O różnym pojmowaniu intencji prawodawcy w dyskursie anglosaskim – analiza poglądów Stanleya Fisha, Larry’ego Alexandra, Jeffreya Goldsworthy’ego, Richarda Ekinsa oraz Victorii Nourse

• Authors: Paweł Antoni Boike

Title variants

EN

On the Different Understanding of the Legislative Intent in the Anglo-Saxon Discourse. Analysis of the Views of Stanley Fish, Larry Alexander, Jeffrey Goldsworthy, Richard Ekins, and Victoria Nourse

Abstracts

EN

The intention of the legislature, as a constitutive concept for intentionalism, is understood very differently by representatives of this trend and not only by them. The aim of this study is to familiarize the Polish reader with how intentions are understood by five authors: Stanley Fish, Larry Alexander, Jeffrey Goldsworthy, Richard Ekins, and Victoria Nourse, as well as to conduct a comparative analysis of their views. This involves the use of a theoretical method consisting in the description of concepts and an attempt to compare them. In the light of the findings, it should be emphasized that Victoria Nourse’s views are more in line with the assumptions of purposivism than intentionalism. Stanley Fish and Larry Alexander represent a radical variety of intentionalism, on whose basis, due to radical ontological assumptions, it is not possible to build any methods of interpretation capable of practical application. Not so with Jeffrey Goldsworthy and Richard Ekins, who assume that the legislature acts in accordance with “simple common sense”.

PL

Intencja prawodawcy jako konstytutywne pojęcie dla intencjonalizmu bywa bardzo różnie rozumiane przez przedstawicieli tego nurtu i nie tylko przez nich. Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie polskiemu czytelnikowi pojmowania intencji przez pięcioro autorów: Stanleya Fisha, Larry’ego Alexandra, Jeffreya Goldsworthy, Richarda Ekinsa oraz Victorię Nourse, a także przeprowadzenie analizy porównawczej ich poglądów. Wiąże się to ze stosowaniem metody teoretycznej polegającej na opisie koncepcji i próbie ich porównania. W świetle poczynionych ustaleń należy podkreślić, że poglądy V. Nourse wpisują się raczej w założenia purpozywizmu niż intencjonalizmu. Stanley Fish oraz Larry Alexander reprezentują radykalną odmianę intencjonalizmu – na gruncie której ze względu na radykalne założenia ontologiczne nie jest możliwe zbudowanie na metody interpretacji mogącej znaleźć zastosowanie w praktyce. Inaczej jest w przypadku Jeffreya Goldsworthy oraz Richarda Ekinsa, którzy przyjmują założenie o tym, że prawodawca działa zgodnie ze ,,zwykłym zdrowym rozsądkiem”.

Keywords

PL

wykładnia; intencja; intencjonalizm; purpozywizm; oryginalizm

EN

interpretation; intention; intentionalism; purposivism; originalism

• Publisher: Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
• Journal: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
• Year: 2023
• Volume: 37
• Issue: 4
• Pages: 15-26

Dates

published

2023

Contributors

author

Paweł Antoni Boike

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

• https://orcid.org/0000000307890897

References

• Alexander, L. (2013). Originalism, the Why and the What, Fordham Law Review 82/2, 539-543.
• Alexander, L. (2021). Connecting the Rule of Recognition and Intentionalist Interpretation. An Essay in Honor of Richard Kay. Connectituc Law Review 52/5, 494-513.
• Alexander, L., Shwerin, E. (2008). Demystyfying Legal Reasoning, New York: Cambridge University Press.
• Barczentewicz, M. (2012). Oryginalizm jako koncepcja wykładni konstytucji, In Konwergencja czy dywergencja kultur i systemów prawnych? O. Nawrot, S. Sykuna, J. Zajadło (eds.), Warszawa: C.H. Beck 2012, 359-364.
• Barnett, R., Bernick, E. (2018). The Letter and the Spirit. A Unified Theory of Originalism. The Georgtown Law Journal 107/1, 1-55.
• Barnett, R., Bernick, E. (2021). The Original Meaning of the Fourteenth Amandment. Its Letter and Spirit, Cambridge: Harvard University Press.
• Baude, W., Sachs, S. (2017). The law of interpretation, Harvard Law Review 130/4, 1079-1147.
• Bielska-Brodziak, A. (2017). Śladami prawodawcy faktycznego, Warszawa: Wolters Kluwer.
• Błaszczyk, C. (2020). Interpretacja w służbie doktryny. Oryginalizm konstytucyjny w Stanach Zjednoczonych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska (sectio G – ius), 67/2, 9-36.
• Brzeziński, B. (2005). Intencjonalizm jako koncepcja wykładni prawa i jego krytyka w Stanach Zjednoczonych Ameryki, In W kręgu prawa podatkowego i finansów publicznych. Księga dedykowana Profesorowi Cezaremu Kosikowskiemu, H. Dzwonkowski i in. (eds.), Lublin: Wydawnictwo UMCS 2005, 57-66.
• Drakeman, D. (2021). The Hollow Core of Constitutional Theory. Why We Need the Framers, Cambridge: Cambridge University Press.
• Ekins, R., Goldsworthy, J. (2014). The Reality and Indispensability of Legislative Intentions. Sydney Law Review 36, 39-69.
• Ekins, R. (2019). Intentions and Reflections. The Nature of Legislative Intent Revisited. The American Journal of Jurisprudence 64/1, 139-162.
• Ekins, R. (2012). The Nature of Legislative Intent, Oxford: Oxford University Press.
• Finnis, J. (2001 – oryginał anglojęzyczny 1980). Prawo naturalne i uprawnienia naturalne, tłum. K. Lossman, Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.
• Fish, S. (2006 – oryginał anglojęzyczny: 2005). Stanowisko tekstualne nie istnieje, tłum. L. Drong. ER(R)GO Teoria–Literatura–Kultura 12/1, 107-128.
• Fish, S. (2008 – oryginał anglojęzyczny: 1978). Zwykłe okoliczności, język dosłowny, bezpośrednie akty mowy, to, co normalne, potoczne, oczywiste, zrozumiałe samo przez się i inne szczególne przypadki, tłum. M. Smoczyński. In Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, A. Szachaj (ed.). Kraków: Universitas, 29-58.
• Fish, S. (2008 – oryginał anglojęzyczny 1982). Praca w łańcuchu. Interpretacja w prawie i literaturze, tłum. M. Kilanowski. In Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, A. Szachaj (ed.), Kraków: Universitas, 227-250.
• Fish, S. (2008). Intention Is all There Is. A Critical Analysis of Aharon Barak’s Purposive Interpretation in Law. Cardozo Law Review 29/3, 1109–1146.
• Fish, S. (2010). Why Bother with Constitution?, Opinionator
• Gizbert-Studnicki, T. (2012). Oryginalizm i Living Constitutionalism a koncepcja państwa prawnego. In: Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla. Tom 1, P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel (eds.), Warszawa 2012: Wolters Kluwer, 147-166.
• Goldsworthy, J. (2005). Legislative Intentions, Legislative Supremacy, and Legal Positivism. San Diego Law Review 42/2, 493-518.
• Goldsworthy, J. (2005). Moderate versus Strong Intentionalism. Knapp and Michaels Revisited, San Diego Law Review 42/2, 669-684.
• Goldsworthy, J. (2018). Functions, Purposes and Values. Constitutional Interpretation. In Australian Constitutional Values, R. Dixon (ed.), Oxford: Hart Publishing.
• Goldsworthy, J. (2018). Subjective versus Objective Intentionalism in Legal Interpretation. In Moral Puzzles and Legal Perplexities. Essays in the Influence of Larry Alexander, H. Hurd (ed.), Cambridge: Cambridge University Press.
• Goldsworthy, J. (2021). Legislative Intentions in Antonin Scalia’s and Bryan Garner’s Textualism, Connecticut Law Review 52.
• Greenberg, M. (2021). Legal Interpretation. In The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2021 Edition), E. Zalta (ed.),
• Korycka-Zirk, M. (2017), Interpretacyjna zmiana konstytucji. In Prawo i Polityka w sferze publicznej. Perspektywa wewnętrzna, P. Jabłoński, J. Kaczor, M. Pichlak (eds.), Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 27-37.
• Korycka-Zirk, M. (2017). Filozoficznoprawny wymiar kontroli konstytucyjności, Toruń: TNOiK.
• Korycka-Zirk, M. (2020), Intencjonalne doktryny wykładni konstytucji (analiza porównawcza), Państwo i Prawo 75/8, 40-54.
• Korycka-Zirk M. (2023), Milczący prolog konstytucji (artykuł recenzyjny), Państwo i Prawo 78/1, 143-152.
• List, Ch. (2022). Social Choice Theory. In Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2022 Edition), E. Zalta (ed.), https://plato.stanford.edu /archives/spr2022/entries/social-choice/ (dostęp 20.04.2022).
• Maroń, G. (2010). Oryginalizm Antonina Scalii jako teoria wykładni prawa, Przegląd Prawa Konstytucyjnego 4, 23-52.
• Nourse V. (2014), Rethinking Legistlative Intent & History, Boston Collage Law Review 55/5, 1613-1658.
• Nousre, V. (2016). Misreading Law, Misreading Democracy, Cambridge – London: Harvard University Press.
• Posner, R. (1983). Statutory Interpretation - in the Classroom and in the Courtroom, University of Chicago Law Review 50, 800-822.
• Posner, R., (1998). Pragmatic Adjudication, w: The Revival of Pragmatism. New Essays on Social Thought, Law and Culture, M. Dickstein (ed.), Durham&London: Duke University Press 1998, 234-253.
• Raban O. (2020), The Silent Prologue of Constitution. How Judicial Philosophies Shape Our Constitutional Rights, Virginia: University of Virginia Press.
• Rappaport, M., McGinnis, J. (2019). Unifying Original Intent and Original Public Meaning, Northwestern University Law Review 113/6, 1371-1418.
• Szachaj, A. (2008). Zniewalająca moc kultury, In Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, Szachaj A. (ed.), Kraków: Universitas, 13-28.
• Tobor, Z. (2013). W poszukiwaniu intencji prawodawcy, Warszawa: Wolters Kluwer.
• Tomza, A. (2016). Spór o poprawną interpretację Konstytucji Stanów Zjednoczonych. Od pasywizmu do aktywizmu sądowego, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Wieczorkowski, M. (2018). Doktryny interpretacji Konstytucji USA w świetle neopragmatyzmu Stanley’a Fisha. In: Amerykańska myśl polityczna, ekonomiczna i prawna – zagadnienia wybrane. Tom 1, M. Urbańczyk, Ł. Bartosik, M. Tomczak (eds.), Poznań-Łódź: Wydawnictwo Naukowe ArchaeGraph, 229-247.
• Wieczorkowski, M. (2018). Pytanie o kryterium poprawności wykładni w świetle neogopragmatyzmu Stanley’a Fisha. In Historia i polityka w ujęciu filozoficznym, P. Szymczyk, M. Maciąg (eds.), Lublin: Wydawnictwo Naukowe Tygiel, 61-80.

Identifiers

DOI

10.36280/AFPiFS.2023.4.15

Biblioteka Nauki

26131223