Niemieckie obozy pracy przymusowej dla Żydów w powiecie radzyńskim w okresie II wojny światowej

• Authors: Sławomir Mańko

Title variants

EN

Labour camps and other places of forced Jewish labour in Radzyń Podlaski County during the World War II

Abstracts

EN

This article discusses labour camps, and other places where Germans forced the primarily Jewish population into slave labour. There were twenty labor camps created in the borders of Radzyń Podlaski County. The largest were focused on water management. The Jews imprisoned in them provided arduous work of deepening rivers and digging ditches. The work conditions in those places were the harshest. Many of the labour camps in Radzyń Podlaski County were focused on agriculture. Additionally, Jews were forced to work in road and rail construction, or in factories making products meant for Nazi Germany. Large number of Jewish workers was forced to provide various types of labour for the military. Those labourers were not suited for harsh conditions, and were not provided with necessary tools and clothing. Lack of food was a serious concern. Altogether, it led to frequent deaths caused by malnutrition, as well as diseases and illnesses. The camps were created not to improve German economic situation, but to facilitate genocide. The labour camps and other places of forced labour became a site of gradual destruction of those people.

PL

W artykule omówiona została kwestia obozów pracy, a także innych miejsc, w których Niemcy zmuszali głównie ludność żydowską do niewolniczej pracy. Na terenie powiatu radzyńskiego znajdowało się dwadzieścia obozów pracy. Do największych zaliczały się te, które związane były z gospodarką wodną. Uwięzieni w nich Żydzi wykonywali ciężkie prace związane z pogłębianiem rzek, czy kopaniem rowów melioracyjnych. Właśnie w tych placówkach były najgorsze warunki pracy. Na terenie powiatu radzyńskiego znaczną część stanowiły również obozy gospodarki rolnej. Ponadto, Żydzi musieli pracować w przedsiębiorstwach budujących drogi, linie kolejowe, czy w zakładach produkujących towary wysyłane do III Rzeszy. Znaczna liczba Żydów-robotników zmuszana była do wykonywania różnych prac na rzecz wojska. Do pracy kierowano ludzi nieprzystosowanych do ciężkich warunków, bez odpowiednich narzędzi i odzieży. Poważnym problemem był brak żywności. Prowadziło to w konsekwencji do częstych wypadków śmierci głodowej oraz do epidemii i chorób. Placówki te służyły nie tyle niemieckim celom gospodarczym, co eksterminacyjnym. Obozy pracy i inne miejsca pracy przymusowej stały się miejscem stopniowego wyniszczenia znajdujących się tam osób.

Keywords

PL

Judenlager; Julag; obozy pracy; Radzyń Podlaski; Żydzi

EN

Jewish; Judenlager; Julag; labour camps; Radzyń Podlaski

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Radzyński Rocznik Humanistyczny
• Year: 2023
• Volume: 21
• Pages: 73-112

Dates

published

2023

Contributors

author

Sławomir Mańko

References

• Berenstein T., Rutkowski A., Niemiecka administracja wojskowa na okupowanych ziemiach polskich (1 września – 25 października 1939 r.), „Najnowsze Dzieje Polski. Materiały i studia z okresu II wojny światowej”, t. 6, 1962.
• Browning C. R., Zwykli ludzie. 101. Rezerwowy Batalion Policji i „ostateczne rozwiązanie” w Polsce, Poznań 2018.
• Ciok W., Hitlerowski obóz pracy dla Żydów w Ossowie w latach 1940-1942, „Rocznik Międzyrzecki”, t. 20–21–22, 1988–1989-1990.
• Goldhagen D. J., Gorliwi kaci Hitlera. Zwyczajni Niemcy i Holocaust, Warszawa 1999.
• Dziadosz Edward, Marszałek Józef, Więzienia i obozy w dystrykcie lubelskim w latach 1939-1944, „Zeszyty Majdanka”, t. 3, 1969.
• Grafik R., Łuków w pierwszym okresie okupacji, „Zeszyty Łukowskie”, nr 4, 1984.
• Janczewska M., „Gazeta Żydowska” (1940-1942), w: Studia z dziejów trójjęzycznej prasy żydowskiej na ziemiach polskich (XIX-XX w.), red. Joanna Nalewajko-Kulikov, Warszawa 2012.
• Kasperek J., Wywóz na przymusowe roboty do Rzeszy z dystryktu lubelskiego w latach 1939-1944, Warszawa 1997.
• Kiełboń J., Ostrów Lubelski w latach II wojny światowej, „Lubartów i Ziemia Lubartowska”, 1990.
• Konstankiewicz M., Administracja terenowa, [w:] Ziemia radzyńska 1939-1944, red. D. Magier, Radzyń Podlaski 2010.
• Marszałek J., Obozy pracy w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939-1945, Lublin 1998.
• Monografia powiatu radzyńskiego, oprac. B. Międzybłodzki, Radzyń 1930.
• Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939-1945. Informator encyklopedyczny, oprac. Czesław Pilichowski et.a., Warszawa 1979.
• Sitkiewicz D., Zbrodnicza działalność Adolfa Dykowa (1907-1943) – funkcjonariusza gestapo w Radzyniu Podlaskim, Radzyń Podlaski 2019.

Identifiers

DOI

10.36121/RRH.21.2023.5

Biblioteka Nauki

20433517