«Dejmek»: Ćwiczenie z metahistorii

• Authors: Joanna Krakowska

Title variants

EN

«Dejmek»: An Exercise in Metahistory

Abstracts

EN

This article offers a critical discussion of Magdalena Raszewska’s book Dejmek (Warszawa 2021). The reviewer argues that this biography of Kazimierz Dejmek (1924–2002), theater director and manager, is at the same time a meta-historical source, as it offers insights not only into a particular receding model of theatre and thinking about theater, but also into the categories, concepts, and structures specific to its time. Raszewska precisely describes Dejmek’s patriarchal features and principles, and she presents the history of his theater using terms pertinent to the values cherished by himself and his community. While her use of rumor and denunciation letters to de-mythologize Dejmek’s theater and its backstage practices may at times raise methodological concerns, it undoubtedly contributes to a picture of power and community relations that encourages a critical examination of the past and its protagonist.

PL

Artykuł stanowi krytyczne omówienie książki Magdaleny Raszewskiej Dejmek (Warszawa 2021). Recenzentka stawia tezę, że ta biografia Kazimierza Dejmka (1924–2002), reżysera i dyrektora teatrów, jest jednocześnie źródłem metahistorycznym, pozwala bowiem przyjrzeć się nie tylko pewnemu przemijającemu modelowi teatru i myślenia o teatrze, ale także kategoriom, pojęciom i strukturom właściwym jego czasom. Patriarchalne cechy i zasady Dejmka zostały przez Raszewską precyzyjnie opisane, a historia jego teatru przedstawiona pojęciami adekwatnymi do wartości, jakim hołdował on i jego wspólnota. Sposób wykorzystania przez autorkę plotek i donosów, by odmitologizować teatr i jego kulisy, budzić może chwilami metodologiczne wątpliwości, ale niewątpliwie współtworzy obraz stosunków władzy i relacji środowiskowych zachęcający do krytycznego oglądu przeszłości i jej bohatera.

Keywords

PL

Kazimierz Dejmek; biografia; teatr polski po 1945; PRL; Zbigniew Raszewski

EN

Kazimierz Dejmek; biography; Polish theater after 1945; Polish People's Republic; Zbigniew Raszewski

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Pamiętnik Teatralny
• Year: 2022
• Volume: 71
• Issue: 3
• Pages: 131-144

Dates

published

2022

Contributors

author

Joanna Krakowska

• Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk

• https://orcid.org/0000000336047313

References

• Beer, Gillian. „Representing Women: Re-presenting the Past”. In The Feminist Reader: Essays in Gender and the Politics of Literary Criticism, edited by Catherine Belsey and Jane Moore, 63–80. London: Macmillan, 1989.
• Cvetkovich, Ann. An Archive of Feelings: Trauma, Sexuality, and Lesbian Public Cultures. Durham, NC: Duke University Press, 2003.
• Hamilton, Nigel. „Biography as Corrective”. In The Biographical Turn: Lives in History, edited by Hans Renders, Binne de Haan, and Jonne Harmsma, 15–30. London: Routledge, 2016.
• Hemecker, Wilhelm, and Edward Saunders, eds. Biography in Theory: Key Texts with Commentaries. Berlin: Walter de Gruyter, 2017.
• Kwaśniewska, Monika. „Jaka etyka?!” Dialog, nr 4 (2021): 111–125.
• Raszewska, Magdalena. Dejmek. Warszawa: Teatr Narodowy, 2021.
• Raszewska, Magdalena. Teatr Narodowy 1949–2004. Warszawa: Teatr Narodowy, 2005.
• Raszewski, Zbigniew. Raptularz 1967/1968. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Interim, 1993.

Identifiers

DOI

10.36744/pt.1266

Biblioteka Nauki

29433191