Funkcje stroju w japońskim społeczeństwie dworskim epoki Heian (794–1185)

• Authors: Iwona Kordzińska-Nawrocka

Title variants

EN

Functions of Dress in the Japanese Court Society of the Heian Era (794–1185)

Abstracts

EN

The subject of this text is the court costume, its elaborate symbolism, and the functions it served in the Japanese aristocratic society during the Heian period (794–1185). The court costumes of this era largely shaped the Japanese approach to clothing and fashion in general, influencing later styles and forms of dress, most notably the kimono. Aristocratic society attached great importance to the creation of one’s own image through one’s clothing, which served a broad communicative function, revealing a person’s social status, individual taste, and even beauty. Two of Murasaki Shikibu’s literary works, her court diary Murasaki Shikibu Nikki (Diary of Murasaki Shikibu, 1010), in which she describes formal and ceremonial attire, and her fictional work Genji Monogatari (The Tale of Genji, 1008), in which she describes the everyday attire of aristocrats, provided illustrative material for the creation of court costumes.

PL

Tematem tekstu jest strój dworski, jego wyszukana symbolika i funkcje, jakie pełnił w japońskim społeczeństwie arystokratycznym epoki Heian (794– 1185). Ówczesne stroje dworskie w dużej mierze ukształtowały japońskie podejście do odzieży i mody w ogóle, wpływając na późniejsze style i formy ubioru, w szczególności kimona. Arystokratyczne społeczeństwo przywiązywało dużą wagę do tworzenia własnego wizerunku poprzez ubiór, który pełnił szeroką funkcję komunikacyjną, ujawniając status społeczny danej osoby, jej indywidualny gust, a nawet piękno. Dwa dzieła literackie Murasaki Shikibu, jej dziennik dworski Murasaki Shikibu nikki (Dziennik Murasaki Shikibu, 1010), w którym opisuje formalny i ceremonialny strój, oraz jej fikcyjne dzieło Genji monogatari (Opowieść o księciu Genjim, 1008), w którym opisuje codzienny strój arystokratów, dostarczyły materiału ilustracyjnego do odtworzenia strojów dworskich.

Keywords

PL

epoka Heian; Murasaki Shikibu nikki; Genji monogatari; stroje dworskie; sokutai; jūnihitoe

EN

Heian period; Murasaki Shikibu Nikki; Genji Monogatari; court costumes; sokutai; jūnihitoe

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Perspektywy Kultury
• Year: 2023
• Volume: 43
• Issue: 4/2
• Pages: 391-406

Dates

published

2023

Contributors

author

Iwona Kordzińska-Nawrocka

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000253033290

References

• Akiyama, K. i Komachita, T. (red.) (1999). Genji monogatari zuten (Ilu-strowany słownik Opowieści o księciu Genjim). Tōkyō: Shōgakkan.
• Aoki, T. (1976). Miyabi. W: Nihon bungaku ni okeru bi no kōzō (Struktura piękna w literaturze japońskiej). Tōkyō: Yūsankaku, 31–45.
• Dalby, L. (2001). Kimono. Fashioning Culture. Seattle: University of Washington Press.
• Goffman, E. (2000). Człowiek w teatrze życia codziennego. H. Datner-Śpiewak i P. Śpiewak (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo KR.
• Masuda, Y. (2018). Nihon no fukusō no rekishi (Historia stroju japońskie-go), t. 1. Tōkyō: Yumani Shobō.
• Mitamura, M. (2008). Genji monogatari odczytane z dworskich szat, tłum. A. Żuławska-Umeda. W: I. Kordzińska-Nawrocka. Dziesięć wie-ków Genji monogatari w kulturze Japonii. Warszawa: WUW, 77–87.
• Murasaki, S. (1964a). Genji monogatari (Opowieść o księciu Genjim), t. 1, red. T. Tamegami. Tōkyō: Kadogawa Shoten.
• Murasaki, S. (1964b). Genji monogatari (Opowieść o księciu Genjim), t. 2, red. T. Tamegami. Tōkyō: Kadogawa Shoten.
• Murasaki, S. (1965). Genji monogatari (Opowieść o księciu Genjim), t. 3, red. T. Tamegami. Tōkyō: Kadogawa Shoten.
• Murasaki, S. (1971). Murasaki Shikibu nikki (Pamiętnik Murasaki Shikibu). W: Nihon koten bungaku zenshū (Zbiór japońskich dzieł literatury kla-sycznej), t. 18. Tōkyō: Shōgakkan.
• Shirane, H. (2012). Japan and the Culture of Four Seasons. Nature. Lite-rature and the Arts. New York: Columbia University Press.
• Simmel, G. (1980). Filozofia mody. W: S. Magala (red). Simmel. Warsza-wa: Wiedza Powszechna, 180–212.
• Takata, S. (1995). Fukusō no rekishi (Historia strojów). Tōkyō: Chūōkōronsha.
• Toriimoto, Y. (2011). Hikaru Genji ga mita Heian fasshon (Moda okresu Heian widziana oczyma księcia Genjiego). Nihon Ifuku Gakkaishi (Cza-sopismo Stowarzyszenia Badania Strojów Japońskich), nr 2, s. 75–78.
• Tubielewicz, J. (1984). Historia Japonii. Wrocław: Ossolineum.
• Zaborowska, B. (2004). Kimono. Jego dzieje i miejsce w japońskiej kultu-rze. Warszawa: TRIO.

Identifiers

DOI

10.35765/pk.2023.430402.24

Biblioteka Nauki

37230335