Otwarta struktura prawa a ewolucja instytucji prawnych na przykładzie małżeństwa

• Authors: Bartosz Biskup

Title variants

EN

Open texture of law and evolution of legal institutions. The case of marriage

Abstracts

EN

This paper outlines how we can use Hart’s conception of the open texture of law for a theoretical reflection on the phenomenon of evolving legal institutions. The first part of the paper reflects on the concept of ‘open texture’. It presents the so-called prescriptive interpretation of the open texture, initially proposed by Brian Bix. The prescriptive interpretation does not aim to prove the existence of open texture. It indicates that we should interpret legal provisions ‘as if’ there was an open texture. In the second part, I present how the open structure of law explains judicial activism or legislative amendments. As an example, the concept of marriage is of primary concern. One of the main pitfalls is the so-called ‘semantic argument’, which highlights the linguistic boundaries for making certain legal changes (e.g., introducing same-sex marriages and granting legal personhood to rivers). The problem of semantic boundaries is placed in the context of the division between concepts relating to social and legal kinds. Finally, the above considerations are tentatively applied to the discussion about contents of Article 18 of the Polish Constitution.

PL

Niniejsza praca ma na celu przedstawienie, w jaki sposób Hartowska koncepcja otwartej struktury prawa może posłużyć dla teoretycznej refleksji nad zjawiskiem ewolucji instytucji prawnych. W pierwszej części artykułu zostanie zaprezentowany sposób, w jaki rozumiane jest pojęcie „otwartej struktury”. Jest to presktyprywna interpetacja propozycji Herberta L.A. Harta, zaproponowana pierwotnie przez Briana Bixa, która „zakłada”, a nie „dowodzi” istnienie otwartej struktury. W drugiej części przedstawię, jak otwarta struktura prawa wyjaśnia aktywizm sędziowski bądź zmiany legislacyjne w stosunku do instytucji prawnych na przykładzie instytucji małżeństwa. Jednym z głównych problemów jest tzw. argument semantyczny, który wskazuje na językowe granice dla dokonywania pewnych zmian prawnych (np. uchwalenia małżeństw jednopłciowych, nadania osobowości prawnej rzekom). Problem semantycznych granic zostanie umieszczony w kontekście podziału na pojęcia odnoszące się do rodzajów społecznych oraz prawnych. Powyższe rozważania zostaną na końcu umieszczone w kontekście polskich przepisów, szczególnie art. 18 Konstytucji RP.

Keywords

PL

otwarta struktura; małżeństwo; rodzaje prawne

EN

open texture; marriage; legal kinds

• Publisher: Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
• Journal: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
• Year: 2023
• Volume: 34
• Issue: 1
• Pages: 18-31

Dates

published

2023

Contributors

author

Bartosz Biskup

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

• https://orcid.org/0000000310652638

References

• Adler, L. (2018). Gay Priori: A Queer Critical Legal Studies Approach to Law Reform. Durham: Duke University Press.
• Baker, G.P. (1977). Defeasibility and meaning. In P. M. S. Hacker & J. Raz (Eds.), Law, morality, and society: Essays in honour of H. L. A. Hart. Oxford: Clarendon Press.
• Banaś, P. (2021). Why cannot anything be a legal person? A critique of Kurki’s Theory of Legal Personhood. Revus 44.
• Biskup, B. (2021). Instytucja małżeństwa jest niesprawiedliwa. Filozofia w praktyce 7, 3.
• Bix, B. (2003). Hart and the open texture of language. In Law, language and legal determinacy. Oxford: Clarendon Press.
• Bunikowski, D. (2016). The Origins of Open Texture in Language and Legal Philosophies in Oxford and Cambridge. Rechtstheorie, 47(2), 141–164.
• Charnock, R. (2013). Hart as Contextualist? Theories of Interpretation in Language and the Law. In M. Freeman & F. Smith (Eds.), Law and Language. Oxford: Oxford University Press.
• Coontz, S. (2004). The world historical transformation of marriage. Journal of Marriage and Family 66, 974-979.
• Coontz, S. (2006). Marriage, a History: How Love Conquered Marriage. New York: Penguin Books
• Dworkin, R. (2006). Imperium prawa. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Dyrda, A. (2013). Konwencja u podstaw prawa: Kontrowersje pozytywizmu prawniczego. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Endicott, T.A.O. (2010). Vagueness in law. Oxford: Oxford University Press.
• Fuller, L.L. (1958). Positivism and Fidelity to Law: A Reply to Professor Hart. Harvard Law Review 71(4), 630–672.
• Gizbert-Studnicki, T. (2019a). Metafizyka pozytywizmu prawniczego. In Pisma wybrane. Prawo: Język, normy, rozumowania. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Gizbert-Studnicki, T. (2019b). Typy nieostrości. In Pisma wybrane. Prawo: Język, normy, rozumowania. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Guala, F. (2016). Understanding institutions: The science and philosophy of living together. Princeton: Princeton University Press.
• Halwani, R. (2018). Philosophy of Love, Sex and Marriage. An Introduction. New York: Routledge.
• Hart, H.L.A. (2001). Niebo pojęć Iheringa i współczesna analityczna filozofia prawa. In Eseje z filozofii prawa. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.
• Hart, H.L.A. (2012). The concept of law. Oxford: Oxford University Press.
• Haslanger, S. (2012). What Good Are Our Intuitions?: Philosophical Analysis and Social Kinds. In Resisting Reality. New York: Oxford University Press.
• Kripke, S.A. (1980). Naming and necessity. Oxford: Oxford University Press.
• Kurki, V.A.J. (2019). A Theory of legal personhood. Oxford: Oxford University Press.
• Lewis, D. K. (1969). Convention: A philosophical study. Cambridge: Harvard University Press.
• Łętowska, E., Woleński, J. (2013). Instytucjonalizacja związków partnerskich a Konstytucja RP z 1997 r. Państwo i Prawo 6, 15-40
• Marmor, A. (2005). No easy cases? In Interpretation and legal theory. Portland: Hart.
• Martí, G., Ramírez-Ludeña, L. (2021). Tolerance, flexibility and the application of kind terms. Synthese 198, 2973–2986.
• Matczak, M. (2019). Imperium tekstu: Prawo jako postulowanie i urzeczywistnianie świata możliwego. Warszawa: SCHOLAR.
• Mercier, A. (2007). Meaning and Necessity: Can Semantics Stop Same-Sex Marriage? Essays in Philosophy 8, 14.
• Naffine, N. (2009). Law's Meaning of Life: Philosophy, Religion, Darwin and the Legal Person. Hart.
• O’Donnell, E.L., & Talbot-Jones, J. (2018). Creating legal rights for rivers: Lessons from Australia, New Zealand, and India. Ecology and Society, 23(1).
• Polikoff, N.D. (2009). Beyond (straight and gay) marriage: Valuing all families under the law. Boston: Beacon Press.
• Putnam, H. (Ed.). (1975). The meaning of ‘meaning’. In Mind, Language and Reality. Cambridge: Cambridge University Press.
• Searle, J. (1995). The construction of social reality. Lane: The Penguin Press.
• Soames, S. (2012). Vagueness and The Law. In A. Marmor (Ed.), The Routledge companion to philosophy of law. London: Routledge.
• Tănăsescu, M. (2020). Rights of Nature, Legal Personality, and Indigenous Philosophies. Transnational Environmental Law 9(3), 429-453.
• Thomasson, A.L. (2003). Realism and Human Kinds. Philosophy and Phenomenological Research 67(3), 580–609.
• Waismann, F. (1945). II Part of Symposium: Verifiability. Proceedings of the Aristotelian Society, Supplementary Volumes, 19, 119–150.
• Wittgenstein, L. (2012). Dociekania filozoficzne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Identifiers

DOI

10.36280//AFPiFS.2023.1.18

Biblioteka Nauki

10603880