Słowiki w gorącej, blaszanej klatce: „Not About Nightingales" – zapomniany dramat Tennessee Williamsa

• Authors: Joanna Majewska

Title variants

EN

Nightingales in a Hot Tin Cage: "Not About Nightingales"-A Forgotten Play by Tennessee Williams

Abstracts

EN

This article aims to recall Tennessee Williams’s early play Not About Nightingales (1938), which is virtually unknown in Poland. The text is discussed in the context of the writer’s biography and his sensitivity to the problems of the socially excluded. The play thematizes the majority’s cruel attitude towards minorities that do not fit into stereotypical frames (social or sexual). The author of the article locates the sources of Not About Nightingales in Williams’s biography: in his growing up in the Deep South, the most conservative region of the United States, and in his troubled relationship with his father, who regarded him as a misfit. Based on facts, the play reflects on the plight of prisoners who stand out as different, which exacerbates the violence against them. This early text helps sheds a different light on Williams’s work, potentially bringing it to the attention of socially engaged theater. Best known as an author of intimate psychological dramas, which have been often domesticated and appropriated by pop culture, Williams was also a writer of great social conscience, sensitive to cruelty in interpersonal relations, which manifests itself particularly against those who are different.

PL

Artykuł ma na celu przypomnienie wczesnej i praktycznie nieznanej w Polsce sztuki Tennessee Williamsa Not About Nightingales (1938). Autorka osadza ją w kontekście biografii pisarza i jego wrażliwości na problemy społecznie wykluczonych. Tematem sztuki jest nacechowany okrucieństwem stosunek większości do mniejszości (społecznych czy też seksualnych), niemieszczących się w stereotypowych ramach. Autorka szuka źródeł Not About Nightingales w biografii Williamsa: w wychowaniu na „Głębokim Południu”, w najbardziej konserwatywnym regionie Stanów Zjednoczonych, oraz w trudnej relacji pisarza z ojcem, traktującym go jak odmieńca. W opartym na faktach dramacie przedmiotem refleksji jest trudna sytuacja więźniów, którzy wyróżniają się swoją odmiennością, co wzmaga stosowaną wobec nich przemoc. Młodzieńcza sztuka Williamsa pozwala zrewidować poglądy na temat jego twórczości i zwrócić na nią uwagę teatru społecznie zaangażowanego. Williams, znany głównie jako autor kameralnych dramatów psychologicznych, często udomowionych i zawłaszczonych przez popkulturę, był także pisarzem o dużej wrażliwości społecznej, wyczulonym na okrucieństwo w kontaktach międzyludzkich, ujawniające się szczególnie w stosunku do tych, którzy są inni.

Keywords

EN

Tennessee Williams; "Not About Nightingales"; American drama; the other; violence; jail; Deep South

PL

Tennessee Williams; "Not About Nightingales"; dramat amerykański; inny; przemoc; więzienie; Głębokie Południe

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Pamiętnik Teatralny
• Year: 2023
• Issue: 3(286)
• Pages: 147-168

Dates

published

2023

Contributors

author

Joanna Majewska

• Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie

• https://orcid.org/0000000255713054

References

• Bataille, Georges. Literatura a zło: Emily Brontë – Baudelaire – Michelet – Blake – Sade – Proust – Kafka – Genet. Tłumaczenie Maria Wodzyńska-Walicka. Kraków: Oficyna Literacka, 1992.
• Braun, Kazimierz. Krótka historia teatru amerykańskiego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2005.
• Dalzell, Tom, Eric Partridge, and Terry Victor, eds. The New Partridge Dictionary of Slang and Uncoventional English. Vol. 2. New York: Routledge, 2006.
• Day, Christine R., and Bob Woods, eds. Where I Live: Selected Essays. New York: New Directions Publishing, 1978.
• De Man, Paul. „Autobiografia jako od-twarzanie”. Tłumaczenie Maria Bożenna Fedewicz. Pamiętnik Literacki 77, z. 2 (1986): 307–318.
• Devlin, Albert J., and Nancy M. Tischler, eds. The Selected Letters of Tennessee Williams. Vol. 1, 1920–1945. London: Oberon Books, 2001.
• Domosławski, Artur. Wykluczeni. Warszawa: Wielka Litera, 2017.
• Foucault, Michel. Historia szaleństwa w dobie klasycyzmu. Tłumaczenie Helena Kęszycka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987.
• Foucault, Michel. Nadzorować i karać: Narodziny więzienia. Tłumaczenie Tadeusz Komendant. Warszawa: Fundacja Aletheia, 1998.
• Gatewood, Willard B. „The Arkansas Delta: The Deepest of the Deep South”. In The Arkansas Delta: Land of Paradox, edited by Willard B. Gatewood and Jeannie Whayne, 3–29. Fayetteville: University of Arkansas Press, 1993. https://doi.org/10.2307/j.ctt1ffjj73.6.
• Grissom, James. Szaleństwa Boga: Tennessee Williams i kobiety z mgły. Tłumaczenie Michał Szczubiałka. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2016.
• Innes, Christopher. „Teatr po i i II wojnie światowej”. W: Historia teatru, redakcja John Russell Brown, tłumaczenie Hanna Baltyn-Karpińska, 380–444. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
• Klossowski, Pierre. Sade mój bliźni. Tłumaczenie Bogdan Banasiak i Krzysztof Matuszewski. Warszawa: Fundacja Aletheia, 1999.
• Lahr, John. Tennessee Williams: Mad Pilgrimage of the Flesh. New York: W.W. Norton, 2015.
• Lejeune, Philippe. „Autobiografia i historia literatury”. Tłumaczenie Regina Lubas-Bartoszyńska. W: Wariacje na temat pewnego paktu: O autobiografii, redakcja Regina Lubas-Bartoszyńska, 57–92. Kraków: Universitas, 2001.
• Leverich, Lyle. Tom: The Unknown Tennessee Williams. New York: Crown Publishers, 1995.
• Mally, Lynn. „The Americanization of the Soviet Living Newspaper”. Carl Beck Papers in Russian and East European Studies, no. 1903 (2008): 1–40. https://doi. org/10.5195/cbp.2008.140.
• Mayer, Hans. Odmieńcy. Tłumaczenie Anna Kryczyńska. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, 2005.
• Murphy, Brenda A. „Tennessee Williams”. In A Companion to Twentieth-Century American Drama, edited by David Krasner, 175–191. Malden, MA: Blackwell Publishing, 2005.
• Środa, Magdalena. Obcy, inny, wykluczony. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2020.
• Theroux, Paul. Głębokie Południe: Cztery pory roku na głuchej prowincji. Tłumaczenie Michał Szczubiałka. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2017.
• Verner Gunn, Janet. „Sytuacja autobiograficzna”. Tłumaczenie Jadwiga Węgrodzka. W: Autobiografia, redakcja Małgorzata Czermińska, 145–168. Gdańsk: słowo/ obraz terytoria, 2009.
• Williams, Tennessee. Not About Nightingales. Foreword by Vanessa Redgrave. Introduction by Allean Hale. New York: New Directions Publishing, 1998.

Identifiers

DOI

10.36744/pt.1428

Biblioteka Nauki

14488459