Le (principali) emozioni negative espresse nei fraseologismi somatici italiani e polacchi

• Authors: Agnieszka Pastucha-Blin

Title variants

EN

The (basic) negative emotions expressed in the Italian and Polish somatic phraseologisms

Abstracts

EN

The contribution is an attempt to capture the major differences within the semantic category of emotions: anger, aggression, fear, sadness and submission, expressed in the somatic phraseologisms of the Italian and Polish languages. In addition to the theoretical considerations, the aim of the study is to establish which idiomatic expressions containing the names of body parts are used to verbalize certain emotional states. The observations are based on the analysis of the phraseological, practical, collocation and general dictionaries, thanks to which the differences relating primarily to the metaphorical conceptualization of the emotions under study become visible. The divergencies observed between the Italian and Polish somatic phraseologisms concern mainly the source domain that is necessary for a person to be able to understand and convey emotions that are often intangible, elusive and difficult to understand.

IT

Il contributo costituisce un tentativo di individuare le maggiori differenze nell’ambito della categoria semantica delle emozioni di rabbia, aggressività, paura, tristezza e umiltà espresse nei fraseologismi somatici della lingua italiana e polacca. Oltre alle considerazioni teoriche, nel presente studio si intende stabilire quali espressioni idiomatiche, contenenti termini che indicano parti del corpo umano, vengono usate per verbalizzare determinati stati emotivi. Nelle osservazioni si analizzano le pagine dei dizionari fraseologici, pratici, quelli delle collocazioni e generali grazie ai quali si evidenziano le differenze anzitutto nell’ambito della concettualizzazione metaforica delle emozioni studiate. Le divergenze osservate tra i fraseologismi somatici italiani e polacchi concernono prima di tutto il dominio origine adoperato per capire e trasmettere emozioni che spesso risultano intangibili, sfuggevoli e difficili da capire.

Keywords

IT

emozioni negative; fraseologismi somatici; metafore concettuali

EN

negative emotions; somatic phraseologisms; conceptual metaphors

• Publisher: Ateneum - Szkoła Wyższa w Gdańsku
• Journal: Forum Filologiczne Ateneum
• Year: 2022
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 67-79

Dates

published

2022

Contributors

author

Agnieszka Pastucha-Blin

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000349202634

References

• Bačíková, K. (2008). La classificazione semantica delle espressioni idiomatiche italiane, Tesi di laurea breve. Brno: Università di Masaryk.
• Bartmiński, J. (2003). Miejsce wartości w językowym obrazie świata. W: J. Bartmiński (red.), Język w kręgu wartości (s. 59-86). Lublin: UMCS.
• Bergamaschi Ganapini, M. (2012). Emozioni, giudizi e valori. Aisthesis. Pratiche, linguaggi e saperi dell’estetico, 1(1), 63-72. https://doi.org/10.13128/Aisthesis-10936
• Bocian, E. (2020). Emozionarsi in mille e più fraseologismi… Alcune riflessioni sulla desemantizzazione delle unità fraseologiche con i nomi delle parti del corpo come componente in ambito emozionale. Kwartalnik Neofilologiczny, LXVII (1), 79-88. http://journals.pan.pl/Content/116089/PDF/2020-01-KNEO-06-Bocian.pdf?handler=pdf https://doi.org/10.24425/kn.2020.132852
• Bocian, E. (2017). La concettualizzazione metaforica delle emozioni nella lingua italiana. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia De Cultura, 9(1), 29–36. https://doi.org/ 10.24917/20837275.9.1.3
• Cacciari, C. (1989). La comprensione delle espressioni idiomatiche. Il rapporto fra significato letterale e significato figurativo. Giornale italiano di psicologia, 16, 413-437.
• Data, K. (2000). W jaki sposób językoznawcy opisują emocje? W: I. Nowakowska-Kempna, A. Dąbrowska, J. Anusiewicz (red.), Język a kultura, t. 14: Uczucia w języku i tekście (s. 245-252). Wrocław: Wydawnictwo UW.
• De Stefano, R. (1982). Assiologia (Schema di una teoria generale del valore e dei valori). Reggio Calabria: Laruffa Editore.
• Ekman, P., Sorenson, R. & Friesen, W. (1969). Pancultural elements in facial displays of emotion. Science, 3875(164), 86-88.
• Fehr, B. & Russel, J. (1990). Concept of emotion viewed from a prototype perspective. Journal of Esperimental Psicology General, 113(3), 464-489.
• Fillmore, Ch. (1968). The case for case. In: E. Bach, R. Harms (Eds.), Universals in linguistic theory (pp. 1-88.). NY: Holt, Rinehart&Winston.
• Gordon, S. (1981). The Sociology of Sentiments and Emotions. In: M. Rosenberg, R. Turner (Eds.), Social Psychology: Sociological Perspectives (pp. 562-592). NY: Basic Books.
• Inzerillo, V. (2011). Una caratteristica delle locuzioni idiomatiche complesse: la tridimensionalita semantico-temporale. Tesi di laurea. Heidelberg: Università di Heidelberg.
• Kępiński, A. (1985). Melancholia. Warszawa: PZWL.
• Kopaliński, W. (1991). Słownik symboli. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Kövecses, Z. (2005). Metaphor and metonymy in cognitive linguistics. In: K. Turewicz (Ed.), Cognitive Linguistics: A User-friendly Approach (pp. 13-34). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe.
• Krzeszowski, T. (1999). Aksjologiczne aspekty semantyki językowej. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Krzyżanowska, A. (2008). Pole semantyczne pojęcia ‘smutku’ w języku polskim i francuskim. W: R. Grzegorczykowa, K. Waszakowa (red.), Pojęcie, słowo, tekst (s. 61-78). Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
• Lakoff, G. & Johnson, M. (1998). Metafora e vita quotidiana. Milano: Bompiani.
• Laskowska, E. (2004). Uczucia w języku. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. 19, Studia Linguistica II, 213-221. http://hdl.handle.net/11716/4651
• Maćkiewicz, J. (2006). Językowy obraz ciała. Szkice do tematu. Gdańsk: Uniwersytet Gdański.
• Marczewska-Okuniewska, H. & Kurcz, I. (2003). Asymetria pozytywno-negatywna w psychologii i w psycholingwistyce. W: A. Duszak, N. Pawlak (red.), Anatomia gniewu. Emocje negatywne w językach i kulturach świata (s. 25-37). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Mikołajczuk, A. (2003). Konceptualizacja gniewu w polszczyźnie w perspektywie porównawczej. W: A. Duszak, N. Pawlak (red.), Anatomia gniewu. Emocje negatywne w językach i kulturach świata (s. 111-123). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Nowakowska-Kempna, I. (2000). Konceptualizacja uczuć w języku polskim. Część II. Data. Warszawa: WSP TWP.
• Nowakowska-Kempna, I. (1995). Konceptualizacja uczuc w języku polskim. Prologomena. Warszawa: WSP TWP.
• Nowakowska-Kempna, I. (1986). Konstrukcje zdaniowe z leksykalnymi wykładnikami predykatów uczuć. Katowice: Uniwersytet Śląski.
• Pajdzińska, A. (1999). Jak mówimy o uczuciach: poprzez analizę frazeologizmów do językowego obrazu świata. W: J. Bartmiński (red.), Językowy obraz świata (s. 83-101). Lublin: WUMCS.
• Plutchik, R. (2019). Psicologia e biologia delle emozioni (E. Izard Trans.). Torino: Bollati Boringhieri.
• Plutchik, R. (1980). A general psychoevolutionary theory of emotion. In: R. Plutchik, H. Kellerman (Eds.), Emotion: Theory, research and experience, Theories of emotion. Vol. 1 (pp. 3-33). NY: Academic Press.
• Puzynina, J. (2000). Uczucia a postawy we współczesnym języku polskim. W: I. NowakowskaKempna, A. Dąbrowska, J. Anusiewicz (red.), Język a kultura, tom 14: Uczucia w języku i tekście (s. 9-24.). Wrocław: Wydawnictwo UW.
• Puzynina, J. (1992). Język wartości. Warszawa: PWN.
• Spagińska-Pruszak, A. (2005). Język emocji. Studium leksykalno-semantyczne rzeczownika w języku polskim, rosyjskim i serbsko-chorwackim. Łask: Leksem.
• Sułkowska, M. (2018). Frazeodydaktyka i frazeotranslacja jako nowe dyscypliny frazeologii stosowanej. Applied Linguistics Papers, 25(2), 169-181. https://doi.org/10.32612/uw.25449354.2018.1.pp.169-181
• Szerszunowicz, J. (2010). Związki frazeologiczne opisujące objawy gniewu w języku polskim i włoskim. Analiza kontrastywna. Białostockie Archiwum Językowe, 10, 319-339. https://doi.org/10.15290/baj.2010.10.22
• Szumska, D. (2000). O emocjach bez emocji. W: I. Nowakowska-Kempna, A. Dąbrowska, J. Anusiewicz (Red.), Język a kultura, tom 14: Uczucia w języku i tekście (s. 199-208). Wrocław: Wydawnictwo UW.
• Turnaturi, G. (1995). Introduzione. In: G. Turnaturi (A cura di), La sociologia delle emozioni (pp. 7-24). Milano: Anabasi.
• Wierzbicka, A. (1999). Emotions across Languages and Cultures: Diversity and Universals. Cambridge: Cambridge University Press.
• Wierzbicka, A. (1971). Kocha lubi szanuje. Medytacje semantyczne. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Dobrowolska, J. & Kawa, K. (2007). Słownik frazeologiczny. Wrocław: Europa.
• Drzymała, P. (1989). Fraseologia italiana: piccola scelta delle espressioni e dei sintagmi verbali per studenti. Poznań: Wydawnictwo UAM.
• Nowakowska, A. & Dobrowolska, J. & Kawa, K. (2009). Słownik frazeologiczny. Warszawa: Egmont.
• Skorupka, S. (1987). Słownik frazeologiczny języka polskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Sułkowska, M. (2005). Od stóp do głów, czyli o częściach ciała i jego atrybutach, polskofrancusko-hiszpańsko-włoski słownik wyrażeń. Zielona Góra: Kanion.
• http://www.almaedizioni.it/media/upload/filerisorse/materiali_extra/italiano_per_modo_di_dire/dir_indice_analitico.pdf
• http://www.treccani.it/vocabolario

Identifiers

DOI

10.36575/2353-2912/1(10)2022.067

Biblioteka Nauki

2196172