Wieczna przyroda i przemijający człowiek w Zwierciadle morza Josepha Conrada i Zapiskach myśliwego Iwana Turgieniewa

• Authors: Brygida Pudełko

Title variants

EN

Eternal Nature and Transient Man in Joseph Conrad’s The Mirror of the Sea and Ivan Turgenev’s A Sportsman’s Sketches

Abstracts

EN

Both Turgenev’s A Sportsman’s Sketches and Conrad’s The Mirror of the Sea demonstrate faithful observation and rendering of life and an unusual awareness of place. In a specific realistic and impressionistic manner they depict eternal nature – the forest and the sea – as a powerful force indifferent to transient man, as a mirror of life, human conscience and problems. Nature is complete and self-sufficient; the world seems to work perfectly well without man. Both the impenetrable, sombre forests and the vast solitude of waters become factors that affect or shape the destiny of Conrad’s and Turgenev’s heroes. Nature highlights the characters’ emotions and provides a sense of continuity of existence. In A Sportsman’s Sketches and The Mirror of the Sea man lives close to nature, even in union with it. Reflections upon nature lead to bewailing the transience of things and to similar communications of the theme of freedom. However, whereas in Turgenev’s Sketches, nature is a force capable to influence the character of man and determine his moral development, Conrad uses nature as a pretext for the expression of ethical values – mainly work, fidelity, honour, solidarity and a search for the meaning of existence.

PL

Tym, co wyróżnia Zapiski myśliwego Turgieniewa i Zwierciadło morza Conrada, jest wierna obserwacja połączona z niezwykłą świadomością przedstawianych miejsc. W swoisty realistyczny i impresjonistyczny sposób obaj pisarze ukazują wieczną przyrodę – las i morze – jako potężną siłę obojętną na los przemijającego człowieka, jako zwierciadło życia, sumienia i problemów. Świat przyrody – kompletny i samowystarczalny – egzystuje doskonale bez ingerencji człowieka. Zarówno nieprzeniknione, ponure lasy, jak i bezkres samotnych wód są czynnikami mającymi wpływ na losy bohaterów Conrada i Turgieniewa lub kształtującymi je. Natura wpływa na emocje bohaterów i daje poczucie ciągłości istnienia. W Zapiskach myśliwego oraz w Zwierciadle morza człowiek żyje blisko natury, a nawet w jedności z nią. Refleksje nad przyrodą skłaniają do rozmyślań nad przemijaniem rzeczy i dążeniem do wolności. Podczas gdy w Zapiskach Turgieniewa przyroda jest wyznacznikiem wartości moralnych, kryterium oceny działań człowieka oraz obrazem jego wewnętrznego świata, u Conrada stanowi pretekst do wyrażania wartości etycznych – przede wszystkim etosu pracy, wierności, honoru, solidarności i poszukiwania sensu istnienia.

Keywords

PL

wszechpotężna przyroda a człowiek; harmonia; przemijanie; zmienność

EN

almighty nature vs. man; harmony; transience; changeability

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Perspektywy Kultury
• Year: 2023
• Volume: 45
• Issue: 2
• Pages: 153-168

Dates

published

2024

Contributors

author

Brygida Pudełko

• Uniwersytet Opolski

• https://orcid.org/0000000252064087

References

• Bendz, E. (1995). Joseph Conrad: An Appreciation. Conrad: Eastern and Western Perspectives: 4. Wiesław Krajka (red.). New York: Columbia University Press.
• Cecil, D. (1949). Poets and Story-Tellers. London: Constable.
• Conrad J. (1968). Listy. Zdzisław Najder (red.). Halina Carroll-Najder (przekł). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Conrad J. (1983–2008). The Collected Letters of Joseph Conrad. 9 t. F. R. Karl, L. Davies, O. Knowles, G. M. Moore, and J. H. Stape (red). Cambridge: Cambridge University Press.
• Conrad, J. (1972-1996). Zwierciadło morza. Dzieła, t. I-XXVIII. Z. Najder (red.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Crankshaw, E. (1976). Joseph Conrad. Some Aspects of the Art of the Novel. London: Macmillan.
• Freeborn, R. (1960). Turgenev: The Novelist’s Novelist. Glasgow: Oxford University Press.
• Jean-Aubry, G. (1927). Joseph Conrad. Life and Letters. T. 1-2. London: Heinemann.
• Guerard, A. (1958). Conrad the Novelist. Cambridge: Harvard University Press.
• Kirschner, P. (1968). Conrad: The Psychologist as Artist. Edinburgh: Oliver & Boyd.
• Ledkovsky, M. (1973). The Other Turgenev: From Romanticism to Symbolism. Würzburg: Jal-verlag.
• Magarshack, D. (1954). Turgenev. A Life, London: Faber and Faber.
• Najder, Z. (2001). Życie Conrada Korzeniowskiego. T. 1-2. Gdańsk: Wydawnictwo „Tower Press”.
• Schapiro, L. (1978). Turgenev. His Life and Times. Oxford: Oxford University Press.
• Ray, M. (1990). Joseph Conrad. Interviews and Recollections. London: Macmillan.
• Ripp, V. (1980). Turgenev’s Russia. From Notes of a Hunter to Fathers and Sons. Ithaca: Cornell University Press.
• Turgieniew, I. (1987). Zapiski myśliwego. Warszawa: Wydawnictwo Współpraca.
• Тургенев И. С. (1978-2014). Письма в 18 т. М.П. Алексеев (red.). Москва: Наука, 1978-2014.
• Watt, I. (1979). Conrad in the Nineteenth Century. Berkeley: University of California Press.
• Yarmolinsky, A. (1959). Turgenev the Man, his Art and his Age. New York: Orion Press.

Identifiers

DOI

10.35765/pk.2024.4502.12

Biblioteka Nauki

37548483