„Milczące” oświadczenia woli – rozważania na tle normatywnej koncepcji zaniechania

• Authors: Karolina Gmerek

Title variants

EN

‘Tacit’ Declarations of Intent: Considerations in the Context of the Normative Concept of Omission

Abstracts

EN

From the point of view of the problems of dogmatics of civil law, this article aims to present a certain philosophical concept of omission and apply it to the development of the basic aspects of making declarations of will by omission. From the perspective of the general theory of law, this article is a part of a broader project aiming at theoretical elaboration of the problem of making conventional acts by omission using the achievements of the philosophy of action. This article proposes a way to conceptualize the declarations of will made by omission. The normative conception of omissions in the version proposed by Katarzyna Paprzycka-Hausman within the philosophy of action has been chosen for this task. Using the above conception allows putting in order, to some extent, the problem of making declarations of will by omission. It should be noted that some elements included in the normative concept of omission have been present in reflections on declarations of will made by omission for a long time. It is primarily about the role of the context of omission and the “should and could have spoken” argument used in the doctrine and the case law in the context of identifying declarations of will made by way of omission.

PL

Z punktu widzenia problemów cywilistyki niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie określonej filozoficznej koncepcji zaniechania oraz próby jej zastosowania dla opracowania podstawowych aspektów problematyki składania oświadczeń woli przez zaniechanie. Z perspektywy ogólnej teorii prawa niniejsza praca jest częścią szerszego projektu mającego na celu teoretyczne opracowanie problematyki dokonywania czynności konwencjonalnych przez zaniechanie z wykorzystaniem dorobku filozofii działania. W niniejszym artykule proponuje się sposób konceptualizacji oświadczeń woli składanych przez zaniechanie. Dla realizacji tego zadania wybrano normatywną koncepcję zaniechań w wersji opracowanej przez Katarzynę Paprzycką-Hausman w ramach filozofii działania. Wykorzystanie powyższej koncepcji pozwala nieco uporządkować problematykę składania oświadczeń woli przez zaniechanie. Należy bowiem zauważyć, że pewne elementy uwzględnione w normatywnej koncepcji zaniechań są od dawna obecne w prawniczych rozważaniach na temat oświadczeń woli składanych przez zaniechanie. Chodzi tu przede wszystkim o rolę kontekstu zaniechania oraz o argument „powinien i mógł mówić” wykorzystywany w doktrynie i w orzecznictwie w kontekście identyfikacji oświadczeń woli składanych przez zaniechanie.

Keywords

PL

oświadczenie woli; zaniechanie; czynność konwencjonalna w prawie; filozofia działania

EN

declaration of will; omission; conventional act in law; philosophy of action

• Publisher: Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
• Journal: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
• Year: 2023
• Volume: 34
• Issue: 1
• Pages: 32-45

Dates

published

2023

Contributors

author

Karolina Gmerek

• Uniwersytet Szczeciński

• https://orcid.org/0000000247247612

References

• Bator, A. (2004). Integracja prawoznawstwa a rozumienie kompetencji w szczegółowych naukach prawnych. In W. Jedlecka (red.), Z zagadnień teorii i filozofii prawa. Kompetencja ze stanowiska teorii i filozofii prawa. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Bogucki, O. (2019). O konstytutywnej współzależności wyjaśniania i identyfikowania czynności konwencjonalnych. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2(81), 51-65.
• Brożek, B. (2012). Normatywność prawa. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Choduń, A. (2018). Aspekty językowe derywacyjnej koncepcji wykładni prawa. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Czepita, S. (1996). Reguły konstytutywne a zagadnienia prawoznawstwa. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Grice, H.P. (1980). Logika a konwersacja. In J.W. Borejsza et al. (eds.), Język w świetle nauki. Warszawa: Czytelnik.
• Grochowski, M. (2018). Wymogi formalne w umowach konsumenckich. Warszawa: C.H. Beck.
• Gutowski, M. (2017). Nieważność czynności prawnej. Warszawa: C.H. Beck.
• Klinowski, M. (2011). Logiczna problematyka czynu i sprawstwa. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Kondek, J.M. (2008). Czy milczenie oznacza zgodę? Próba analizy cywilnoprawnej. Studia Iuridica XLIX, 79-95.
• Kulesza, J. (2007). O pojmowaniu zaniechania w polskiej nauce prawa karnego. Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2, 19-52.
• Moskwa, L. (1983). Oświadczenia dorozumiane a swoboda formy czynności prawnych. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1(45), 67-79.
• Mularski, K. (2011). Czynności podobne do czynności prawnych. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Nowak, L., Wronkowska, S., Zieliński, M., Ziembiński, Z. (1972). Czynności konwencjonalne w prawie. Studia Prawnicze 33, 73-99.
• Paprzycka, K. (1995). Uwagi o W. Patryasa koncepcji zaniechania. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 3(57), 142-152.
• Paprzycka, K. (1999). Normative Expectations, Intentions and Beliefs. The Southern Journal of Philosophy 37, 629-652.
• Paprzycka-Hausman, K. (2016). O intencjonalności działań i zaniechań, czyli o społecznej naturze sprawstwa. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 1(25), 45-66.
• Paprzycka-Hausman, K. (2016b). Wyjaśnienie epistemicznego efektu Knobe’a. Filozofia Nauki 3(24), 117-133.
• Paprzycka-Hausman, K. (2017). Responsybilizm w sporze o internalizację działań. Warszawa: Semper.
• Patryas, W. (1988). Interpretacja karnistyczna. Studium metodologiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Patryas, W. (1993). Zaniechanie. Próba analizy metodologicznej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Patryas, W. (1996). Odpowiedź na „Uwagi o W. Patryasa koncepcji zaniechania”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1, 135-146.
• Pohl, Ł. (2012). Czyn w prawie karnym. In R. Dębski (ed.), System Prawa Karnego, t. 3: Nauka o przestępstwie. Zasady odpowiedzialności. Warszawa: C.H. Beck.
• Pohl, Ł. (2016). O pojmowaniu i roli możliwości wykonania działania w dogmatycznie ujmowanej strukturze przestępstwa. Opolskie Studia Administracyjno-Prawne 1(14), 41-46.
• Radwański, Z. (1992). Wykładnia oświadczeń woli składanych indywidualnym adresatom. Warszawa: Ossolineum.
• Radwański, Z. (2008). Wykładnia oświadczeń woli. In Z. Radwański (ed.), System Prawa Prywatnego, t. 2: Prawo cywilne – część ogólna. Warszawa: C.H. Beck.
• Radwański, Z. (2008b). Zagadnienia ogólne czynności prawnych. In Z. Radwański (ed.), System Prawa Prywatnego, t. 2: Prawo cywilne – część ogólna. Warszawa: C.H. Beck.
• Radwański Z., Mularski K. (2019). Wykładnia oświadczeń woli. In Z. Radwański, A. Olejniczak (eds.), System Prawa Prywatnego, t. 2: Prawo cywilne – część ogólna. Warszawa: C.H. Beck.
• Radwański, Z., Mularski, K. (2019b). Zagadnienia ogólne czynności prawnych. In Z. Radwański, A. Olejniczak (eds.), System Prawa Prywatnego, t. 2: Prawo cywilne – część ogólna. Warszawa: C. H. Beck.
• Wolak, G. (2017). Milczenie jako dorozumiane złożenie oświadczenia woli. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2017 r., I CSK 203/16. Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały 2(21), 263-279
• Ziembiński, Z. (1972). Analiza pojęcia czynu. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Ziembiński, Z. (1974). Metodologiczne zagadnienia prawoznawstwa, Warszawa: PWN.
• Ziembiński, Z., Tarnawski, M. (1996). O pojmowaniu zaniechania. Państwo i Prawo 7, 38-44.

Identifiers

DOI

10.36280//AFPiFS.2023.1.32

Biblioteka Nauki

10605969