Geneza i przegląd rosyjskich formacji wojskowych w służbie III Rzeszy w czasie wojny niemiecko-sowieckiej 1941-1945

• Authors: Marcin Barej

Title variants

EN

The genesis and review of Russian military formations in the service of the Third Reich during the German-Soviet war 1941-1945

Abstracts

EN

During World War II, representatives of the nations living in the Soviet Union were the most numerous among foreign volunteers who were part of military units fighting on the side of Germany. They were encouraged to fight on the side of the Third Reich by their aversion to the Bolshevik rule in Russia and opportunism. The article is a review, the author talks about the genesis of these units and presents an overview of the most important of them.

PL

W czasie II wojny światowej przedstawiciele narodów zamieszkujących Związek Sowiecki byli najliczniejszymi spośród zagranicznych ochotników wchodzących w skład jednostek wojskowych walczących po stronie Niemiec. Do walki po stronie III Rzeszy skłaniała ich niechęć do władzy bolszewików w Rosji oraz koniunkturalizm. Artykuł ma charakter przeglądowy, autor opowiada o genezie tych oddziałów oraz prezentuje przegląd najważniejszych z nich.

Keywords

PL

II wojna światowa; Niemcy; Rosja; rosyjscy ochotnicy; zdrada; oddziały rosyjskie

EN

Germany; betrayal; Russia; Russian troops; Russian volunteers; World War II

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Radzyński Rocznik Humanistyczny
• Year: 2022
• Volume: 21
• Pages: 113-141

Dates

published

2023

Contributors

author

Marcin Barej

• Uniwersytet w Siedlcach

References

• Adamkiewicz S., Kozacka rzeź powstania?, https://histmag.org/Kozacka-rzez-Powstania-8257 (dostęp: 20.07.22).
• Aleksandrow K., Armija gienierała Własowa 1944-1945, Moskwa 2006.
• Andreyev C., Generał Własow i rosyjski ruch wyzwoleńczy, Warszawa 1990.
• Antilewskij M., Awiacyja gienierała Własowa, „Istorija Awiacyi”, № 2, 2000, s. 31-38.
• Barej M., Źródła rosyjskiego antybolszewizmu, „Officine Historiae”, nr 5, 2022, s. 37-45.
• Buliński R., Kozacy w służbie Wehrmachtu. Poznaj historię Kozackiego Stanu, https://historia.org.pl/2016/03/05/kozacki-stan-wojskowa-formacja-wehrmachtu/#footnote_5_52923 (dostęp: 18.07.22).
• Curganow J., Biełoemigranty i Wtoraja mirowaja wojna. Popytka riewansza. 1939-1945, Moskwa 2010.
• Drobiazko S.I., Karaszczuk A.W., Wostocznyje legiony i kazaczji czasti w Wiermachtie, Moskwa 2000.
• Degrelle L., Płonące dusze, Biała Podlaska 2009.
• Drobiazko S.I., A. W. Karaszczuk W., Wtoraja mirowaja wojna 1939-1945. Russkaja oswoboditielnaja armija, Moskwa 1998.
• Fiłatowicz W.I., Własowszczina. ROA: biełyje piatna, Moskwa 2005.
• Gdański J.W., Zapomniani żołnierze Hitlera, Warszawa 2005.
• Hausser P., Zalesskij K., Czernaja Gwardija Gitlera. Waffien-SS w boju, Moskwa 2007.
• Hoffmann J., Rosyjscy sojusznicy Hitlera. Własow i jego armia, Warszawa 2008.
• Hołmston-Smysłowski B., Pierwaja Russkaja nacyonalnaja armija protiw SSSR. Wojna i politika, Moskwa 2011.
• Kirkebaek M., Schalburg - en patriotisk landsforræder, Oslo 2009.
• Kolesnik A., ROA – Własowskaja Armija. Sudiebnoje dieło A. A. Własowa, Charków 1990.
• Kowtun I., Żukow D., 1-ja Russkaja brigada SS „Drużyna” , Moskwa 2010.
• Kowtun I., Żukow D., 29. Dywizja Grenadierów SS „Kamiński”, Zakrzewo 2017.
• Kowtun I., Żukow D., Dważdy priedawszyje. Brigada SS „Drużyna”, Moskwa 2019.
• Kowtun I., Żukow D., Posobniki. Issledowanija i matieriały po istorii otieczestwiennogo kołłaboracyonizma, Moskwa 2020.
• Krause W.H., Kozacy i Wehrmacht, Kraków 2006.
• Łukojanow E., Nieodnoznacznyj faszyzm. O pierwoj połnoj biografii «patriota-priedatieła Szalburga», https://gorky.media/reviews/neodnoznachnyj-fashizm/ (dostęp: 01.08.2022).
• Mackiewicz J., Zbrodnia w dolinie rzeki Drawy, http://retropress.pl/wiadomosci/zbrodnia-w-dolinie-rzeki-drawy/ (dostęp: 22.07.22).
• Man’kow S.A., Russkije dobrowolcy w sostawie Wałłonskogo legiona, 1941-1945 gg., „Nowyj czasowoj, wojenno-istoriczeskij żurnał”, nr 17-18, 2006.
• Michaelis R., POHA (RONA),Warszawa 2010.
• Molendowski L., Bitwa rosyjsko-sowiecka – 1. Dywizja ROA w obronie Berlina, https://www.konflikty.pl/historia/druga-wojna-swiatowa/bitwa-rosyjsko-sowiecka-1-dywizja-roa-wobronie-berlina/ (dostęp: 03.07.22).
• Molendowski L., Rosyjska Armia Narodowa – Prywatna armia generała Smysłowskiego-Holmstona, https://www.konflikty.pl/historia/druga-wojna-swiatowa/rosyjska-armia-narodowa-prywatna-armia-generala-borysa-smyslowskiego-holmstona/ (dostęp: 16.07.22).
• Müller R.D., Wspólnicy Hitlera. Formacje sojusznicze Wehrmachtu na froncie wschodnim, Warszawa 2010.
• Naumienko W.G., Wielikoje priedatielstwo: Kazaczestwo wo wtoroj mirowoj wojnie, Moskwa 2003.
• Newland S.J., Kozacy w Wehrmachcie 1941-1945, Warszawa 2010.
• Pietr Nikołajewicz Krasnow, http://www.hrono.ru/biograf/bio_k/krasnov04.php (dostęp: 18.07.22).
• Rogożyn Anatolij Iwanowicz, http://voldrozd.narod.ru/proekt/usa/novo-diev/Rogozin.html (dostęp: 15.07.22).
• Russkij Korpus na Bałkanach. 1941-1945 goda, red. D. P. Wiertiepow, Nowy Jork 1963.
• Sagdijew T., Intierwiencyja w Sinʹczian: kak krasnyje i biełyje stali kitajskimi «wieżliwymi ludʹmi» w 1934 godu, https://russian7.ru/post/intervenciya-v-sinczyan-kak-krasnye-i-b/ (dostęp: 10.08.22).
• Sagdijew T., Kakije piesni pieli w armii priedatiela Własowa, https://russian7.ru/post/kakie-pesni-peli-v-armii-predatelya-vla/ (dostęp: 01.07.22).
• Sklarow A., Oni molilisʹ za fiuriera. Kak RPC poddierżywała Gitlera, https://argumentua.com/stati/oni-molilis-za-fyurera-kak-rpts-podderzhivala-gitlera (dostęp: 20.05.2022).
• Sokołow B., ZSRR pod okupacją, Warszawa 2011, s. 10-15.
• Solarz J., Armia Własowa, Warszawa 2002.
• Szostkiewicz A., Z Bogiem i przeciw Bogu, „Pomocnik Historyczny”, nr 6, 2011.
• Thorwald J., Iluzja. Żołnierze radzieccy w armii Hitlera, Warszawa 2010.
• Turkuł Anton Wasiljewicz, http://www.hrono.ru/biograf/bio_t/turkul.html (dostęp: 13.07.22).
• Turkuł A.W., Drozdowcy w ognie, Monachium 1948.
• Wasiljew M.W., Pierwyj gwardiejskij batalon ROA, „Pskow. Nauczno-prakticzeskij, istoriko-krajewiedczeskij żurnał”, nr 44, 2016.
• Za caria i Otieczestwo – w formie SS. Kak srażałasʹ «russkaja rota» w legionie SS «Wałłonija» na Wostocznom frontie, https://zen.yandex.ru/media/two_wars/za-caria-i-otechestvo-v-forme-ss-kak-srajalas-russkaia-rota-v-legione-ss-valloniia-na-vostochnom-fronte600d6b2c27eccf7f00388d05 (dostęp: 02.08.22).
• Zielonka M., Rosyjskie kolaboracyjne formacje wojskowe przy Wehrmachcie i Waffen-SS (1), „Historia Wojsko i Technika”, nr 4, 2017.
• Zielonka M., Rosyjskie kolaboracyjne formacje wojskowe przy Wehrmachcie i Waffen-SS (2), „Historia Wojsko i Technika”, nr 5, 2017.
• Zychowicz P., Alianci. Opowieści niepoprawnie politycznie V, Poznań 2021.
• Zychowicz P., Niemcy. Opowieści niepoprawnie politycznie III, Poznań 2017.

Identifiers

DOI

10.36121/RRH.21.2023.2

Biblioteka Nauki

20433536