Leksykalna analiza zrozumiałości tekstów medycznych na podstawie opisów badań obrazowych i wypisów ze szpitala

• Authors: Anna Bączkowska , Ewa Kościałkowska-Okońska

Title variants

EN

Lexical analysis of readability of medical texts: the case of image reports and hospital discharge summaries

Abstracts

EN

This article presents a lexical analysis of two types of medical texts written in Polish: hospital discharge summaries and image reports. The aim of the analysis is to assess the readability of the medical texts under investigation and its importance in the process of translation. It was assumed that the language of discharge summaries should be relatively comprehensible for a layman (patient), so that he or she could understand the description of the diagnosis and follow the instructions provided by doctors regarding post-hospital measures (such as adherence to medication regime and recommended further medical examinations). Image reports are written by experts for experts, so it can be expected that the language used in image reports is highly specialized and barely comprehensible for a patient. The pilot study has demonstrated that the discharge summaries, contrary to our assumptions, turned out to be slightly less readable for an average reader (patient) than the image reports.

PL

Artykuł przedstawia analizę cech leksykalnych dwóch typów tekstów medycznych: wypisów ze szpitali i opisów badań obrazowych. Celem analizy jest ocena stopnia zrozumiałości (tj. czytelności) ww. tekstów medycznych oraz jej znaczenia w procesie przekładu. Z przeprowadzonego badania pilotażowego wynika, że wypisy ze szpitala, wbrew założeniom, okazały się być nieznacznie trudniejsze w odbiorze dla przeciętnego czytelnika (pacjenta) niż opisy badań obrazowych. W analizie zauważono też pewne problemy metodologiczne, które powinny być uwzględnione w korpusowych badaniach czytelności, zwłaszcza w przypadku dyskursu medycznego.

Keywords

PL

czytelność; korpus; dyskurs medyczny; wypisy ze szpitala; przekład tekstów medycznych; opisy badań obrazowych

EN

readability; corpus; medical discourse; hospital discharge summaries; image reports; translation of medical texts

• Publisher: Ateneum - Szkoła Wyższa w Gdańsku
• Journal: Forum Filologiczne Ateneum
• Year: 2020
• Volume: 8
• Issue: 2
• Pages: 7-35

Dates

published

2020

Contributors

author

Anna Bączkowska

• Uniwersytet Gdański

• https://orcid.org/0000000201472718

author

Ewa Kościałkowska-Okońska

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

• https://orcid.org/0000000152321373

References

• Bartmiński, J., Niebrzegowska-Bartmińska, S. (2012). Tekstologia. Warszawa.
• Bączkowska, A. (2019). Readability and lexical sophistication of colon cancer websites – a corpus-assisted assessment of online educational materials for patients. Forum Filologiczne Ateneum, 7(1), 9 -25. https://doi.org/10.36575/2353-2912/1(7)2019.009
• Bączkowska, A. (2020a). Zrozumiałość przekładu tekstów użytkowych. Automatyczna analiza tłumaczeń ulotek leków na cukrzycę, Studia Slavica, XXIV(1), 95-122.
• Bączkowska, A. (2020b). Automatyczna analiza dyskursu medycznego. [W:] K. Pawlak-Osińska, M. Śniegocki, M. Szpinda (red.) Nowoczesne trendy diagnostyki i terapii. Toruń, 551-567.
• Bailin, A. & Grafstein, A. (2016). Readability: Text and context. Basingstoke.
• Bazerman, C. (1994). Systems of genres and the enactment of social intentions. [w:] A. Freedman, P. Medway (red.), Genre and the New Rhetoric. London: Taylor & Francis, 79-101.
• Bhatia, V. K. (2002). Applied genre analysis. A multi-perspective model. Ibérica: Revista de la Asociación Europea de Lenguas para Fines Específicos, t. 4, 3-19.
• Boniecka, B. (1994). Tekst w kontekście (problemy metodologiczne), Polonica, 16, 43-67.
• Broda, B., Maziarz, M., Piekot, T. & Radziszewski A. (2010). Trudność tekstów o funduszach europejskich w świetle miar statystycznych, Rozprawy Komisji Językowej, 37, 23-40.
• Brysbaert, M., Warriner, A. B. & Kuperman, V. (2013). Concretness ratings for 40 thousand generally known English word lemmas, Behavior Research Methods, 46, 904-911.
• Bublitz, W. (2011). Cohesion and coherence. [W:] J. Zienkowski, J.-O. Östman, J. Versschueren (red). Discursive pragmatics. Amsterdam, 37–49.
• Charzyńska, E. (2015). Badania ankietowe. [W:] W. Gruszczyński, M. Ogrodniczuk (red.), Jasnopis, czyli mierzenie zrozumiałości polskich tekstów użytkowych. Warszawa, 77–108.
• Charzyńska, E., Dębowski Ł., Gruszczyński, W. & Hadryan, M. (2015). Historia badań nad zrozumiałością tekstu. [w:] W. Gruszczyński, M. Ogrodniczuk (red.). Jasnopis, czyli mierzenie zrozumiałości polskich tekstów użytkowych. Warszawa, 11–38.
• Clerehan, R., Buchbinder, R. & Moodie, J. (2005). A linguistic framework for assessing the quality of written patient information: its use in assessing methotrexate information for rheumatoid arthritis, Health Education Research, 20, 334–344.
• Crossley, S. A., Kyle, K. & McNamara, D. S. (2016). The tool for the automatic analysis of text cohesion (TAACO). Automatic assessment of local, global, and text cohesion, Behavior Research Methods, 48(4), 1227–1237.
• Crossley, S. A., Skalicky, S., Dascalu, M., McNamara, D. S. & Kyle, K. (2017). Predicting text comprehension, processing, and familiarity in adult readers: New approaches to readability formulas. Discourse Processes, 54(5-6), 340–359.
• Crossley, S. A., Skalicky, S. & Dascalu, M. (2019). Moving beyond classic readability formulas. New methods and new models, Journal of Research in Reading, 42(3-4), 541–561.
• Davidson, A. & Kantor, R. N. (1982). On the failure of readability formulas to define readable texts. A case study from adaptations. Reading Research Quarterly, 17(2), 187–209.
• Doak, C. C., Doak, L. G. & Root J. H. (1996). Teaching patients with low literacy skills. Philadelphia: J.B. Lippincott Company.
• Dobrzyńska, T. (2009). Pojęcie tekstu. Tekst – całościowy komunikat. [W:] Z. Bilut-Homplewicz, W. Czachura, M. Smykała (red.) Lingwistyka tekstu w Polsce i w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy. (ss. 35–44). Wrocław.
• Dobbs, T., Neal, G., Hutchings, H. A., Whitaker, I. S. & Milton J. (2017). The readability of online patient resources for skin cancer treatment. Oncology and Therapy, 5, 149–160.
• Ezpeleta-Piorno, P. (2012). An example of genre shift in the medicinal product information genre system. Linguistica Antverpiensia, 11, 139–159.
• Frantzi, K., Ananiadou, S., Mima, H. & Tsujii J. (2000). The C-value/NC-value method of automatic recognition for multi-word terms. [W:] C. Nikolaou, C. Stephanidis (red.). Research and advanced technology for digital libraries, Berlin, 585–604.
• Gajda, S. (1982). Podstawy badań stylistycznych nad językiem naukowym. Warszawa.
• Garner, M., Ning Z. & Francis J., 2012, A framework for the evaluation of patient information leaflets. Health Expectations, 15(3), 283–294.
• Gąsiorek, K., Hącia, A., Kłosińska, K., Krzyżyk, D., Nocoń J. & Synowiec, H. (2014). Kryteria oceny podręcznika szkolnego w aspekcie językowym. https://www.gov.pl/web/edukacja/ wytyczne-edytorskie-i-jezykowe-do-opracowania-podrecznikow-oraz-wytyczne-douniwersalnego-projektowania-graficznego-podrecznikow (dostęp: 30.11.2019).
• Gonzalez Darriba, P. (2018). English to Spanish translated medical forms. A descriptive genrebased corpus study. Translation & Interpreting, 10, 2, 122-141.
• Grewal, P. & Alagaratnam, S. (2013). The quality and readability of colorectal cancer information on the internet. International Journal of Surgery, 11(5), 410-413.
• Gruszczyński, W. & Broda, B. (2015). Wprowadzenie. [W:] W. Gruszczyński, M. Ogrodniczuk (red.). Jasnopis czyli mierzenie zrozumiałości polskich tekstów użytkowych. Warszawa, 1-9.
• Gruszczyński, W. & Hadryan, M. (2015). Cechy tekstu trudnego. [W:] W. Gruszczyński, M. Ogrodniczuk (red.). Jasnopis czyli mierzenie zrozumiałości polskich tekstów użytkowych. Warszawa, 39-75.
• Gruszczyński, W. & Ogrodniczuk, M. (red.) (2015). Jasnopis czyli mierzenie zrozumiałości polskich tekstów użytkowych. Warszawa.
• Halliday, M. A. & Hasan, R. (1976). Cohesion in English. London.
• Huang, G., Fang, C. H., Agarwal, N., Bhagat N., Eloy J. A. & Langer P. D. (2015). Assessment of online patient materials from major ophthalmologic associations, JAMA Ophthalmology, 133(4), 449-454.
• Jakubíček, M., Kilgarriff, A., Kovář, V., Rychlý, P. & Suchomel, V. (2013). The Ten Ten corpus family. [w:] 7th International Corpus Linguistics Conference CL 2013, Lancaster, 125-127.
• Kandula, S. & Zeng-Treitler, Q. (2008). Creating a gold standard for the readability measurement of health texts. AMIA Annual Symposium Proceedings Archive. 2008, 353–357.
• Klare, G. R. (1963). The measurement of readability. Iowa.
• Kobyliński, Ł. (2013). Improving the accuracy of Polish POS tagging by using voting ensembles. [w:] Z. Vetulani (red.). Proceedings of the 6th Language and Technology Conference. Human Language Technologies as a Challenge for Computer Science and Linguistics. Poznań, 453–456.
• Kobyliński, Ł. & Kieraś W. (2016). Part of speech tagging for Polish. State of the art and future perspectives, [w:] Proceedings of the 17th International Conference on Intelligent Task Processing and Computational Linguistics. http://nlp.ipipan.waw.pl/Bib/kob:kie:16.pdf (dostęp: 16.04.2020).
• Kobyliński, Ł., Wasiluk, M. & Wojdyga, G. (2018). Improving part-of-speech tagging by meta learning, [w:] P. Sojka, A. Horák, I. Kopček, K. Pala (red.) Text, speech and dialogue. Cham, 144–152.
• Kościałkowska-Okońska, E. (2017). Tłumacz wobec wyzwań komunikacyjnych. Język tekstów medycznych a oczekiwania odbiorcy. [W:] A. Knapik, A. Misior-Mroczkowska, P. Chruszczewski, W. Chłopicki (red.), Język i komunikacja - Style komunikacyjne (ss. 157-166). t. 39, Kraków: Tertium.
• Kościałkowska-Okońska, E. (2019). Translating patient information leaflets. Expectations of users and the realisty. [W:] W. Karwacka (red.), Towards understanding medical translation and interpreting (ss. 137-159). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Mamet, P. (2002). Kampania Plain English a angielski język specjalistyczny. [W:] J. Arabski (red.). Z problematyki języków specjalistycznych. Katowice, 21-34.
• McNamara, D. S., Kintsch, E., Songer, N. B. & Kintsch W. (1996). Are good texts always better? Interactions of text coherence, background knowledge, and levels of understanding in learning from text. Cognition and Instruction, 14, 1-43.
• McNamara, D. S., Graesser, A. C., McCarthy, P. M. & Cai, Z. (2014). Automated evaluation of text and discourse with Coh-Metrix. Cambridge.
• Maksymski, K., Gutermuth, S. & Hansen-Schirra, S. (red.) (2015). Translation and comprehensibility. Berlin.
• Montalt, V. & González Davies, M. (2007). Medical translation step by step. Learning by drafting. Manchester: St Jerome Publishing.
• Mosenthal, P. & Kirsch, I. (1998). A new measure of assessing document complexity. The PMOSE/IKIRSCH document readability formula. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 8, 638-657.
• Nielson-Bohlman, L., Panzer, A. & Kindig, D. (2004). Health literacy. A prescription to end confusion. Washington.
• Osborne, H. (2004). Health literacy from A To Z. Practical ways to communicate your health. London.
• Pieńkos, J. (2003). Podstawy przekładoznawstwa. Od teorii do praktyki. Kraków: Zakamycze.
• Pisarek, W. (2007). O mediach i języku. Kraków.
• Szałkiewicz, Ł. & Przepiórkowki, A. (2012). Anotacja morfoskładniowa. [W:] A. Przepiórkowski, M. Bańko, R. L. Górski, B. Lewandowska-Tomaszczyk (red.) Narodowy Korpus Języka Polskiego, Warszawa, 59–96.
• Toury, G. (1995). Descriptive Translation Studies and beyond. Amsterdam: John Benjamins.
• USDDH (2010). U.S. Department of Health and Human Services. Simply put: a guide for creating easy-to-understand materials, Atlanta, G.A. van Dijk, T. A. (2008). Text and context. Nowy Jork.
• Wang, L. W., Miller M. J., Schmitt R. R. & Wen F. K. (2012). Assessing readability formula differences with written health information materials. Application, results, and recommendations. Research in Social & Administrative Pharmacy, 9, 5, 503–516.
• Wojtak, M. (2005). Genologia tekstów użytkowych. [W:] M. Czermińska (red.), Polonistyka w przebudowie (ss.132-148). t. 1. Kraków: Universitas.
• Wolfer, S. (2015). Comprehension and comprehensibility. [W:], K. Maksymski, S. Gutermuth, S. Hansen-Schirra (red.). Translation and comprehensibility. Berlin, 33-52.
• Zarzeczny, G. & Piekot, T. (2017). Przystępność tekstów urzędowych w internecie. Wrocław.

Identifiers

DOI

10.36575/2353-2912/2(8)2020.07

Biblioteka Nauki

1963510