Fotograficzna dokumentacja teatru w Polsce

• Authors: Jerzy Got

Title variants

EN

Photographic Theater Documentation in Poland

Abstracts

EN

This article is concerned with the history of photographic documentation in Polish theater, with a particular focus on the 19th and early 20th centuries. The author begins by discussing the oldest Polish theater photograph: a daguerreotype dated 1840–1850, showing the actress Leontyna Żuczkowska-Halpertowa in costume. He then discusses the development of theater photography in relation to photographic techniques. He analyzes the development of studio photography (individual portraits of actors – private and in costume, group scenes) and stage photography (since the late 19th century). The photographers mentioned in the article, whose ateliers produced the most important pictures for the history of Polish theater, include Karol Beyer, Konrad Brandel, Jan Mieczkowski, Maurycy Pusch, Aleksander Karoli, Edward Troczewski, and Walery Rzewuski. The author describes the style of Polish 19th-century photographers and emphasizes the quality of their works, confirmed by awards in international competitions. He also discusses the ways in which 19th-century photographs have been used as documents. The article contains ample iconographic material.

PL

Artykuł poświęcony historii dokumentacji fotograficznej teatru polskiego, ze szczególnym uwzględnieniem fotografii dziewiętnastowiecznej i pierwszych dekad XX wieku. Autor rozpoczyna od omówienia najstarszej polskiej fotografii teatralnej – datowanego na lata 1840–1850 dagerotypu przedstawiającego aktorkę Leontynę Żuczkowską-Halpertową w kostiumie scenicznym. Następnie omawia rozwój fotografii teatralnej w powiązaniu z technikami fotograficznymi. Analizuje rozwój fotografii w atelier (indywidualne portrety aktorów – prywatne i w kostiumach, sceny grupowe) i na scenie (od końca XIX w.). Wśród omawianych w artykule fotografów, z których zakładów pochodzą najważniejsze dla historii teatru polskiego zdjęcia, są: Karol Beyer, Konrad Brandel, Jan Mieczkowski, Maurycy Pusch, Aleksander Karoli, Edward Troczewski, Walery Rzewuski. Autor charakteryzuje styl polskich dziewiętnastowiecznych fotografów i podkreśla wysoki poziom ich prac potwierdzany nagrodami w konkursach międzynarodowych. Problematyzuje także sposoby wykorzystywania dziewiętnastowiecznych zdjęć jako dokumentów. Artykuł zawiera bogaty materiał ikonograficzny.

Keywords

PL

fotografia teatralna; ikonografia teatralna; dokumentacja teatralna; archiwum; historiografia teatralna

EN

theater photography; theater iconography; theater documentation; archive; theater historiography

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Pamiętnik Teatralny
• Year: 1960
• Volume: 9
• Issue: 1
• Pages: 71-94

Dates

published

1960

Contributors

author

Jerzy Got

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Bogusz, Marian. Kilka uwag o fotografii teatralnej. Fotografia, nr 4 (1954).
• Got, Jerzy. „Mickiewicz i Słowacki w teatrze krakowskim w latach 1865–1885”. Pamiętnik Teatralny 5, z. 1 (1956): 22–40.
• Karoli, Aleksander. Zapomniana metoda artystycznego retuszu portretów fotograficznych. Fotograf Warszawski, nr 1 (1910).
• Wiślicki, Adam. Fotografia w Warszawie, Tygodnik Ilustrowany, nr 209 (1863).
• Archiwalia: materiały z Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Dokumentacji Teatru Instytutu Sztuki PAN, zbiorów Stanisława Dąbrowskiego, Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie.

Identifiers

DOI

10.36744/pt.1511

Biblioteka Nauki

29431888