Kilka uwag o naturze opery, czyli dlaczego Fryderyk Chopin nie został twórcą opery narodowej

• Authors: Dobrochna Ratajczakowa

Title variants

EN

Some Remarks on the Nature of Opera, Or, Why Did Frédéric Chopin Not Compose a National Opera

Abstracts

EN

Biographical research confirms that thanks to his studies, Chopin had all the expertise to author a national opera, a genre of fundamental importance and high status in the first half of the nineteenth century. The article posits that the answer to the question why Chopin did not create any operatic works lies in a combination of reasons. The author discusses various factors potentially determining the composer’s decision, including the historical circumstances (the outbreak of the anti-Russian November Uprising in Warsaw in 1830), as well as aspects of Chopin’s musical personality. She focuses on arguments related to the performative status of opera as a genre.

PL

Badania biograficzne potwierdzają, że Chopin był przez swe studia doskonale przygotowany do roli twórcy opery narodowej, formy mającej zasadnicze znaczenie i wysoką rangę w pierwszej połowie XIX wieku. W artykule postawiono tezę, że odpowiedź na pytanie, dlaczego Chopin nie stworzył żadnej opery, kryje się w splocie przyczyn. Omówiono różne potencjalne uwarunkowania tej decyzji kompozytora: okoliczności historyczne (wybuch w Warszawie powstania 1830 roku), aspekty muzycznej osobowości Chopina. Najwięcej miejsca poświęcono argumentom, które wiążą się z performatywnym statusem opery jako gatunku.

Keywords

PL

opera; opera narodowa; muzyka; muzyka instrumentalna; Chopin; re-enactment

EN

opera; national opera; music; instrumental music; Chopin; re-enactment

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Pamiętnik Teatralny
• Year: 2023
• Volume: 72
• Issue: 2
• Pages: 131-145

Dates

published

2023

Contributors

author

Dobrochna Ratajczakowa

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000280734869

References

• Adamusińska-Tasak, Anna, et al., red. Opera Chopina: Fryderyk w Teatrze Narodowym; I część wystawy czasowej poświęconej związkom Fryderyka Chopina z operą; 21.03–25.06.2017. Warszawa: Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, 2017.
• Adamusińska-Tasak, Anna. „Opera Chopina: Fryderyk w Teatrze Narodowym”. W: Adamusińska-Tasak et al., Opera Chopina, 6–25.
• Barenboim, Daniel, i Edward W. Said. Paralele i paradoksy: Rozmowy o muzyce i społeczeństwie. Tłumaczenie Aleksander Laskowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2007.
• Baudrillard, Jean. O uwodzeniu. Tłumaczenie Janusz Margański. Warszawa: Wydawnictwo Sic!, 2005.
• Chopin, Fryderyk. Korespondencja Fryderyka Chopina. Opracowanie Zofia Helman, Zbigniew Skowron i Hanna Wróblewska-Straus. T. 1: 1816–1831. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2009.
• Chopin, Fryderyk. Korespondencja Fryderyka Chopina. Opracowanie Bronisław Edward Sydow. T. 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1955.
• Chopin, Fryderyk. Korespondencja Fryderyka Chopina z rodziną. Opracowanie, wstęp i komentarz Krystyna Kobylańska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972.
• Einstein, Alfred. Muzyka w epoce romantyzmu. Tłumaczenie Michalina i Stefan Jarocińscy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1964.
• Elsner, Józef. Sumariusz moich utworów muzycznych z objaśnieniami o czynnościach i działaniach moich jako artysty muzycznego. Tłumaczenie Kazimierz Lubomirski. Opracowanie Alina Nowak-Romanowicz. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1957.
• Goldberg, Halina. O muzyce w Warszawie Chopina. Tłumaczenie Marita Albán Juárez i Kamila Stępień-Kutera. Warszawa: Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, 2016.
• Jasińska, Danuta. Styl brillant a muzyka Chopina. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 1995.
• Komorowska, Małgorzata. „Opera w mędrca szkiełku”. Dialog 23, nr 5 (1978): 122–129.
• Kozłowski, Krzysztof. Opera i dramat muzyczny: Szkice. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2006.
• Lisiecka, Katarzyna. „«Będą latać…»: O stwarzaniu teatralnego światoobrazu”. W: Adamusińska-Tasak et al., Opera Chopina, 68–103.
• Lisiecka, Katarzyna. Fuzja sztuk i horyzontów: Arystotelesowski paradygmat opery. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 2019.
• Przybylski, Ryszard. Cień jaskółki: Esej o myślach Chopina. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 1995.
• Przybylski, Tadeusz. Karol Kurpiński. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980.
• Schechner, Richard. Performatyka: Wstęp. Tłumaczenie Tomasz Kubikowski. Wrocław: Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, 2006.
• Słowacki, Euzebiusz. „Opera”. W: Euzebiusza Słowackiego dzieła z pozostałych rękopisów ogłoszone, t. 2, 137–138. Wilno, 1826. http://polona.pl/preview/1711917c-6d90-48f8-a323-949a3dffa028.
• Starobinski, Jean. Czarodziejki. Tłumaczenie Maryna Ochab i Tomasz Swoboda. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2011.
• Strumiłło, Tadeusz. Źródła i początki romantyzmu w muzyce polskiej: Studia i materiały. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1956.
• Strumiłło, Tadeusz, Alina Nowak-Romanowicz i Teresa Kuryłowicz. Poglądy na muzykę kompozytorów polskich doby przedchopinowskiej: Ogiński, Elsner, Kurpiński. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1960.
• Świątkowska, Wanda. „Re-enactment”. W: Performatyka: Terytoria, redakcja Ewa Bal i Dariusz Kosiński. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2017.
• Tomaszewski, Mieczysław. Chopin: Człowiek, dzieło, rezonans. Poznań: Wydawnictwo Podsiedlik-Raniowski i Spółka, 1998.

Identifiers

DOI

10.36744/pt.1697

Biblioteka Nauki

29430951