Wykorzystanie wizerunku bogini Wenus Felix w autoprezentacji kobiet z dynastii Sewerów

• Authors: Anita Smyk

Title variants

EN

The use of the image of the goddess Venus Felix in the self-presentation of women of the Severan dynasty

Abstracts

EN

The following considerations concern the coins of women from the Severan dynasty, on the reverse of which the goddess Venus Felix is depicted. The analysis of the issue in terms of iconography and ideology aims to determine the role of this Roman goddess in the self-presentation of women of the Severan dynasty.

PL

Poniższe rozważania dotyczą monet kobiet z dynastii Sewerów, na rewersie których przedstawiona została bogini Wenus Felix. Analiza emisji pod kątem ikonograficznym i ideologicznym ma na celu określenie roli tej rzymskiej bogini w autoprezentacji kobiet dynastii Sewerów.

Keywords

PL

Cesarstwo Rzymskie; mennictwo rzymskie; Dynastia Sewerów; Wenus Felix

EN

Roman Empire; Roman Coinage; Severan Dynasty; Venus Felix

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Radzyński Rocznik Humanistyczny
• Year: 2024
• Volume: 22
• Pages: 7-45

Dates

published

2024

Contributors

author

Anita Smyk

• Uniwersytet w Siedlcach

References

• Antal A., Venus Cult in Roman Dacia, Cluj-Napoca 2016.
• Balbuza K., Triumfator. Triumf i ideologia zwycięstwa w starożytnym Rzymie epoki Cesarstwa, Poznań 2005.
• Balbuza K., Concordia, aeternitas Imperii i kwestie dynastyczne w menniczym programie ideologicznym okresu pierwszych Sewerów, „Studia Europaea Gnesnensia”, nr 12, 2015, s. 61-84.
• Balbuza K., Cesarz a bóstwa solarne i lunarne w (auto)prezentacji Septymiusza Sewera i jego rodziny (193–211), [w:] Elity w świecie starożytnym. t. 3, red. M. Cieśluk, Szczecin 2015, s. 225-245.
• Balsdon J.P., Sulla Felix, „The Journal of Roman Studies”, nr 41, 1951, s. 1-10.
• Bertolazzi R., Julia Domna and her Divine Motherhood: A Re-Examination of the Evidence from Imperial Coins, „The Classical Journal”, nr 114(4), 2019, s. 464-486.
• Boatwright M.T., Hadrian and the City of Rome, Princeton 1987.
• Brenot C., La famille de Septime-Sévère à travers les images monétaires, „Cahiers du Centre Gustave Glotz”, nr 11, 2000, s. 331-345.
• Camp J., Ierardi M., McInerney J., Morgan K., Umholtz, G., A Trophy from the Battle of Chaironeia of 86 B. C., „American Journal of Archaeology”, nr 96(3), 1992, s. 443-455.
• Conesa Navarro P.D., A. Smyk, Goddess Venus on Julia Domna’s coins. The Political Use of the Coinage of an Augusta of the Severan Dynasty, „Historia i Świat”, nr 11, 2022, s. 175-200.
• Conesa Navarro P.D., La maternidad como instrumento de propaganda dinástica: el caso de Iulia Domna, [w:] Género y mujeres en el Mediterráneo Antiguo. Iconografías y Literaturas, red. P.D. Conesa Navarro, R. Gualda Bernal, J.J. Martínez García, Murcia 2019, s. 91-116.
• Conesa Navarro P.D., Faustina la Menor y Julia Domna como matres castrorum. Dos mujeres al servicio de la propaganda imperial de las dinastías Antonina y Severa, „Lucentum”, nr 38, 2019, s. 281-299.
• Conesa Navarro P.D., Julia Maesa y Julia Soemias en la corte de Heliogábalo: el poder femenino de la Domus Severiana, „Studia Historica. Historia Antigua”, nr 37, 2019, s. 185-223.
• Conesa Navarro P.D., Los testimonios numismáticos de Julia Mamaea: continuidad y ruptura en la política imperial de Alejandro Severo, „Imafronte” 2023, 30, s. 16-33.
• Davies P.S., The Text of Pervigilium Veneris 74, „The Classical Quarterly”, 42(2), 1992, s. 575-577.
• Eckert A., Good Fortune and the Public Good: Disputing Sulla’s claim to be Felix, [w:] Institutions and Ideology in Republican Rome: Speech, Audience and Decision, red. H. van der Blom, C.
• Gray, C. Steel, Cambridge 2018, s. 267-282.
• Faszcza M., Reformy Mariusza, czyli długie trwanie historiograficznego mitu, „Res Historica”, nr 51, 2021, s. 13-42.
• Fernández R.G., Conesa Navarro P.D., Fuluia Plautilla, sponsa Antonini Augusti et iam Augusta nuncupata. Política dinástica del emperador Septimio Severo, „Latomus”, nr 77(3), 2018, s. 671-693.
• Frier B., Augural Symbolism in Sulla’s Invasion of 83, „Museum Notes” (American Numismatic Society), nr 13, 1967, s. 111-118.
• Grossi O., The Forum of Julius Caesar and the Temple of Venus Genetrix, „Memoirs of the American Academy in Rome” 1936, nr 13, s. 215-220.
• Günther E., Femaleness Matters: Identity and Identification Processes in the Severan Dynasty, „Marburger Beiträge zur antiken Handels-Wirtschafts-und Sozialgeschichte”, nr 34, 2017, s. 113-168.
• Güven S., A Vision of Imperial Unity: The Temple of Venus and Roma, „METU Journal of the Faculty of Architecture”, nr 10(1-2), 1990, s. 19-30.
• Győri V., The Mars Ultor Coins of c. 19-16 BC, „In Gremium. Studies in History, Culture and Politics”, nr 9, 2015, s. 7-30.
• Hill D.K., The Temple above Pompey’s Theater, „The Classical Journal”, nr 39(6), 1944, s. 360-365.
• Icks M., Heliogabalus, a Monster on the Roman Throne: The Literary Construction of a ‘Bad’ Emperor, [w:] Kakos: Badness and Anti-value in Classical Antiquity, red. I. Sluiter, R. Rosen, Leiden & Boston 2008, s. 477-488.
• Icks M., The Crimes of Elagabalus: the Life and Legacy of Rome’s Decadent Boy Emperor, Cambridge, MA 2012.
• Jacobson D., The Temple of Mars Ultor in Rome and the Philippeion in Olympia, „Gymnasium”, nr 127(3), 2020, s. 235-249.
• Jaczynowska M., Główne etapy hellenizacji religii rzymskiej, „Przegląd Historyczny”, nr 87(2), 1996, s. 227-242.
• Jaczynowska M., La Genesi repubblicana del culto imperiale. Da Scipione l’ Africano a Giulio Cesare, „Athenaeum”, nr 73, 1985, s. 285-295.
• Jaczynowska M., Przemiany religijne w okresie schyłku republiki rzymskiej, [w:] Świat antyczny. Stosunki społeczne, ideologia i polityka, religia. Studia ofiarowane Izie Bieżuńskiej-Małowist, red. B. Bravo, J. Kolendo, W. Lengauer, Warszawa 1988, s. 256-287.
• Jarych A., Tropajony jako forma autoprezentacji L. Korneliusza Sulli, „Wieki Stare i Nowe”, nr 17(22), 2022, s. 1-18.
• Jeličić-Radonić J., Venus Victrix in the Salona Urbs Orientalis, [w:] Roma y las provincias: modelo y difusión, vol. 1, red. T. Nogales, I. Rodà, Roma 2011, s. 383-389.
• Kemezis A., The Fall of Elagabalus as Literary Narrative and Political Reality: A Reconsideration, „Historia: Zeitschrift Für Alte Geschichte”, nr 65(3), 2016, s. 348-390.
• Kettenhofen E., Die syrischen Augustae in der historischen Überlieferung: Ein Beitrag zum Problem der Orientalisierung, Bonn 1979.
• Kluczek A., Vndiqve victores: wizja rzymskiego władztwa nad światem w mennictwie złotego wieku Antoninów i doby kryzysu III wieku - studium porównawcze, Katowice 2009.
• Kluczek A., Roma triumphans i Parthia capta na Łuku Septymiusza Sewera w Rzymie, „Studia Europaea Gnesnensia”, nr 6, 2012, s. 185-208.
• Kluczek A., L. Cornelius Sulla in the Roman Numismatic Tradition, [w:] Lucius Cornelius Sulla : history and tradition, red. D. Słapek, I. Łuć, Lublin 2013, s. 141-157.
• Kousser R., Augustan Aphrodites: The allure of Greek art in Roman visual culture, [w:] Brill’s Companion to Aphrodite, red. A.C. Smith, S. Pickup, Boston & Leiden 2010, s. 287-306.
• Królczyk K., Polityka dynastyczna cesarza Septymiusza Sewera (193–211 r.), „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, nr 47(4), 2018, s. 181-201.
• Królczyk K., Hic finis Antoninorum nomini in re publica fuit. Assassination of Emperor Elagabalus and Condemnation of His Memory, „Res Historica”, nr 48, 2019, s. 37-54.
• Kuttner A.L., Dynasty and Empire in the Age of Augustus: The Case of the Boscoreale Cups, Berkeley 1995.
• Lange C.H., Vervaet F.J., Sulla and the Origins of the Concept of Bellum Civile, [w:] The Historiography of Late Republican Civil War, red. C.H. Lange, F.J. Vervaet, Leiden 2019, s. 17-28.
• Langford J., Maternal Megalomania: Julia Domna and the Imperial Politics of Motherhood, Baltimore 2013.
• Levick B., Sulla’s March on Rome in 88 B.C., „Historia: Zeitschrift Für Alte Geschichte”, nr 31(4), 1982, s. 503-508.
• Levick B., Julia Domna: Syrian empress, London 2007.
• Luce T.J., Marius and the Mithridatic Command, „Historia: Zeitschrift Für Alte Geschichte”, 19(2), 1970, s. 161-194.
• Lusnia S.S., Julia Domna´s Coinage and Severan Dynastic Propaganda, „Latomus”, nr 54(1), 1995, s. 119-140.
• Ładoń T., Obraz wojny domowej z lat 83-82 p.n.e. w Żywocie Lucjusza Korneliusza Sulli Plutarcha z Cheronei, „Argument. Biannual Philosophical Journal”, nr 7(2), 2017, s. 247-258.
• Maksymiuk K., Przydomki Julii Domny na monetach, „Wiadomości Numizmatyczne”, nr 1-2, 1998, s. 49-58.
• Maksymiuk K., Założenia polityki propagandowej Septymiusza Sewera na przykładzie tytułu Julii Domny – mater castrorum, „Meander”, nr 5, 1999, s. 449-455.
• Mcging B.C., The Foreign Policy of Mithridates VI Eupator, King of Pontus, Leiden 1986.
• Mols S., The Cult of Roma Aeterna in Hadrian’s Politics, [w:] The Representation and Perception of Roman Imperial Power: Proceedings of the Third Workshop of the International Network Impact of Empire (Roman Empire, c. 200 B.C. - A.D. 476), Rome, March 20-23, 2002, red. L. De Blois, P. Erdkamp, O. Hekster, G. De Kleijn, S. Mols, Leiden 2003, s. 458-465.
• Morawiecki L., Pontificalia Atque Auguralia Insignia and the Political Propaganda in the Coinage of the Roman Republic, „Notae Numismaticae”, nr 1, 1996, s. 37-57.
• Morawiecki L., The beginnings of the cult of Mars Ultor, „Zeszyty Naukowe UJ. Prace Historyczne”, nr 70, 1981, s. 29-37.
• Morelli A.L., Madre di uomini e di dèi. La rappresentazione della maternità attraversola documentazione numismastica di época romana, Bologna 2009.
• Nadolny S., Die severischen Kaiserfrauen, Stuttgart 2016.
• Okoń D., Reforma religijna cesarza Heliogabala a jego małżeństwa, [w:] Społeczeństwo i religia w świecie antycznym, red. S. Olszaniec, P. Wojciechowski, Toruń 2010, s. 281-287.
• Okoń D., Iulia Augusta mater w świetle źródeł epigraficznych, „Przegląd Zachodniopomorski”, nr 27(2), 2012, s. 7-16.
• Okoń D., Małżeństwo Septimiusa Severusa i Julii Domny na tle strategii małżeńskich rzymskich rodów senatorskich przełomu II i III w. n.e., [w:] Elity w świecie starożytnym. t. 3, red. M. Cieśluk, Szczecin 2015, s. 247-265.
• Okoń D., Several Remarks on the Cult and the Titulature of Empresses from the Severan Dynasty, „Mnemon”, nr 18(2), 2018, s. 142-149.
• Platner S.B., Ashby, T., A Topographical Dictionary of Ancient Rome, London 1929.
• Rantala J., The Ludi Saeculares of Septimius Severus. The Ideologies of a New Roman Empire, London & New York 2017.
• Rich J.W., Augustus’s Parthian Honours, the Temple of Mars Ultor and the Arch in the Forum Romanum, „Papers of the British School at Rome”, nr 66, 1998, s. 71-128.
• Royo Martínez M.M., Propaganda dinástica, militar y religiosa en las monedas de Julia Domna, „Espacio, Tiempo y Forma. Serie II. Historia Antigua”, nr 30, 2017, s. 299-322.
• Royo Martínez M.M., Las emperatrices sirias y las excepcionales series monetales de Julia Domna y Julia Mamea, „Espacio Tiempo Y Forma. Serie II, Historia Antigua”, nr 32, 2019, s. 115-136.
• Rodríguez Mayorgas A., Romulus, Aeneas and the Cultural Memory of the Roman Republic, „Athenaeum”, nr 98(1), 2010, s. 89-109.
• Rossiter J., Brothers B., Dio, Severus, and the Ludi Saeculares of 204 CE, [w:] The Intellectual Climate of Cassius Dio, red. A. Kemezis, C. Bailey, B. Polettis, Leiden 2022, s. 481-499.
• Rowan C., Becoming Jupiter: Severus Alexander, The Temple of Jupiter Ultor, and Jovian Iconography on Roman Imperial Coinage, „American Journal of Numismatics”, nr 21, 2009, s. 123- 150.
• Rowan C., The public image of the Severan women, „Papers of the British School at Rome”, nr 79, 2011, s. 241-273.
• Rowan C., Under Divine Auspices: Divine Ideology and the Visualisation of Imperial Power in the Severan Period, Cambridge 2012.
• Saavedra-Guerrero M., Septimio Severo, Julia Domna y Plauciano: El juego de la traición en la domus aurea, „Gerión”, nr 27(1), 2009, s. 251-261.
• Sansom S., Pompey, Venus, and the Politics of Hesiod in Lucan’s Bellum Civile 8.456–9, „The Classical Quarterly”, nr 70(2), 2020, s. 784-791.
• Schilling R., Dans le sillage de Rome, Paris 1988.
• Scott A., Emperors and Usurpers An Historical Commentary on Cassius Dio’s Roman History, Books 79(78)-80(80) (a.d. 217-229), Oxford 2018.
• Scott A., Cassius Dio on Septimius Severus’ decennalia and ludi saeculares, „Histos”, nr 11, 2017, s. 154-161.
• Skiendziel A., Wykorzystanie wizerunku bóstw jako motywu propagandowego w mennictwie cesarzowych dynastii Sewerów, „Wieki stare i nowe”, nr 1(6), 2009, s. 57-72.
• Smyk A., Boginie powiązane z kobietami Sewerów w polityce propagandowej dynastii (studium numizmatyczne), Siedlce 2021.
• Smyk A., Denar Julii Mezy z legendą VENVS VICTRIX ze zbiorów Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu, „Wieki Stare i Nowe”, nr 19, 2024 (w druku)
• Stadter Ph.A., Prophecy and Fortune (τύχη) in Plutarch’s Marius and Sulla, [w:] A Man of Many Interests: Plutarch on Religion, Myth, and Magic. Essays in honour of Aurelio Pérez Jiménez, red. D.F. Leão, L. Roig Lanzillotta, Leiden 2019, s. 114-127
• Tennant, P.M., The Lupercalia and the Romulus and Remus legend, „Acta Classica”, nr 31, 1988, s. 81-93.
• Thomas E., The Cult Statues of the Pantheon, „The Journal of Roman Studies”, nr 107, 2017, s. 146-212.
• Vollenweider M.L., Der Traum des Sulla Felix, „Schweizerische numismatische Rundschau”, nr 39, 1958-1959, s. 22-38.

Identifiers

DOI

10.36121/RRH.22.2024.4

Biblioteka Nauki

55993807