Sytuacjonistyczna i normatywna koncepcja klauzul generalnych. Kontekst różnic i punktów stycznych

• Authors: Leszek Leszczyński

Title variants

EN

Situationist and Normative Concepts of General Clauses. The Context of Differences and Common Grounds

Abstracts

EN

The purpose of the study is to analyse the concept of general clause formulated by Józef Nowacki in its basic form in the 1980s. It focuses on several issues that are most important for the shape of the concept. The first is the very notion of a clause as an indeterminate phrase that is part of a legal provision. It corresponds to the crucial components of the situationist concept of the clause – the negation of the referential character of clauses (reference to general norms or values) in favour of treating the clause as an imperative of evaluating, implemented by the law-applying entity in the form of concrete and situational evaluation. The analysis of Nowacki’s concept leads, in the final sections of the study, to a demonstration of its theoretical implications, which, although not within the mainstream, do not prevent the search for common grounds with the normative concept of the clause, negated by the author.

PL

Celem opracowania jest analiza koncepcji klauzuli generalnej autorstwa Józefa Nowackiego, sformułowanej w swojej zasadniczej postaci w latach 80. XX w. Koncentruje się ona wokół kilku najważniejszych dla jej kształtu zagadnień. Pierwszym z nich jest samo pojęcie klauzuli jako zwrotu nieokreślonego będącego częścią przepisu prawnego. Koresponduje ono z najważniejszym składnikami koncepcji sytuacjonistycznej – zanegowaniem odsyłającego charakteru klauzul (odesłania do ogólnych norm czy wartości) na rzecz potraktowania klauzuli jako nakazu oceniania, realizowanego przez podmiot stosujący prawo w postaci oceny konkretnej i sytuacyjnej. Analiza koncepcji J. Nowackiego prowadzi w ostatnich częściach opracowania do ukazania jej teoretycznoprawnych następstw, które, mimo że nie mieszczą się w głównym nurcie, nie uniemożliwiają poszukiwania punktów stycznych z zanegowaną przez Autora normatywną koncepcją klauzuli.

Keywords

PL

klauzula generalna; koncepcja sytuacjonistyczna i normatywistyczna; odesłanie; nakaz oceniania; ocena sytuacyjna

EN

general clause; situationist and normativist concepts; reference; imperative of evaluating; situational assessment

• Publisher: Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
• Journal: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
• Year: 2023
• Volume: 36
• Issue: 3
• Pages: 66-77

Dates

published

2023

Contributors

author

Leszek Leszczyński

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

• https://orcid.org/0000000343005461

References

• Kopaliński, W. (1983), Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa.
• Leksykon PWN (1973), red. A. Karwowski, Warszawa.
• Leszczyński, L. (1986). Klauzule generalne w stosowaniu prawa, Lublin.
• Leszczyński, L. (2001). Stosowanie generalnych klauzul odsyłających, Kraków.
• Leszczyński, L. (2021). General Reference Clauses in the Judicial Process, Berlin.
• Nowacki, J. (2003). Klauzula „państwo prawne” a orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, w: Nowacki, J., Studia z teorii prawa, Kraków.
• Nowacki, J. (1957). Niektóre zagadnienia zasad współżycia społecznego, Państwo i Prawo, 7-8.
• Nowacki, J. (1980). O normatywnych (abstrakcyjno-generalnych) i sytuacjonistycznych rozumieniach zasad współżycia społecznego, Z problematyki prawa pracy i polityki socjalnej, Katowice.
• Nowacki, J. (2003). O przepisach zawierających klauzule generalne , w: Nowacki, J., Studia z teorii prawa, Kraków.
• Nowacki, J. (2003). Problem blankietowości przepisów zawierających klauzule generalne, w: Nowacki, J., Studia z teorii prawa, Kraków.
• Nowacki, J. (2003). Studia z teorii prawa, Kraków.
• Nowacki, J., Tobor, Z. (2016). Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa.
• Piszko, R. (2000). Prawo a normy pozaprawne. Typy relacji, Szczecin.
• Prawo i kontrola jego zgodności z konstytucją (1997), red. E. Zwierzchowski, Warszawa.
• Prawo i polityka (1988), red. A. Bodnar, J. Wiatr, J. Wróblewski, Warszawa.
• Prawo w zmieniającym się społeczeństwie (1992), red. G. Skąpska, Kraków.
• Słownik języka polskiego, t.1, (1978), red. M. Szymczak, Warszawa.
• Słownik języka polskiego, t.1 (1961), red. W. Doroszewski, Warszawa.
• Tkacz, S. (2003). Rozumienie sprawiedliwość w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Katowice.
• Tokarczyk, R. (2003). Prawo amerykańskie, Kraków.

Identifiers

DOI

10.36280/AFPiFS.2023.3.66

Biblioteka Nauki

26127492