Maurice Hauriou’s Theory of the Institution: Legal Institutionalism and the Science of the State

• Authors: Cezary Węgliński

Title variants

PL

Teoria instytucji M. Hauriou. Instytucjonalizm prawny a nauka o państwie

Abstracts

EN

The aim of this paper aims is to reconstruct the original context, the characteristics and the main assumptions of M. Hauriou’s theory of the institution as one of the most coherent and comprehensive examples of legal institutionalism. By means of critical source analysis, the paper presents the basic elements of the notion of the institution together with its ontological and epistemological assumptions concerning both the very concept of law and legal methodology. The second part of the paper presents the critical approach expressed in Hauriou’s theory towards some core concepts of public and constitutional law by opposition to traditional, normativist and positivist approaches to constitutionalism. Hauriou’s work, despite its importance as indirect inspiration for contemporary doctrines of constitutional pluralism, is nowadays barely present in European legal science discourse. The last part of the paper is therefore dedicated to some closing remarks on current relevance of the theory of the institution with particular focus on the challenges of increasing pluralism of legal orders.

PL

Celem niniejszego artykułu jest rekonstrukcja kontekstu powstania, dokonanie charakterystyki i wskazanie głównych założeń teorii instytucji M. Hauriou jako jednego z najbardziej wyczerpujących i spójnych przykładów instytucjonalizmu prawnego. Artykuł prezentuje, przy wykorzystaniu metody krytycznej analizy tekstów źródłowych, podstawowe elementy definicji instytucji wraz z jej ontologicznymi i epistemologicznymi założeniami dotyczącymi pojęcia prawa i metodologii badań prawniczych. Druga część artykułu przedstawia krytyczny wkład teorii M. Hauriou w odniesieniu do wybranych podstawowych pojęć prawa publicznego i konstytucyjnego jako sprzeciw wobec tradycyjnych, normatywistycznych i pozytywistycznych ujęć konstytucjonalizmy. Prace Hauriou, pomimo ich istotnego znaczenia jako pośrednie źródło inspiracji dla współczesnych doktryn pluralizmu konstytucyjnego, nie są prawie w ogóle przedmiotem dyskursu europejskiej nauki prawa. Ostatnia część artykułu została zatem poświęcona wybranym uwagom dotyczącym aktualności teorii instytucji ze szczególnym uwzględnieniem wyzwań związanych z postępującą pluralizacją porządków prawnych.

Keywords

EN

legal institutionalism; theory of the institution; Maurice Hauriou; constitutional pluralism; supra-constitutionality; legal theory; sociology of law

PL

instytucjonalizm prawny; teoria instytucji; Maurice Hauriou; pluralizm konstytucyjny; suprakonstytucyjność; teoria prawa; socjologia prawa

• Publisher: Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
• Journal: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
• Year: 2022
• Issue: 3(32)
• Pages: 88-102

Dates

published

2022

Contributors

author

Cezary Węgliński

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000249509823

References

• Arabeyre, P., Halpérin, J.-L. (eds.) (2007). Dictionnaire des juristes français (XIIe-XXe siècle). Paris: Presses Universitaires de France.
• Auden, F., Millet, M. (2008). Préface. Maurice Hauriou sociologue. In M. Hauriou, Écrits sociologiques. Paris: Dalloz.
• Barroche, J. (2008). Maurice Hauriou, Juriste Catholique Ou Libéral? Revue Française d'Histoire des Idées Politiques, 2, n° 28.
• Barroche, J. (2015). L’argument sociologique chez Maurice Hauriou…, . Barroche, L’argument sociologique chez Maurice Hauriou. In Ch. Alonso, A. Duranthon, J. Schmitz (eds.), La pensée du doyen Hauriou à l’épreuve du temps: quel(s) héritage(s)?. Aix en Provence: Presses Universitaires d’Aix-Marseille.
• Barut, A. (2020), Prawo jako wyraz „idei kierującej”. Koncepcja Maurice’a Hauriou i jej aktualność. Prawo i Więź, 4(34), pp. 370-393.
• Beaud, O. (1994). La puissance de l'État. Paris: Presses Universitaires de France.
• Büren (von), Th. (2015). Carl Schmitt, lecteur de Hauriou. In Ch. Alonso, A. Duranthon, J. Schmitz,(eds.), La pensée du doyen Hauriou à l’épreuve du temps: quel(s) héritage(s)?. Aix en Provence: Presses Universitaires d’Aix-Marseille.
• Deguergue, M. (2015). Les standards et directives et le rôle du juge dans la protection des droits chez Maurice Hauriou. In Ch. Alonso, A. Duranthon, J. Schmitz,(eds.), La pensée du doyen Hauriou à l’épreuve du temps: quel(s) héritage(s)?. Aix en Provence: Presses Universitaires d’Aix-Marseille.
• Doat, M. (2015). Durée et droit chez Maurice Hauriou. In Ch. Alonso, A. Duranthon, J. Schmitz,(eds.), La pensée du doyen Hauriou à l’épreuve du temps: quel(s) héritage(s)?. Aix en Provence: Presses Universitaires d’Aix-Marseille.
• Fauconnet, P., Mauss, M. (1901). Sociologie. In la Grande Encyclopédie, vol. 30, pp. 165-175. Paris : H. Lamirault.
• Gurvitch, G. (1931). Les idées – maîtresses de Maurice Hauriou. Archives de philosophie du droit et de sociologie juridique, 1-2.
• Halberstam, D (2013). Internal Legitimacy and Europe’s Piecemeal Constitution: Reflections on Van Gend at 50. In 50th Anniversary of the Judgment in Van Gend en Loos. Conference Proceedings. Luxembourg: CJEU.
• Hauriou M. (2008). Écrits sociologiques. Paris: Dalloz.
• Hauriou, M. (1918). An Interpretation of the Principles of Public Law. Harvard Law Review, vol. XXXI, 6, pp. 813-821.
• Hauriou, M. (1933). La théorie de l’institution et de la fondation. Essai de vitalisme social (reprint). In M. Hauriou, Aux sources du droit. Le pouvoir, l’ordre et la liberté. Cahiers de la Nouvelle Journée, no 23, pp. 89-128.
• Hauriou, M. (2002). Précis de droit administratif et de droit public. Paris: Dalloz.
• Hauriou, M. (2010). Principes de droit public. Paris: Dalloz (reprint of the first edition).
• Hauriou, M. (2015). Précis de droit constitutionnel. Paris: Dalloz.
• Jamin Ch. (2003). Dix-neuf cent: crise et renouveau dans la culture juridique. In D. Alland, S. Rials (eds.), Dictionnaire de la culture juridique. Paris: Presses Universitaires de France.
• Jiang, J. (2015). Hauriou, hégélien malgré lui?. In Ch. Alonso, A. Duranthon, J. Schmitz (eds.), La pensée du doyen Hauriou à l’épreuve du temps: quel(s) héritage(s)?. Aix en Provence: Presses Universitaires d’Aix-Marseille.
• Kaleta, K.J. (2018). Władza konstytuująca jako przedmiot badań nauk prawnych. Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna, 7(1), pp. 40-64.
• La Torre, M. (2007). Constitutional and Legal Reasoning. Dordrecht : Springer.
• Lara (de), Ph. (2011). La découverte de l’administration chez Maurice Hauriou. Jus Politicum, n° 6.
• Lorini, G. (2000). Dimensioni giuridiche dell’istituzionale. Padova: CEDAM.
• MacCormick, N., Weinberger, O. (1986). An Institutional Theory of Law. New Approaches to Legal Positivism. Dordrecht: Springer.
• Mazères J.-A. (2013). Préface. In J. Schmitz (2013). La théorie de l’institution du doyen Maurice Hauriou. Paris: L’Harmattan. Alland D, Rials S. (eds.). Dictionnaire de la culture juridique. Paris: Presses Universitaires de France.
• Mazères, J.-A. (1998). La théorie de l’institution de Maurice Hauriou ou l’oscillation entre l’instituant et l’institué. In Pouvoir et liberté : études offertes à Jacques Mourgeon. Bruxelles, Bruylant.
• Mazères, J.-A. (2011). Réflexions sur une réédition: les «Principes de droit public» de Maurice Hauriou. Jus Politicum, n° 6.
• Millard, E (1995). Hauriou et la théorie de l’institution. Droit et société, 30-31, pp. 381-412.
• Muszyński, K., Skuczyński, P. (2020). Rozwój i kryzys konstytucji społecznej. Przypadek samorządów zawodowych. Warsaw: CH Beck.
• Schmitz, J. (2013). La théorie de l’institution du doyen Maurice Hauriou. Paris: L’Harmattan.
• Tanguy, Y. (2015). L’institution selon Maurice Hauriou: doctrine et postériorité. In Ch. Alonso, A. Duranthon, J. Schmitz (eds.), La pensée du doyen Hauriou à l’épreuve du temps: quel(s) héritage(s)?. Aix en Provence: Presses Universitaires d’Aix-Marseille.
• Tanzi, A. (2014). Cosa resta dell’istituzionalismo giuridico. Padova: L’ircocervo.
• Terré, D. (2005). Le pluralisme et le droit. Archives de la philosophie du droit, 49, pp. 69-83.
• Tridimas, T. (2017). Foreword. In T. Konstadinides, The Rule of Law in the European Union: The Internal Dimension. London: Bloomsbury Publishing.

Identifiers

DOI

10.36280/AFPiFS.2022.3.88

Biblioteka Nauki

2140816