Pierwsza siedziba Sejmu II Rzeczypospolitej. Addenda et corrigenda

• Authors: Małgorzata Omilanowska

Title variants

EN

The First Seat of the Parliament of the Second Polish Republic. Addenda et Corrigenda

Abstracts

EN

At the point of Poland regaining independence Warsaw could not boast edifices that were able to satisfy the needs of a state’s capital. The decision was made for the raising of a new set of buildings to be postponed, while the Parliament would be temporarily housed in an adapted building. The 19th-century school complex of the Alexandrian-Mariinsky Institute (formerly Nobility Institute) was selected for the purpose. The focus in the paper is on the history of this edifice, the history of its raising, extension, and adaptation for the needs of the Sejm (Parliament’s lower house) after the design of Kazimierz Tołłoczko, Romuald Miller, and Tadeusz Szanior (1918–1919), and subsequently for those of the Senate as designed by Stanisław Miecznikowski in 1928; attention is also paid to the history of competitions and designed, albeit unaccomplished extensions of the complex in the inter-war period.

PL

W chwili odzyskania niepodległości Warszawa nie dysponowała budynkami, które mogłyby zaspokoić potrzeby stolicy państwa. Postanowiono, że budowa nowego zespołu gmachów zostanie odsunięta na przyszłość, a parlament znajdzie tymczasową lokalizację w zaadaptowanej budowli. Wybór padł na XIX-wieczny kompleks szkolny Instytutu Aleksandryjsko-Maryjskiego (dawnego Instytutu Szlacheckiego). Artykuł poświęcony jest dziejom tego gmachu, historii jego budowy, rozbudowy i adaptacji na potrzeby Sejmu przez Kazimierza Tołłoczkę, Romualda Millera i Tadeusza Szaniora (w latach 1918–1919), a następnie Senatu przez Stanisława Miecznikowskiego w 1928 r., a także uporządkowaniu wiedzy o konkursach i projektowanych, a niezrealizowanych rozbudowach kompleksu w okresie międzywojnia.

Keywords

PL

budynki Sejmu i Senatu; Instytut Szlachecki; Instytut Aleksandryjsko-Maryjski; architektura Warszawy; architektura II Rzeczypospolitej; architektura polska

EN

buildings of the Sejm and Senate; Nobility Institute; Alexandrian-Mariinsky Institute; architecture of Warsaw; architecture of the Second Polish Republic; Polish architecture

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Biuletyn Historii Sztuki
• Year: 2021
• Volume: 83
• Issue: 1
• Pages: 119-152

Dates

published

2021

Contributors

author

Małgorzata Omilanowska

• Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk

• https://orcid.org/0000000197660424

References

• Baraniewski, Waldemar. Kazimierz Skórewicz. Architekt, konserwator, historyk architektury, 1866–1950. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2000.
• Czapelski, Marek. Gmachy Sejmu i Senatu. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2009.
• Czapelski, Marek. Bohdan Pniewski – warszawski architekt XX wieku. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2008.
• Golimont, Andrzej. “Ostańce i miejskie legendy – losy pozostałości po prawosławnej katedrze p.w. Aleksandra Newskiego w Warszawie.” Elpis. Czasopismo teologiczne katedry teologii prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku 22 (2020): 69–77.
• Jaroszewski, Tadeusz S. “Sztuka i technika w Warszawie w roku 1870.” W Sztuka a technika. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Szczecin, listopad 1987, 185–200. Warszawa: PWN, 1991.
• Jonkajtys-Luba, Grażyna. Czesław Przybylski. Warszawa: Arkady, 1989.
• Konkursy architektoniczne w Polsce w latach 1918–1939, redakcja Olgierd Czerner. Wrocław: Muzeum Architektury i Odbudowy, 1970.
• Luba, Iwona. Duch romantyzmu i modernizacja. Warszawa: Neriton, 2012.
• Omilanowska, Małgorzata. “Żelazo w architekturze. Początki zastosowania konstrukcji żelaznych w warszawskiej architekturze XIX wieku.” W Kreacja – Konstrukcja – Rekonstrukcja. Studia z architektury XIX–XXI wieku, 273–298. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2016.
• Omilanowska, Małgorzata. Świątynie handlu. Warszawska architektura doby wielkomiejskiej. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2004.
• Paszkiewicz, Piotr. Pod berłem Romanowów. Sztuka rosyjska w Warszawie 1815–1915. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1991.
• Paszkiewicz, Piotr. W służbie imperium rosyjskiego 1721–1917. Funkcje i treści ideowe rosyjskiej architektury sakralnej na zachodnich rubieżach cesarstwa i poza jego granicami Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1999.
• Purchla, Jacek. Jan Zawiejski. Architekt przełomu XIX i XX wieku. Warszawa: PWN, 1986.
• Trybuś, Jarosław. Warszawa niezaistniała. Niezrealizowane projekty urbanistyczne i architektoniczne Warszawy dwudziestolecia międzywojennego. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2012.
• Wierzbicka, Bożena. Budynki Sejmu i Senatu. Warszawa: PWN, 1991.
• Wierzbicka, Bożena. Sejm i Senat. Architektura i wnętrza. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1993.
• Wierzbicka, Bożena. Gmachy i wnętrza sejmowe w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1998.
• Wierzbicka, Bożena. “Niezrealizowana dzielnica sejmowa na Ujazdowie.” W Skarpa warszawska. Materiały sesji naukowej Warszawa 28–29 maja 1993, redakcja Bożena Wierzbicka, 77–83, Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 1993.
• Wierzbicka, Bożena. “Sale Senatu polskiego parlamentu – przed rokiem 1939 i obecnie.” Kronika Warszawy, nr 4 (1994): 35–42.
• Wierzbicka, Bożena. “O salach dla senatu dawniej i dwóch projektach współczesnych.” Kronika Warszawy, nr 1 (2019): 50–62.
• Wiśniewski, Michał. Ludwik Wojtyczko. Krakowski architekt i konserwator zabytków pierwszej połowy XX wieku. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2003.

Identifiers

DOI

10.36744/bhs.897

Biblioteka Nauki

23944983