The Imperial Theme in Art and Architecture of the Polish Vasas

• Authors: Thomas DaCosta Kaufmann

Title variants

PL

Imperialny wątek w sztuce i architekturze polskich Wazów

Abstracts

PL

Artykuł jest jeszcze jedną próbą analizy dwóch znanych polskich zabytków – Zamku Królewskiego i Kolumny Zygmunta w Warszawie. Postawiono w nim tezę, że oba te dzieła wyrażają treści imperialne nawiązując do wzorca stworzonego przez Habsburgów zarówno dla architektury jak i rzeźby, a jednocześnie modyfikując je tak, by odpowiadały konkretnym dążeniom dynastii Wazów.

EN

This essay reconsiders two of the most famous monuments in Poland, the Warsaw Castle and the Sigismund Column. It argues that both evoke imperial themes, with reference to a model provided by the Habsburgs for both the architecture and the sculpture, but present them in ways that specifically express the ambitions of the Vasa dynasty.

Keywords

PL

Zamek Królewski w Warszawie; Kolumna Zygmunta; sztuka i władza; dynastia Wazów

EN

Royal Castle in Warsaw; Sigismund Column; the Vasa dynasty; art and power

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Biuletyn Historii Sztuki
• Year: 2021
• Volume: 83
• Issue: 2
• Pages: 323-349

Dates

published

2021

Contributors

author

Thomas DaCosta Kaufmann

• Princeton University, Department of Archeology and Art

References

• Badach, Artur. “Sztuka w kręgu królowej Ludwiki Marii Gonzagi – o niektórych sposobach kreowania obrazu władcy.” In Ludwika Gonzaga (1611-1667) Między Paryżem a Warszawą, edited by Anna Kalinowska, Paweł Tyszka, 137. Warsaw: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum. Rezydencja Królów I Rzeczypospolitej, 2019.
• Balcárek, Pavel. Kardinal Frantíšek z Ditrichštejna (1570–1636). Kromĕříž: Muzeum Kroměřížska, 1990.
• Barocke Fürstenresidenzen an Saale Unstrut und Elster. Petersberg: Michael Imhof Verlag, 2007.
• Bedoir, Frederic. Guldålder. Slott och Politik i 1600-talets Sverige. Stockholm: Albert Bonniers Förlag, 2001.
• Białostocki, Jan. “The Baltic Area as an Artistic Province.” Hafnia 4 (1976): 12.
• Białostocki, Jan. The Art of the Renaissance in Eastern Europe. Ithaca and London: Cornell University Press, 1976.
• Bireley, Robert. Ferdinand II, Counter-Reformation Emperor, 1578–1637. Cambridge: Cambridge University Press, 2014.
• Bogade, Marco. “Marian Columns in Central Europe as Media of Post-Tridentine Policy of Recatholisation.” Ikon 10, no. 1 (2017): 329–336.
• Brody, Ervin C. “Spain and Poland in the Age of the Renaissance; A Comparative Study (Part 2).” Polish Review 15 (Winter 1970): 57–112.
• Brunner, Monika. “Rudolfinische Fassadenarchitektur als Herrschaftsrepräsentation. Die Außengestaltung der Prager Galeriesäle zum Residenzgarten undihrikonographischen Umfeld.” In Krakau, Prag und Wien. Funktionen von Metropolen im frühmodernen Staat, edited by Marina Dmitrieva, Karen Lambrecht, 305–312. Stuttgart: Franz Steiner Verlag, 2000.
• Butters, Suzanne B. The triumph of Vulcan: sculptor's tools, porphyry, and the Prince in Ducal Florence, 1. Florence: Leo S. Olschki, 1996.
• Chrościcki, Juliusz A. “Forum Wazów w Warszawie.” Kwartalnik Architektury i Urbanistyki 25, no. 3-4 (1980): 233–258.
• Chrościcki, Juliusz A. Sztuka i Polityka 1587–1668. Warsaw: PWN, 1983.
• Coreth, Anna. Pietas Austriaca. Ursprung und Entwicklung Barocker Frömmigkeit in Österreich. Vienna: Verl. für Geschichte und Politik, 1959.
• Curran, Brian A., and Anthony Grafton, and Pamela O. Long, and Benjamin Weiss. Obelisk: A History. Cambridge: MIT Press, 2009.
• Czapliński, Władysław. Władysław IV i jego czasy. Warsaw: Wiedza Powszechna, 1972.
• Del Riccio, Agostino. Istoria delle Pietre, anastatic copy of Manuscript 230 Biblioteca Riccardiana, edited by Paola Barocchi. Florence: S.P.E.S., 1979.
• Eamon, William. “The Scientific Education of a Renaissance Prince.” In Alchemy and Rudolf II, edited by Ivo Purš, Vladimir Karpenko, 129–138. Prague: Artefactum, 2016.
• Erichsen, Johannes. “Die Mariensäule in München.” In Ein Museum der bayerischen Geschichte, edited by Katharina Weigand, Jörg Zedler, 260–288. Munich: utzverlag GmbH, 2015.
• Escobar, Jesús. The Plaza Mayor and the shaping of Baroque Madrid. Cambridge: Cambridge University Press, 2004.
• Fillitz, Hermann. Die Österreichische Kaiserkrone und die Insignien des Kaisertums Österreich. Vienna: Herold Verlag, 1959.
• Friedrich, Jacek. “Polish authors of Netherlandism in the art and architecture of Gdańsk.” In Art of the Southern Netherlands: Gdańsk and the Polish-Lithuanian Commonwealth, edited by Jacek Tylicki, Jacek Żukowski; with cooperation with Agnieszka Żukowska, 199–212. Gdańsk: The Gdańsk Shakespeare Theater, 2017.
• Frost, Robert L. The Northern Wars. War, State and Society in Northeastern Europe, 1558–1721. Harlow: Addison Wesley Publishing Company, 2000.
• Haupt, Herbert. Fürst Karl I von Liechtenstein Obersthofmeister Kaiser Rudolf II und Vizekönig von Böhmen. Hofstaat und Sammeltätigkeit. Edition der Quellen aus dem liechtensteinischen Hauskarchiv. Vienna: Böhlau, 1983.
• Hitchcock, Henry-Russell. Netherlandish Scrolled Gables of the Sixteenth and Early Seventeenth Centuries. New York: New York University Press for the College Art Association of America, 1978.
• Jakobiec, Katie. “Beyond form and fancy: the merchant palaces of Kazimierz Dolny in Poland.” Architectural History 60 (2017): 37–89.
• Jakubec, Ondřej, ed. Central European and American Perspectives on Visual Arts in Early Modern Europe. Brno: Barrister & Principal, 2014.
• Jakubec, Ondřej, ed. Stanislav Pavlovský z Pavlovic (1579–1598). Biskup a mecenáš umírajícího vĕku. Olomouc: Muzeum umění Olomouc, 2009.
• Jakubec, Ondřej. Kulturní prostředí a mecenát olomouckých biskupů potridentské doby. Olomouc: Univerzita Palackého Olomouc, 2003.
• Jaskanis Paweł, Stella Rollig, Maike Hohn, Konrad Pyzel, eds. Jan Sobieski. Ein polnische König in Wien. Munich: Hirmer Verlag, 2017.
• Jiménez Diaz, Pablo. “Spain, Prague, and the Habsburg Ideology: Some Aspects of the Architecture of Rudolf II.” In Rudolf II, Prague and the World: Papers from the International Conference, Prague, 2–4 September, 1997, edited by Lubomír Konečny, Beket Bukovinská, Ivan Muchka, 11–15. Prague: Artefactum, 1998.
• Karner, Herbert. “Pietas Mariana und die Heilung der Städte.” In Sakralisierungen des Herrschers an europäischen Höfen, edited by Herbert Karner, Eva-Bettina Krems, Jens Niebaum, Werner Telesko, 31–156. Regensburg: Schnell & Steiner, 2019.
• Karpowicz, Mariusz. Artisti Ticinesi in Polonia nel ‘600. Agno Lugano: Arti Grafiche Bernasconi, 1983.
• Karpowicz, Mariusz. Matteo Castello, architekt wczesnego baroku. Warsaw: Neriton, 1994.
• Kaufmann, Thomas DaCosta. “Linz – des Kaisers Kulturhauptstadt um 1600? Ein Escorial in Oberösterreich?” In Des Kaisers Kulturhauptstadt. Linz um 1600, edited by Christina Schmid, 39–54. Weitra: Bibliothek der Provinz, 2012.
• Kaufmann, Thomas DaCosta. “Will the Jagellonians again have their Day? The State of Scholarship on the Jagellonians and Art in the Hungarian and Czech Lands.” In Die Jagellonen. Kunst und Kultur einer europäischer Dynastie an der Wende zur Neuzeit, edited by Dietmar Popp, Robert Suckale, 207–14. Nuremberg: Germanisches Nationalmuseum, 2002.
• Kaufmann, Thomas DaCosta. “Zur Zierd: Revisiting the Prague Kunstkammer.” Studia Rudolphina, 17-18 (2018 [published March 2019]):147.
• Kaufmann, Thomas DaCosta. Court, Cloister, and City: The Art and Culture of Central Europe 1450-1800. Chicago and London: Weidenfeld Nicolson Illustrated, 1995.
• Kaufmann, Thomas DaCosta. Toward a Geography of Art. Chicago: University of Chicago Press, 2004.
• Kaufmann, Thomas DaCosta. Variations on the Imperial Theme in the Age of Maximilian II and Rudolf II. New York and London: Garland Publishing, 1978.
• Kaufmann, Thomas DaCosta. [Review Article] “Jan Białostocki, The Art of the Renaissance in Eastern Europe.” Art Bulletin, no. 58 (1978): 164–169.
• Kroupa, Jiří. “’Moderni fiori’. Kardinala z Ditrichštejna, protobarok a umĕlecká funkce na Moravĕ po roce 1600.” In Kardinál František z Ditrichštejna a jeho doba. XXIX mikulovské symposium 11.-12. řijna 2006, edited by Emil Kordiovský, Miroslav Svoboda, 55–67. Brno and Mikulov: ČR-Moravský zemský archiv v Brně, Státní okresní archiv Břeclav se sídlem v Mikulově, Muzejní a vlastivědná společnost, 2006.
• Kroupa, Jiří. Umĕlcí. Objednavatelé a styl. Studie z dĕjin umĕní. Brno: Barrister & Principal, 2006.
• Kubler, George. Building the Escorial. Princeton: Princeton University Press, 1982.
• Kubler, George. Portuguese Plain Architecture; Between Spices and Diamonds, 1521–1706. Middletown, CT: Wesleyan, 1972.
• Lileyko, Jerzy. Regalia Polskie. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987.
• Louthan, Howard. Converting Bohemia. Force and Persuasion in the Catholic Reformation. Cambridge: Cambridge University Press, 2009.
• Masiani, Renato, and Cesare Tocci, “Ancient and Modern Restorations for the Column of Marcus Aurelius in Rome.” International Journal of Architectural Heritage 6, no. 5 (2012): 542–561.
• Maťa, Petr. Svĕt české artistokracie (1500-1700). Prague: Nakladatelstvi Lidore Noviny, 2004.
• Miłobędzki, Adam. Architektura polska XVII wieku. Warsaw: PWN, 1980.
• Myśliński, Michał. Klejnoty Rzeczypospolitej, zawartość Skarbca Koronnego na Wawelu w świetle jego inwentarzy z lat 1475-1792. Warsaw: Instytut Sztuki PAN, 2007.
• Neville, Kristoffer. The Art and Culture of Scandinavian Central Europe. University Park, PA: Penn State University Press, 2019.
• Ottenheym, Konrad, and Krista De Jonge, eds. The Low Countries at the Crossroads. Netherlandish Architecture as an Export Product in Early Modern Europe (1480–1680). Turnhout: Brepols Publishers, 2013. Architectura Moderna, 8.
• Polišenský, Josef V. The Thirty Years War, translated by Robert Evans. Los Angeles: University of California Press, 1974.
• Putkowska, Jolanta. Architektura Warszawy XVII Wieku. Warsaw: PWN, 1991.
• Rożek, Michał. Polskie koronacje i korony. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987.
• Skalecki, Georg. Deutsche Architektur zur Zeit des Dreissigjährigen Krieges. Regensburg: Pustet, 1989.
• Skowron, Ryszard. “Ceremoniał przyjęcia ambassadora hiszpańskiego Francisca de Mendozy na warszawskim dworze Wazów w roku 1597.” Kronika Zamkowa (4[70]) 2017 (2018): 25-46.
• Skowron, Ryszard. “The House of Vasa and the House of Austria: Correspondence from the Years 1587–1668. Project Description.” In The House of Vasa and the House of Austria. Correspondence from the Years 1587 to 1668, pt. 1, edited by Ryszard Skowron; with cooperation with Aleksandra Barwicka, Miguel Conde Pazos, Edelmayer Friedrich, Rubén González Cuerva, José Martínez Millán, Krzysztof Pawłowski, Tomasz Poznański, Manuel Rivero, Ryszard Szmydki. Katowice: Wydawnictwo UŚ, 2016.
• Skowron, Ryszard. “W rodzinnej Europie. Związki a relacje polskich Wazów z innymi dynastiami europejskimi.” In Świat polskich Wazów. Eseje, edited by Jacek Żukowski and Zbigniew Hundert, 325–6. Warsaw: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, 2019.
• Štĕpánek, Pavel. “Morava a Iberský poloostrov – Vztahy Moravy ke Španĕlsku a Portugalsku v letech 1400–1600.” In Od Gotitky k Renesanci. Výtvarná kultura Moravy a Slezska 1400–1550, Vol. 1, edited by Ivo Hlobil, Marek Perůtku, 49–54. Olomouc: Moravská Galerie, 2002.
• Štĕpánek, Pavel. Čechy a Španĕlsko ve středovĕku. Dĕjiny a umĕní. Olomouc: Univerzita Palackého v Olomouci, 2008.
• Stollberg-Rilinger, Barbara. The Emperor’s Old Clothes: Constitutional History and the Symbolic Language of the Holy Roman Empire, translated by Thomas Dunlap. New York: Berghahn Books, 2015.
• Sulikowska, Aleksandra. “Inter dissidentes in religione: Relations between Denominations and the Debate on Images in the Old Commonwealth of Poland.” Ikonotheka 24 (2013): 5–25.
• Sweden. A Royal Treasury 1550–1700, edited by Michael Conforti, Guy Walton. Washington and Minneapolis: National Gallery Of Art, Washington, D.C, 1988.
• Uličný, Petr. Architektura Albrechta z Valdštejna: Italská stavební kultura v Čechách v letech 1600–1635 (Architecture of Albrecht of Wallenstein: Italian Building Culture in Bohemia in 1600–1635). Prague: Nakladatelství Lidové noviny, 2017.
• Vlček, Pavel, ed. Umĕleckeké památky Prahy. Malá Strana. Prague: Academia, 1999.
• Wardzyński, Michał. “Rezydencje królewskie Wazów – europejskie inspiracje architektury i rzeźby.” In Świat polskich Wazów. Eseje, edited by Jacek Żukowski and Zbigniew Hundert, 259–74. Warsaw: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, 2019.
• Wardzyński, Michał. Marmur i Alabaster w Rzeźbie i Małej Architekturze Rzeczypospolitej / Marble and Alabaster in Sculpture and Small-Scale Architecture in the Polish-Lithuanian Commonwealth. Warsaw: Fundacja Hereditas, 2015.
• Wilkinson-Zerner, Catherine. Juan de Herrera, Architect to Philip II of Spain. New Haven, CT: Yale University Press, 1993.
• Wilson, Peter H. Europe’s Tragedy: A New History of the Thirty Years War. London: Allen Lane, 2009.
• Wilson, Peter H. Lützen. Oxford: Oxford Univ. Press, 2018.
• Wrede, Marek. Rozbudowa Zamku Królewskiego w Warszawie przez Zygmunta III. Warsaw: Arx Regia, 2013.
• Yates, Frances A. The Imperial Theme in the Sixteenth Century. Boston and London: Routledge & Kegan Paul, 1975.
• Zamoyski, Adam. The Polish Way. A Thousand-Year History of the Poles and Their Culture. London: Kohn Murray, 1987.
• Żukowski, Jacek and Zbigniew Hundert, eds. Świat polskich Wazów. Eseje. Warsaw: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, 2019.
• Żukowski, Jacek ed. Świat polskich Wazów. Przestrzeń – Ludzie – Sztuka. Warsaw: Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, 2019.
• Żukowski, Jacek. “Architektura okazjonalna na uroczystości zaślubin i koronację Ludwiki Marii Gonzagi w roku 1646.” Biuletyn Historii Sztuki 73, no 1-2 (2011): 45–91.
• Żukowski, Jacek. “Kto stoi na kolumnie Zygmunta?” Mówią Wieki 7, no. 678 (2016): 22–25.
• Żukowski, Jacek. “Philipp II Holbein – złotnik i agent artystyczny Zygmunta III w świetle dokumentów z Národní archiv v Pradze.” Kronika Zamkowa (5 [71]) 2018 (2019): 21-44.
• Żukowski, Jacek. Żądza Chwały. Władysław IV Waza w ikonografii performatywnej. Warsaw: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, 2018.

Identifiers

DOI

10.36744/bhs.998

Biblioteka Nauki

23944997