was of interest to a whole group of research­ers (K. Jireček, B. Stulli, I. Mahnken, I. Lučić, I. Mitić, D. Dinić-Knežević J. Mijušković, I. Voje, B. Krekić, T. Raukar, V. Miović, Z. Janeković-Römer, P. Wróbel). In the article, after a random analysis of the situation of foreigners in Dubrovnik in the period from the 13th to the beginning of the 15th century, the author came to the following conclusions: 1. The reasons for the positive attitude of the people of Dubrovnik towards immigrants may lie in the myth of the founding of Ragusa by newcomers, maintained in the official propa­ganda. 2. The analysis of the structure of “strangers” in the city may lead to the separation of certain groups among them. Their position, depending on their professional and ethnic affiliation and wealth, varied. 3. Gypsies and Jews appeared at the latest as “strangers” in Dubrovnik. The attitude of the local community towards these two groups was radically different, which resulted (as it seems) from the different positions they took in the local community.

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Perspektywy Kultury
• Year: 2020
• Volume: 31
• Issue: 4
• Pages: 269-284

Dates

published

2020-12-31

Contributors

author

Piotr Wróbel

References

• Źródła
• Historia królestwa Słowian, czyli Latopis popa Duklanina. (1988) (przeł. i oprac. J. Leśny). Warszawa: PWN.
• Filip de Diversis. (2004). Opis Dubrownika. Situs aedificiorum politiae et lauda­bilium consuetudinum inclytae civitatis Ragusii (przeł. P. Wróbel. J. Bona­rek). Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”.
• Konstantyn Porfirogeneta. (2016). O rządzeniu państwem (przeł. G.K. Wał­kowski). Warszawa: Euro Omni.
• Luccari, G.P. (1790). Coppioso ristretto degli annuali di Ragusa. Ragusa.
• Statut grada Dubrovnika, sastavljen godine 1272. (2002) (przeł. i oprac. A. Šoljić, Z. Šundrica, I. Veselić). Dubrovnik: Državni arhiv.
• Opracowania
• Barany, Z. (2002). The East European Gypsies. Regime Change, Marginality and Ethnopolitics. New York: Cambridge University Press.
• Božić, I. (1949). Ekonomski i društveni razvitak Dubrovnika u XIV–XV veku. Istoriski glasnik, 1, Beograd.
• Burđelez, I. (1998). Konsuli Židovi u službi Dubrovačke Republike. Zbornik diplomatske akademije, br. 3, Zagreb.
• Calimani, R. (2002). Historia getta weneckiego (przeł. T. Jekielowa). War­szawa: Czytelnik.
• Ćuk, R. (1990). I Rapporti economici fra Ragusa e Venezia nel Medio Evo. W: A. Di Vittorio (red.), Ragusa e il Mediterraneo. Ruolo e funzioni di una repubblica marinara tra Medioevo ed Età Moderna (s. 115–159). Bari.
• Dinić-Knežević, D. (1974). Migracije stanovništva iz bližeg zaleđa u Dubrov­nik u XIV veku. Jugoslovenski istorijski časopis, 13(1–2). Beograd.
• Dinić-Knežević, D. (1995). Migracije stanovništva iz južnoslovenskih zemalja u Dubrovnik tokom srednjeg veka. Novi Sad: SANU, Ogranak u Novom Sadu: Filozofski fakultet, Odsek za istoriju.
• Dinić-Knežević, D. (1980). Nemci u Srednjovjekovnom Dubrovniku. Anali, vol. 18.
• Fejić, N. (1988). Španci u Dubrovniku u srednjem veku. Beograd: Prosveta Bgd.
• Frejdenberg, M. (2000). Židovi na Balkanu na isteku srednjeg veka. Zagreb: Dora Kurupićeva.
• Hrabak, B. (1994). Jevreji u Italiji i istočna Jadranska obala 1350–1530 godine. Istorijski časopis, knj. XXIX, Beograd.
• Janeković-Römer, Z. (2005). Građani, stanovnici, podanici, stranci, inovjerci u srednjovjekovnom Dubrovniku. W: Raukarov zbornik zbornik u čast Tomislava Raukara. Zagreb: FF Press.
• Janeković-Römer, Z. (1993). Stranac u srednjevjekovnom Dubrovniku, izmedju prihvačenosti i odbaćenosti. Rad, knj. 26, Zagreb.
• Janeković-Römer, Z. (2015). The Frame of Freedom. The Nobility of Dubrovnik between the Middle Ages and Humanism. Zagreb–Dubrovnik: Hrvatska aka­demija znanosti i umjetnosti, Zavod za povijesne znanosti u Dubrovniku.
• Jireček, K. (1962). Romani u gradovima Dalmacije tokom srednjeg veka. W: Zbornik Konstantina Jirečeka, II. Beograd: Naučno delo.
• Kenrick, D. (2007). Historical Dictionary of Gypsies (Romanies). Maryland– Toronto–Plymouth, UK: The Scarecrow Press, Inc. Lanham.
• Krekić, B. (1980). Contributions of Foreigners to Dubrovnik’s Economic Gro­wth in the late Middle Ages. W: Idem, Dubrovnik, Italy and the Balkans in the Late Middle Ages (s. 378–379). London: Variorum Reprints.
• Krekić, B. (1980). Italian Creditors in Dubrovnik (Ragusa) and the Balkan Trade, Thirteenth through Fifteenth Centuries. W: Idem, Dubrovnik, Italy Dubrovnik, Italy and the Balkans in the Late Middle Ages (s. 248–249). Lon­don: Variorum Reprints.
• Krekić, B. (2007). Dubrovnik and Venice in the Thirteenth and Fourteenth century: a Short Survey. W: Idem, Unequal Rivals. Essays on Relations between Dubrovnik and Venice in the Thirteenth and Fourteenth Centuries. Zagreb–Dubrovnik: HAZU.
• Krekić, B. (2007). Some Venetians in Dubrovnik in the Fourteenth Century. W: Idem, Unequal Rivals. Essays on Relations between Dubrovnik and Venice in the Thirteenth and Fourteenth Centuries. Zagreb–Dubrovnik: HAZU.
• Krekić, B. (2007). Venetians in Dubrovnik (Ragusa) and Ragusans in Venice as a Real Estate Owners in the Fourteenth Century. W: Idem, Unequal Rivals. Essays on Relations between Dubrovnik and Venice in the Thirteenth and Fourteenth Centuries. Zagreb–Dubrovnik: HAZU.
• Krekić, B. (1973). The Role of the Jews in Dubrovnik (Thirteenth–Sixteenth Centuries). Viator, vol. 4.
• Kunčević, L. (2015). Mit o Dubrovniku. Diskursi o identitetu renesansnoga grada. Zagreb–Dubrovnik: Hrvatska akademija znanosti i umjetnosti, Zavod za povijesne znanosti u Dubrovniku.
• Lučić, J. (1979). Obrti i usluge u Dubrovniku do početka XIV stoljeća. Zagreb: Sveučiliste u Zagrebu – Institut za Hrvatsku Povijest.
• Mijušković, J. (1961). Dodeljivanje dubrovačkog gradjanstva u srednjem veku. Glas, G. 246, Beograd.
• Miović, V. (2005). The Jewish Ghetto in the Dubrovnik Republic 1546–1808. Zagreb–Dubrovnik: Institute for Historical Sciences of the Croatian Aca­demy of Sciences and Arts in Dubrovnik.
• Mitić, I. (1979). Imigracijska politika dubrovačke republike s posebnim obzi­rom na ustanovu svjetnog azila. Anali, vol. 17, Dubrovnik.
• Münster, L. (1979). Proces zbog ritualnog bistva u Dubrovniku 1502. Zbornik Jevrejskog istorijskog muzeja, I, 99–110.
• Petrović, Ð. (1976). Cigani u srednjovekovnom Dubrovniku. Zbornik Filozo­fskog fakulteta, 13–1.
• Prlender, I. (1994). Dubrovačko posvajanje svetog Vlaha. Dubrovnik, vol. 5.
• Raukar, T. (1977). Cives, habitatores, forenses u srednjovjekovnim dalmatin­skim gradovima. Historijski zbornik, G. XXIX–XXX.
• Roller, D. (1951). Dubrovački zanati u XV i XVI stoljeću. Zagreb: Jugoslaven­ska Akademija Znanosti i Umjetnosti.
• Siems, H. (1991). Zur Entwicklung des Kirchenasyls zwischen Spätantike und Mittelalter. W: O. Behrends, M. Diesselhorst (red.), Libertas: grun­drechtliche und rechtsstaatliche Gewährungen in Antike und Gegenwart. Symposium aus Anlass des 80. Geburtstages von Franz Wieacker (s. 139–186). Ebelsbach: Rolf Gremer.
• Sindik, I. (1950). Komunalno uredjenje Kotora (od druge polovine 12. do početka 15 st.). Beograd: Naučna Knjiga.
• Stulli, B. (1989). Židovi u Dubrovniku. Zagreb: Jevrejska općina Zagreb, NZMH i Kulturno društvo „Dr. Miroslav Šalom Freiberger”.
• Tadić, J. (1937). Jevreji u Dubrovniku do polovine XVII stoljeća. Sarajevo: Izd. „La Benevolencia”.
• Tadić, J. (1939). Promet putnika u starom Dubrovniku. Dubrovnik Izdanje Turističkog saveza u Dubrovniku.
• Wróbel, P. (2010). Dubrownik w latach 1358–1526. Organizacja przestrzeni. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”.
• Wróbel, P. (2007). Problem migracji na terenie Republiki Dubrownickiej w XIV i XV wieku. W: D. Quirini-Popławska (red.), Mare apertum: przepływ idei, ludzi i rzeczy w świecie śródziemnomorskim. „Portolana. Studia Mediterra­nea”, t. 3. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Identifiers

DOI

10.35765/pk.2020.3104.17