Widzialne i wyobrażone – historia muzeum jako przedmiot wiedzy. Na marginesie pierwszego tomu „Muzeum. Historii światowej” Krzysztofa Pomiana

• Authors: Emilia Olechnowicz

Title variants

EN

The Visible and the Imaginary – Museum History as an Object of Knowledge. Remarks on the First Volume of “Le Musée, une histoire mondiale” by Krzysztof Pomian

Abstracts

EN

The article discusses the recently published Polish translation of the first volume of Le Musée, une histoire mondiale by Krzysztof Pomian, placing it in the context of Pomian’s previous research on human beings’ relationship with time and objects. The essay recalls Pomian’s insights into the influence of material culture on the imagination of societies and his reflections on history as a discipline of knowledge. In this context, Pomian’s main theses on the nature of collecting are discussed, that is, the understanding of a collection as a place where the symbolic meanings of objects are created and multiplied, constituting unique ways of conceptualising and visualising the invisible. The essay also discusses the points in the history of collecting that mark the transition from a private collection to a public, secular museum, namely the history of the Capitoline collection in Rome and the Uffizi Gallery in Florence. It emphasises the shift inherent in the transition of collections from the hands of individuals to the ownership by legal entities and thus political bodies, thereby reorienting collections from the past to the present.

PL

W artykule omówiono opublikowany niedawno polski przekład pierwszego tomu Muzeum. Historii światowej Krzysztofa Pomiana, sytuując go w kontekście dotychczasowych badań tego autora nad relacjami człowieka z czasem i z przedmiotami. Przywołano Pomianowskie ustalenia dotyczące wpływu kultury materialnej na wyobraźnię społeczeństw oraz refleksję nad historią jako dyscypliną wiedzy. Na tym tle przedstawiono najważniejsze tezy Pomiana dotyczące natury kolekcjonowania, a więc pojmowanie kolekcji jako miejsca, w którym symboliczne sensy przedmiotów są tworzone i pomnażane, stanowiąc unikatowe sposoby konceptualizacji i wizualizacji niewidzialnego. W artykule wskazano także te punkty w dziejach kolekcjonerstwa, które stanowią o przejściu od kolekcji prywatnej do publicznego, świeckiego muzeum, a więc historię zbiorów kapitolińskich w Rzymie i florenckiej galerii Uffizi. Zaakcentowana została zmiana, polegająca na przejściu zbiorów z rąk jednostek na własność osób prawnych, a więc ciał politycznych, a tym samym przeorientowanie kolekcji z przeszłości na przyszłość.

Keywords

PL

Krzysztof Pomian; Thomas Browne; muzeum; kolekcjonerstwo; ciała polityczne

EN

Krzysztof Pomian; Thomas Browne; museum; collecting; body politics

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Biuletyn Historii Sztuki
• Year: 2023
• Volume: 85
• Issue: 4
• Pages: 141-150

Dates

published

2023

Contributors

author

Emilia Olechnowicz

• Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk

• https://orcid.org/0000000348743471

References

• Browne, Thomas. Hydriotaphia, Urn-burial, or, A Discours of the Sepulchral Urns Lately Found in Norfolk. London: Printed for Henry Brome, 1669.
• Browne, Thomas. „Musaeum Clausum, or, Bibliotheca Abscondita”. W: id, Certain Miscellany Tracts. London: Printed for Charles Mearne, 1684.
• Kantorowicz, Ernst H. Dwa ciała króla. Studium z politycznej teologii średniowiecza. Tłumaczenie Maciej Michalski, Adam Krawiec. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.
• Lebek, Karolina. „Niematerialne przedmioty w ukrytych wnętrzach: Sir Thomasa Browne’a Musaeum Clausum a wczesnonowożytna konwencja muzealnego katalogowania”. ER(R)GO. Teoria–Literatura–Kultura 24–25, nr 1–2 (2012): 10–23.
• Pomian, Krzysztof. Historia. Nauka wobec pamięci. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2006.
• Pomian, Krzysztof. Muzeum. Historia światowa. T. 1: Od skarbca do muzeum. Tłumaczenie Tomasz Stróżyński. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2023.
• Pomian, Krzysztof. Przeszłość jako przedmiot wiary. Historia i filozofia w myśli średniowiecza. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2009.
• Pomian, Krzysztof. Przeszłość jako przedmiot wiedzy. Historia i filozofia w myśli średniowiecza. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2010.
• Pomian, Krzysztof. Zbieracze i osobliwości. Paryż, Wenecja, XVI–XVIII wiek. Tłumaczenie Andrzej Pieńkos. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2012.

Identifiers

DOI

10.36744/bhs.1811

Biblioteka Nauki

23342329