„Zły smak i gminna przesada”. Kilka uwag o muzyczno-dramatycznej konstrukcji opery Sułtan Wampum Józefa Elsnera na tle oryginalnego libretta Augusta von Kotzebue

• Authors: Jakub Chachulski

Title variants

EN

‘Bad Taste and Common Exaggeration’. Several remarks on the musical and dramatic structure of Józef Elsner’s Opera Sultan Wampum, as compared with the original libretto by August von Kotzebue

Abstracts

EN

The paper discusses Józef Elsner’s opera Sultan Wampum with texts by Wojciech Bogusławski and Augustyn Gliński, analysed here as an adaptation of the German libretto by August von Kotzebue. I have questioned the Warsaw reviewer’s opinion of 1815 (quoted in the title), in which he criticised the Polish translators for inserting ‘common’ and unnecessary elements in the text. Instead, I present those added sections as a result of Elsner and Bogusławski’s consistent concept for the adaptation of Kotzebue’s peculiar type of singspiel and transforming it into a fully-fledged comic opera. Te additions thus mainly stemmed from the consideration of musical-dramatic form and their choice of genre. I examine changes in the structures of acts, and the character of the added solo numbers. I also discuss in detail the extensive fnales, which are the main point at which the Warsaw authors interfered with the original libretto. Te changes they introduced distorted the coherent vision of the German librettist and led to internal discrepancies in the Warsaw version, which, nevertheless, proved to be a successful adaptation of the work to the tastes of the wide audience that frequented Warsaw’s theatres.

PL

Przedmiotem artykułu jest opera Sułtan Wampum Józefa Elsnera z tekstem Wojciecha Bogusławskiego i Augustyna Glińskiego, rozpatrywana jako adaptacja niemieckiego libretta Augusta von Kotzebuego. Zakwestionowane zostaje stanowisko cytowanego w tytule warszawskiego recenzenta z 1815 r., zarzucającego tłumaczom wprowadzenie zbędnych i „gminnych” dodatków, zamiast tego dodane fragmenty ujęte są jako warunkowane spójną koncepcją adaptacyjną Elsnera i Bogusławskiego dotyczącą muzyczno-dramatycznego kształtu dzieła, której głównym elementem była transformacja gatunkowa specyficznego singspielu Kotzebuego w pełnoprawną operę komiczną. Omówiona zostaje zmiana struktury aktowej i charakter dodanych numerów solowych. Szczegółowo omówione są obszerne finały, stanowiąca zasadniczą ingerencję warszawskich twórców w oryginalny kształt libretta. Dokonane zmiany rozpoznane zostają jako rozbijające konsekwentną wizję niemieckiego autora i skutkujące wewnętrznymi niekonsekwencjami warszawskiej wersji opery, lecz zarazem z powodzeniem dostosowujące dzieło do gustu szerszych mas warszawskiej publiczności teatralnej.

Keywords

PL

Józef Elsner; August von Kotzebue; Sułtan Wampum; opera; singspiel

EN

Józef Elsner; August von Kotzebue; Sultan Wampum; opera; singspiel

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Muzyka
• Year: 2019
• Volume: 64
• Issue: 4
• Pages: 3-36

Dates

published

2019

Contributors

author

Jakub Chachulski

• Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk

• https://orcid.org/0000000289721490

Identifiers

DOI

10.36744/m.236

Biblioteka Nauki

28408590