Teatr żydowski w świetle «Izraelity» w latach 1883–1905

• Authors: Mirosława Bułat

Title variants

EN

Yiddish Theater in the Light of «Izraelita» in the Years 1883–1905

Abstracts

EN

This article concerns all references to Yiddish theater in the Polish-language Jewish periodical Izraelita which had been printed after the banning of performances in Yiddish. The author divides the material according to subject: the consequences of the ban on Yiddish performances issued in 1883, the role of the Yiddish language in the Jewish community, discussions on the raison d'etre of theater in this language and proposals of replacing it with other forms of educational activity. The performances of Yiddish theater troupes are discussed according to their location: Warsaw, Lublin, Łodź and their voyages outside Poland. Finally the author discusses more general, biographical or analytical articles published in Izraelita. The analysis presented in the article confirms that the materials printed in Izraelita contribute much to our knowledge about Yiddish theaters of the period 1883–1905, and also about their often friendly coexistence with travelling Polish troupes.

PL

W artykule omówione zostały wszystkie artykuły i wzmianki o teatrze żydowskim, które ukazywały się w polskojęzycznym czasopiśmie żydowskim „Izraelita” po zakazie wystawiania spektakli w jidysz. Autorka dzieli materiał tematycznie, pisze o konsekwencjach zakazu wystawiania spektakli w języku jidysz wydanym w 1883 roku, o roli języka jidysz w społeczności żydowskiej, o dyskusjach nad racją bytu teatru w tym języku i o propozycjach zastąpienia go różnymi formami działalności edukacyjnej. Omawia występy zespołów teatralnych jidysz według ich lokalizacji: w Warszawie, Lublinie, Łodzi oraz w podróżach poza granicami Polski. Na koniec przedstawia bardziej ogólne, biograficzne lub analityczne artykuły publikowane w „Izraelicie”. Analiza przeprowadzona w artykule potwierdza, że materiały publikowane w „Izraelicie” poszerzają naszą wiedzę o teatrze jidysz w latach1883–1905, a także o przeważnie przyjaznych relacjach między ówczesnymi wędrownymi teatrami żydowskimi i polskimi.

Keywords

PL

prasa żydowska; żargon; tygodnik Izraelita; Abraham Goldfaden; Jakub Adler; teatr żydowski w Polsce

EN

Jewish press; jargon; Izraelita weekly; Abraham Goldfaden; Jakub Adler; Yiddish theater in Poland

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Pamiętnik Teatralny
• Year: 1992
• Volume: 41
• Issue: 1/4
• Pages: 77-126

Dates

published

1992

Contributors

author

Mirosława Bułat

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Gorin, Bernard. Di geszichte fun jidiszn teater. Vol. 1–2. New York, 1918–1923.
• Kruk, Stefan. „Lubelskie występy żydowskiego teatru narodowego z Odessy”. Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego w Polsce, nr 1 (1978): 69–81.
• Penkalla, Adam. „Żydowska ludność wiejska województwa krakowskiego w świetle spisu z 1819 roku”. Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego w Polsce, nr 105 (1978): 83–92, https://cbj.jhi.pl/documents/778588/85/.
• Kaszyński, Stanisław, red. Teatr przy ul. Cegielnianej: Szkice z dziejów sceny łódzkiej 1844–1978. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1980.
• Ojslender, Nachum. Jidiszer teater 1887–1917. Moskwa, 1940.
• Ostaszewski-Barański, Kazimierz. Lwów w cyfrach. W: Miasto Lwów w okresie samorządu 1870–1895, 558–667. Lwów, 1896. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/15710/edition/15090.
• Turkow-Grudberg, Izaak. Warsze dos wigele fun jidiszn teater. Warszawa: Yidish bukh, 1956.
• Zilbercwaig, Zalmen. Leksikon fun jidiszn teater. Vol. 1. New York, 1931. Vol. 2. Warszawa, 1934. Vol. 3 and 4. New York, 1959. Vol. 5 and 6. Mexico City, 1967–1969.

Identifiers

DOI

10.36744/pt.1507

Biblioteka Nauki

30146920