W laboratorium Fausta

• Authors: Marzenna Wiśniewska

Title variants

EN

In Faust’s Laboratory

Abstracts

EN

Access to the extensive archives of Jan Dorman has allowed us to see the long-term presence of the Faust theme in Dorman’s theatrical explorations and to study and describe his last production: Walpurgis Night based on Goethe’s Faust (The Animation Theater in Jelenia Góra, 1986), for the first time. The paper is an attempt to reconstruct this production on the basis of manuscripts and typescripts collected by the director in his archive and the reminiscences of people working in the theatre. The archives create an intriguing afterimage of Walprugis Night as a production with an autobiographical dimension, marked by Dorman’s legend and fascination with his methods of work, an aura of mysticism surrounding the production and the director’s sudden death, less than a month after the premiere. Having extracted Dorman’s Walpurgis Night from the archive warehouse we can add another leaf to the history of the reception of Faust in Polish theatre of the second half of the 20th century.

PL

Dostęp do obszernego Archiwum Jana Dormana pozwolił zobaczyć wieloletnią obecność faustowskiego tematu w poszukiwaniach teatralnych tego artysty i podjąć analizę jego ostatniej, nieopisanej dotychczas premiery: Nocy Walpurgi według Fausta Johanna Wolfganga Goethego (Teatr Animacji w Jeleniej Górze, 1986). Artykuł jest próbą rekonstrukcji tego spektaklu na podstawie rękopisów i maszynopisów zebranych w sklejki przez reżysera w jego archiwum oraz świadectw pamięci ludzi teatru. Zbiory archiwalne tworzą intrygujący powidok Nocy Walprugi jako spektaklu o autobiograficznym wymiarze, naznaczonego legendą Dormana i fascynacją jego metodami pracy, aurą mistyczności oraz nagłą śmiercią reżysera niespełna miesiąc po premierze. Wydobycie Nocy Walpurgi Dormana z archiwalnego magazynu pozwala dopisać kolejną kartę do dziejów recepcji Fausta w polskim teatrze drugiej połowy XX wieku.

Keywords

PL

Jan Dorman; Johann Wolfgang Goethe; Faust; Teatr Animacji w Jeleniej Górze; autobiografia

EN

Jan Dorman; Johann Wolfgang Goethe; Faust; The Animation Theatre in Jelenia Góra; autobiography

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Pamiętnik Teatralny
• Year: 2019
• Volume: 68
• Issue: 3/4
• Pages: 234-258

Dates

published

2019

Contributors

author

Marzenna Wiśniewska

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

• https://orcid.org/0000000171262102

References

• Ćwiklak, K. (1999). Polskie przekłady „Fausta” Johanna Wolfganga Goethego. Studium porównawcze. Pamiętnik Literacki, 90/2, 153–176.
• Dowsilas, I. (red.). (2006). Być mistrzem. Materiały z tamtych lat, Tom 1. Będzin.
• Dowsilas, I. (red.). (2012). Napisz, jak pamiętasz. Listy artysty. Będzin.
• Dowsilas, I. (red.). (2015). Jan Dorman. Od zabawy w teatr do teatru klasycznego. Będzin.
• Goethe, J. W. (1978). Faust. Przekł. B. Antochewicz. Wrocław.
• Han, E. (1986). W poszukiwaniu minionego czasu. Karkonosze, 4, 29–30.
• Kuczyński, J. (2014). Pod parasolem Jana Dormana, czyli krótka historia Klubu Studenckiego Ethiopus. Będzin.
• Morawiec, E. (1997). Komiks z ambicjami. Teatr, 12, 14–16.
• Paprocka-Podlasiak, B. (2012). „Faust” J. W. Goethego na scenach polskich. Grotowski – Szajna – Jarocki. Toruń.
• Rochowiak, J. (1986). Ostatni spektakl Jana Dormana. Słowo Powszechne, 110 (7-9.06.).
• Szpak, A. (1986). Z najlepszej strony. Nowiny Jeleniogórskie, 25.06.
• Tomaszewska, E. (2010). Jan Dorman – poeta teatru. Katowice.
• Tomaszewska, E. (2012). Jan Dorman – własną drogą. Katowice.
• Archiwum Jana Dormana: Instytut Teatralny im. Z. Raszewskiego w Warszawie.

Identifiers

DOI

10.36744/pt.15

Biblioteka Nauki

36144415