Glosa do rozważań Marcina Szelesta o postaci Marcina Leopolity

• Authors: Elżbieta Zwolińska

Title variants

EN

A Gloss on Marcin Szelest’s Discussion of Marcin Leopolita

Abstracts

EN

This article addresses selected aspects of Marcin Leopolita’s biography as taken up by Marcin Szelest in his important recent paper (Muzyka, 2022/4). Sources for the study of Leopolita’s employment at the court of King Sigismund II Augustus are discussed, along with the circumstances behind his composing of the now lost Cantiones Ecclesiasticae and his hypothetical post as court organist. Earlier attempts to link the composer to the figure of Marcin of Lwów, rector of the Wawel castle school in Kraków in the mid-sixteenth century, are also mentioned.

PL

W artykule podjęto wybrane wątki dotyczące biografii Marcina Leopolity, obecne w niedawnej, ważnej publikacji Marcina Szelesta (Muzyka 2022/4). Przedstawiono źródła pomocne w ocenie czasu zatrudnienia kompozytora na dworze Zygmunta Augusta i okoliczności powstania zaginionego zbioru Cantiones Ecclesiasticae oraz domniemanej aktywności Marcina jako dworskiego organisty. Wspomniano też o próbach łączenia postaci kompozytora z Marcinem ze Lwowa, czynnym w połowie XVI w. jako rektor szkoły zamkowej na Wawelu.

Keywords

PL

Marcin Leopolita; compositor cantus; dwór królewski; Zygmunt II August; Katarzyna Habsburżanka; organarius; szkoła zamkowa na Wawelu

EN

Marcin Leopolita; compositor cantus; royal court; Sigismund II August; Catharine of Austria; organarius; Wawel castle school

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Muzyka
• Year: 2024
• Volume: 69
• Issue: 1
• Pages: 105-118

Dates

published

2024

Contributors

author

Elżbieta Zwolińska

• Uniwersytet Warszawski

References

• Czepiel, Tomasz M.M. Music at the Royal Court and Chapel in Poland, c. 1540–1600. New York–London: Garland, 1996.
• Feicht, Hieronim. „O «Mszy Wielkanocnej» Marcina Leopolity”. W: tegoż: Studia nad muzyką polskiego renesansu i baroku, 7–86. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1980 (= Opera musicologica Hieronymi Feicht 3).
• Głuszcz-Zwolińska, Elżbieta. Muzyka nadworna ostatnich Jagiellonów. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1988.
• Hajdukiewicz, Leszek. „Krakowska szkoła zamkowa 1510–1801”. Studia do dziejów Wawelu 1 (1955): 203–348.
• Krukowski, Jan. Nauczyciele szkół parafialnych Krakowa w XVI wieku. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej w Krakowie, 2007.
• Marchwińska, Agnieszka. „Instrukcja Zygmunta Augusta około urządzenia dworu Katarzyny Habsburżanki z 1553 roku”. W: Homo doctus in se semper divitias habet. Księga pamiątko- wa ofiarowana Profesorowi Januszowi Małłkowi z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin i pięćdziesiątej rocznicy rozpoczęcia pracy naukowej, red. Wojciech Polak, 171–184. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008.
• Marchwińska, Agnieszka. Królewskie dwory żon Zygmunta Augusta. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2008 (= Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu 92, zesz. 1).
• Morawska, Katarzyna. Renesans 1500–1600. Warszawa: Sutkowski Edition, [1994] (= Historia Muzyki Polskiej 2).
• Prus, Jadwiga. Muzyka na Wawelu. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1975 (= Kraków dawniej i dziś 19).
• Pillich, Walter. „Königin Katharina von Polen in Linz”. Historisches Jahrbuch der Stadt Linz 10 (1966): 169–198.
• Poliński, Aleksander. Dzieje muzyki polskiej w zarysie. Lwów: Wydawnictwo Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, 1907.
• Poźniak, Piotr. „Leopolita, Martinus”. W: Encyklopedia Muzyczna PWM, red. Elżbieta Dziębowska. T. 5, 329–330. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1977.
• Słownik polszczyzny XVI wieku. T. 10 i 22. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1976 i 1994.
• Szelest, Marcin. „Przyczynki do działalności i twórczości muzyków związanych z dworem królewskim Rzeczpospolitej w drugiej połowie XVI wieku”. Muzyka 67, nr 4 (2022): 81–115. doi 10.36744/m.1538.
• Szweykowscy, Anna i Zygmunt. „Wacław z Szamotuł – renesansowy muzyk i poeta. Szkic biograficzny”. Muzyka 9, nr 1–2 (1964): 3–28.
• Szydłowska-Ceglowa, Barbara. Staropolskie nazewnictwo instrumentów muzycznych. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Ossolineum, 1977.
• Wieczorek, Ryszard. „Music and Patronage in Light of Letters of Dedication: Wacław of Szamotuły, Valentin Bakfark and King Sigismund II Augustus”. Muzyka 68, nr 1 (2023): 155–181. doi 10.36744/m.1686.
• Zwolińska, Elżbieta. „Jasińczyc – Jasiuczyc – Jazwicz. W sprawie nazwiska Jurka Kleryki, kapelmistrza Zygmunta Augusta”. W: Affetti musicologici. Księga pamiątkowa z afektem ofiarowana Profesorowi Zygmuntowi Marianowi Szweykowskiemu w 70. rocznicę urodzin, red. Piotr Poźniak, 105–114. Kraków: Musica Iagellonica, 1990.
• Zwolińska, Elżbieta. „Joannes Baston – flämischer compositor cantus am Hofe des Jagellonen-Königs Zygmunt August”. W: From Ciconia to Sweelinck. Donum natalicium Willem Elders, red. Albert Clement, Eric Jas, 215–221. Amsterdam–Atlanta, GA: Brill Rodopi, 1994.
• Zwolińska, Elżbieta. „O przydatności dewizy «Ad fontes» w studiach nad muzyką dawną”. W: Źródła muzyczne. Krytyka – analiza – interpretacja, red. Ludwik Bielawski, J. Katarzyna Dadak-Kozicka, 165–170. Warszawa: Związek Kompozytorów Polskich, Instytut Sztuki PAN, 1999.
• Zwolińska, Elżbieta. „Sprawy muzyki nadwornej w korespondencji Zygmunta Augusta”. Przegląd Muzykologiczny 1 (2001): 29–38.
• Zwolińska, Elżbieta. „O Marcinie Andreopolicie – organmistrzu i muzyku w służbie Zygmunta Augusta”. W: Muzykolog wobec badań źródłowych i dokumentów. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Piotrowi Poźniakowi w 70. rocznicę urodzin, red. Zofia Fabiańska i in., 123–146. Kraków: Musica Iagellonica, 2009.

Identifiers

DOI

10.36744/m.2534

Biblioteka Nauki

30040077