Groza i wyobraźnia. Bóg i Bruno Schulz

• Authors: Michał Klinger

Title variants

EN

Horror and Imagination. The God and Bruno Schulz

Abstracts

EN

In our topic  – "horror" is brought by God himself, imagination – by Bruno Schulz. The purpose of the study is to sketch the hermeneutic process that arises between the presence of Scripture and the forms of imagination in Schulz's work.  I will present a literary interface of the Sinai epiphany and some visions from Schulz's topos of the town Dorohobych, along with a theological (biblist) commentary. I consider the presence of hierophany in Schulz's work to be obvious and essential, contrary to the critics of the relevant hermeneutics presented by Władislaw Panas. The chapters  of the Hourglass Sanatorium in the suggestive imagery of the "Book", especially thanks to the metaphors of its "degradation", build a hermeneutic prophetically consistent with the self-determinations active within the framework of Scripture. We point to an analogy with the theme of Scripture in Mikhail Bulgakov’s Master and Margaret.

PL

W temacie Konferencji – „grozę” wnosi sam Bóg, wyobraźnię - Bruno Schulz. Celem studium jest naszkicowanie procesu hermeneutycznego, jaki powstaje między obecnością Pisma, a formami wyobraźni w dziele Schulza. Przedstawię zderzenie epifanii Synajskiej i niektórych wizji z Schulzowskiego toposu Drohobycza, wraz z komentarzem teologicznym (biblistycznym). Uważam obecność hierofanii w dziele Schulza za oczywistą i istotną, wbrew krytykom odnośnej hermeneutyki Wł. Panasa. Rozdziały Sanatorium pod Klepsydrą w sugestywnej obrazowości „Księgi”, szczególnie dzięki metaforom „degradacji”, budują hermeneutykę proroczo zgodną z samookreśleniami aktywnymi w ramach Pisma. Wskazujemy na analogię z wątkiem Pisma w Mistrzu i Małgorzacie.

Keywords

PL

Pismo; proces hermeneutyczny; Exodus; Ewangelia

EN

Scripture; hermeneutical process; Exodus; Gospel

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Konteksty - Polska Sztuka Ludowa
• Year: 2023
• Volume: 340
• Issue: 1-2
• Pages: 241-246

Dates

published

2023

Contributors

author

Michał Klinger

• Chrześcijańska Akademia Teologiczna

• https://orcid.org/0000000305730187

References

• Augsburger, Janis. Masochismen. Mythologisierung als Krisen-Ästhetik bei Bruno Schulz. Hannover: Wehrhahn Verlag, 2008.
• Bauckham, Richard. Jesus and the Eyewitnesses: The Gospels as Eyewitness Testimony. Grand Rapids MI: Eerdmans, 2006.
• Benoit, Pierre, et M.-E. Boismard. Synopse des Quatre Evangiles, t. II Commentaire par M.-E. Boismard. Paris : CERF, 1972.
• Brown, Raymond E. An Introduction to The New Testament. New York, London: Doubleday, 1997.
• Bułgakow, Michaił. Mistrz i Małgorzata. Przekł. Barbara Dohnalik. Kraków: Vis-a vis etiuda, 2018.
• Drevniegreczesko-russkij słovar‘. zestawił I. Ch. Dvoreckij, red. S. I. Sobolevskij. Moskwa, 1958.
• Dunn, James D. G. The Oral Gospel Tradition. Eerdmans Publ., 2013 https://www.eerdmans.com/Products/6782/the-oral-gospel-tradition.aspx
• Goodacre, Mark. http://www.markgoodacre.org/Q/index.htm
• Kierkegaard, Soeren. Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć. przeł. J. Iwaszkiewicz, Warszawa, 1972.
• Kołakowski, Leszek. Horror metaphysicus. tłum. Maciej Panufnik. Warszawa: „Res Publica”, 1990.
• Lukas, Katarzyna. „Masochizm i estetyka. O nowych kulturowo-psychoanalitycznych interpretacjach twórczości Brunona Schulza.” Przestrzenie Teorii (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu) 15 (2011): 309 – 323.
• Panas, Władysław. Księga blasku. Traktat o kabale w prozie Brunona Schulza. Lublin: TN KUL, 1997; ISBN 83-86668-85-7.
• Panas, Władysław. „Sztuka jako ikonostas.” [w:] Paweł Florenski Ikonostas i inne szkice, Warszawa: IW PAX, 1984.
• Pięcioksiąg Mojżesza. Tłumaczył i objaśnił Dr. I.[zaak] Cylkow. Kraków: Wyd. Józefa Fischera, 1895.
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu podług Tekstu Łacińskiego Wulgaty, przekład X. Jakóba Wujka, Warszawa: Nakład Redakcyi „Wędrowca”, 1895.
• Schulz, Bruno. Sanatorium pod Klepsydrą. Warszawa: Towarzystwo Wyd. „Rój”, 1937.
• Theologisches Handwörterbuch zum Alten Testament (THAT). red. Ernst Jenni, Claus Westermann. Kaiser Verlag München, Theologische Verlag Zürich, t. II 1979.
• Vocabulaire de Theologie Biblique. publ./ dir. Xavier Leon-Dufour. Paris: Ed. du CERF, 1970.

Identifiers

DOI

10.36744/k.1670

Biblioteka Nauki

32083929