Uwagi na temat aksjologicznego wymiaru Konstytucji RP z 1997 r. i jej wykładni w świetle prac Profesora Piotra Winczorka

• Authors: Sławomir Tkacz , Zygmunt Tobor

Title variants

EN

Remarks About the Axiological Dimension of the Polish Constitution of 1997 and Its Interpretation in the Light of Works of Professor Piotr Winczorek

Abstracts

EN

This article is an extended and supplemented version of the address given during the scientific conference dedicated to Professor Piotr Winczorek. The authors made an attempt to reconstruct theory-of-law views based on the statements of Piotr Winczorek. The subject of the research was especially issues related to the axiology of the Constitution of the Republic of Poland. In the course of research such issues as the concept of the legal order in the light of constitutional provisions, constitutional values, constitutional principles, and sources of law were taken up. One of the interesting problems emphasized by Piotr Winczorek was whether the basic law should be frugal in terms of manifesting values. The research is supplemented by an analysis of the problems of legal interpretation in the works of Piotr Winczorek. The conducted analyses enable formulating a general conclusion that many problems raised by Piotr Winczorek are referred to in the current constitutional disputes. Therefore, it is worthwhile to refer to the works of Professor Winczorek, whose statements can be treated as an authentic interpretation of the Polish Constitution of 1997.

PL

Artykuł stanowi rozszerzoną i uzupełnioną wersję wystąpienia przedstawionego w trakcie konferencji naukowej poświęconej Profesorowi Piotrowi Winczorkowi. Autorzy podjęli próbę rekonstrukcji teoretycznoprawnych poglądów autora w oparciu o jego wypowiedzi. W szczególności przedmiot prowadzonych badań stanowiły kwestie związane z aksjologią Konstytucji RP. W toku rozważań kolejno podjęto zagadnienia koncepcji porządku prawnego w świetle przepisów ustawy zasadniczej, wartości konstytucyjnych, zasad konstytucyjnych oraz źródeł prawa. Interesującym problemem akcentowanym przez P. Winczorka było to, czy ustawa zasadnicza powinna być oszczędna w kwestii manifestowania wartości. Uzupełnienie badań stanowiła analiza problematyki wykładni prawa w pracach P. Winczorka. Przeprowadzone analizy pozwoliły na sformułowanie wniosku ogólnego, że wiele problemów podjętych przez P. Winczorka znajduje odniesienie w aktualnych sporach konstytucyjnych. Dlatego warto sięgnąć do prac tego autora, którego wypowiedzi można traktować jako wykładnię autentyczną Konstytucji RP dokonywaną przez jednego z głównych jej twórców.

Keywords

PL

Piotr Winczorek; teoria prawa; wykładnia prawa; Konstytucja RP; wartości prawne; zasady prawa

EN

Piotr Winczorek; theory of law; legal interpretation; Constitution of the Republic of Poland; legal values; legal principles

• Publisher: Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
• Journal: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
• Year: 2022
• Issue: 1(30)
• Pages: 113-125

Dates

published

2022

Contributors

author

Sławomir Tkacz

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

author

Zygmunt Tobor

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Bielska-Brodziak, A. (2015). Podmioty w dyskursie interpretacyjnym – motywacja, interes a wybór rezultatu. In A. Bielska-Brodziak (ed.), O czym mówią prawnicy, mówiąc o podmiotowości. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Bosiacki, A. (2007). Piotr Winczorek jako badacz nauki o państwie, Kilka refleksji na tle wystąpień konferencyjnych. In J. Majchrowski (ed.), Państwo-prawo-polityka w przestrzeni konstytucyjnej. Warszawa: Liber.
• Chauvin, T. (2014). Homo iuridicus. Człowiek jako podmiot prawa publicznego. Warszawa: C. H. Beck.
• Chauvin, T., Winczorek, J., Winczorek, P. (2006). Wprowadzanie klauzuli państwa prawnego do porządku konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej. In S. Wronkowska (ed.), Zasada demokratycznego państwa prawnego w Konstytucji RP. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Choduń, A. (2018). Aspekty językowe derywacyjnej koncepcji wykładni prawa. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczeczińskiego.
• Choduń, A., Zieliński, M. (2009). Aspekty granic wykładni prawa. In W. Miemiec (ed.), Stanowienie i stosowanie prawa podatkowego. Księga jubileuszowa Profesora Ryszarda Mastalskiego. Wrocław: Unimex.
• Gutowski, M., Kardas, P. (2017). Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji. Warszawa: C. H. Beck.
• Kalisz, A. (2015). Rozwiązywanie kolizji norm i zasad w kontekście praw człowieka. Uwagi teoretycznoprawne. In A. Biłgorajski (ed.), Wolność wypowiedzi versus wolność religijna. Studium z zakresu prawa konstytucyjnego, karnego i cywilnego. Warszawa: C. H. Beck.
• Kordela, M. (2014). Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Kozak, A. (2002). Granice prawniczej władzy dyskrecjonalnej. Wrocław: Wydawnictwo Kolonia Limited.
• Leszczyński, L. (2016). Generalne klauzule odsyłające – ujęcie teoretycznoprawne. Annales UMCS 113, 11-26.
• Leszczyński, L. (2000). Tworzenie generalnych klauzul odsyłających. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Leszczyński, L., Maroń, G. (2013). Pojęcie i treść zasad prawa oraz generalnych klauzul odsyłających. Annales UMCS 60, 81-91.
• Liżewski, B. (2021). System prawa a porządek prawny. Między konstrukcją normatywną a prawem w działaniu. Warszawa: C. H. Beck.
• Maroń, G. (2011). Zasady prawa. Pojmowanie i typologie a rola w wykładni prawa i orzecznictwie konstytucyjnym. Poznań: Ars boni et aequi.
• Nowacki, J., Tobor, Z. (2020). Wstęp do prawoznawstwa. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Petrażycki, L. (1960). Teoria państwa i prawa w związku z teorią moralności, t. 2. Warszawa: PWN.
• Pichlak, M. (2013). Zamknięty system źródeł prawa. Studium instytucjonalizacji dyskursu prawniczego. Wrocław: Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa.
• Pietrzykowski, T., Tobor, Z. (1999). Pojęcie prawa w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. In L. Leszczyński (ed.), Zmiany społeczne a zmiany w prawie. Aksjologia, Konstytucja, Integracja europejska. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Polak, P., Trzciński, J. (2018). Konstytucyjna zasada godności człowieka w świetle orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Gdańskie Studia Prawnicze 40, 257-274.
• Spyra, T. (2006). Granice wykładni prawa. Znaczenie językowe tekstu prawnego jako granica wykładni. Warszawa-Kraków: Wolters Kluwer.
• Stawecki, T. (2007). Oblicza realizmów – Piotra Winczorka teoria prawa. In J. Majchrowski (ed.), Państwo-prawo-polityka w przestrzeni konstytucyjnej. Warszawa: Liber.
• Stawecki, T. (2014). Koncepcja autonomicznej wykładni pojęć konstytucyjnych: od praktyki do teorii. In T. Stawecki, J. Winczorek (Ed) Wykładnia konstytucji. Inspiracje, teorie, argumenty. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Tkacz S. (2014). O zintegrowanej koncepcji zasad prawa w polskim prawoznawstwie (Od dogmatyki do teorii). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Tkacz S. (2003). Rozumienie sprawiedliwości w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Tobor, Z. (2013). W poszukiwaniu intencji prawodawcy. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Winczorek, P. (2004). Czy zmieniać Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 3, 35-52.
• Winczorek, P. (1995). Dyskusja nad podstawowymi zasadami ustroju RP w Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego (Dziesięć pierwszych artykułów projektu Konstytucji RP). Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2, 11-28.
• Winczorek, P. (2000). Instrumentalne wykorzystywanie prawa w procesie prawotwórczym. In Prawo i ład społeczny. Warszawa: Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego Katedra Socjologii Prawa.
• Winczorek, P. (1999). Kilka uwag o konstytucjonalizacji „źródeł prawa” w akcie z 2 kwietnia 1997 roku. In L. Leszczyński (ed.), Zmiany społeczne a zmiany w prawie. Aksjologia, Konstytucja, Integracja europejska. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Winczorek, P. (2008). Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Wydanie drugie rozszerzone. Warszawa: Liber.
• Winczorek, P. (1997). Konstytucja i wartości. In J. Trzciński (ed.), Charakter i struktura norm konstytucji. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Winczorek, P. (2010). Konstytucja stała czy zmienna. In A. Choduń, S. Czepita (eds.), W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Winczorek, P. (1997). Konstytucyjne zasady ustroju w projekcie konstytucji RP (tezy wystąpienia). In K. Wójtowicz (ed.), Zasady ustroju Rzeczypospolitej Polskiej w nowej Konstytucji. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Winczorek, P. (2005). Nauka o państwie. Warszawa: Liber.
• Winczorek, P. (2005). Norma jako spełniona wypowiedź normatywna – problem wykładni, In P. Winczorek (ed). Teoria i praktyka wykładni prawa. Warszawa: Liber.
• Winczorek, P. (2012). O państwie, prawie i polityce. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Winczorek, P. (2006). Polska pod rządami Konstytucji z 1997 roku. Warszawa: Liber.
• Winczorek, P. (1999). Problem prawa naturalnego w dyskusjach konstytucyjnych. In M. Szyszkowska (ed.), Powrót do prawa ponadustawowego. Warszawa: Interlibro.
• Winczorek, P. (2007). Słowo jubilata. In J. Majchrowski (ed.), Państwo-prawo-polityka w przestrzeni konstytucyjnej. Warszawa: Liber.
• Winczorek, P. (1996). Spory wokół wolności oraz praw człowieka i obywatela ujętych we wstępnym projekcie konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. In J. Malarczyk [et al.] (eds.). W kręgu problematyki władzy państwa i prawa. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Winczorek, P. (2009). Subiektywne spojrzenie na przemiany ustrojowe z lat 1989-2009. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2, 29-50.
• Winczorek, P. (1994). Uwagi o aksjologicznych aspektach działalności w dziedzinie prawa publicznego (konstytucyjnego) w Polsce. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 4, 53-59.
• Winczorek, P., Stawecki, T. (1989). Struktura społeczna a władza państwowa. Problemy regulacji konstytucyjnej. Studia Nauk Politycznych 3.
• Wronkowska, S. (2016). O niektórych osobliwościach konstytucji i jej interpretacji. In. M. Smolak (ed.), Wykładnia Konstytucji. Aktualne problemy i tendencje. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Wróblewski, J. (1973). Wartości a decyzja sądowa. Wrocław-Warszawa-Gdańsk-Kraków: Ossolineum.
• Wróblewski, J. (1990). Rozumienie prawa i jego wykładnia. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Ossolineum.
• Wyrzykowski, M. (2000). Konstytucja negocjacji i kompromisu. In L. Garlicki (ed.), Konstytucja Wybory Parlament studia ofiarowane Zdzisławowi Jaroszowi. Warszawa: Liber.
• Zieliński, M. (2002). Wykładnia prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Zieliński, M. (2011). Zasady i wartości konstytucyjne. In A. Bałaban, P. Mijal (eds.), Zasady naczelne Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku. Materiały 52. Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr Prawa Konstytucyjnego w Międzyzdrojach (27-29 maja 2010 r.). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Zirk-Sadowski, M. (1992). Pojęcie dyskursu. Kultura i społeczeństwo 2, 61-74.
• Zirk-Sadowski, M. (2002). Uczestnictwo prawników w kulturze. Państwo i Prawo 9, 3-14.

Identifiers

DOI

10.36280/AFPiFS.2022.1.113

Biblioteka Nauki

2050255