Miejskie performanse Władysława Hasiora

• Authors: Magdalena Figzał-Janikowska

Title variants

EN

Władysław Hasior’s Urban Performances

Abstracts

EN

This article discusses the performative art of Władysław Hasior, particularly his actions in the urban space. Initially expressed only in his artworks, since the 1970s Hasior’s need for dialogue with the spectator took the form of very expressive artistic manifestations involving audience participation, direct involvement of spectators in the creation of the performative event, and abolition of the distance between the artist and society. Due to the ontological status of these events, their ephemeral and fleeting nature, they have been the least explored area of Hasior’s work. The article analyzes his most important urban and open-air performances, such as the Procesja sztandarów (Banner Procession) in Łącko (1973), Solspann in Södertälje (1973–1976), and finally the ceremonial Przeprowadzka (Move) from the dormitory of Antoni Kenar school of fine arts to a new atelier in Zakopane (1984). These actions are considered in the context of contemporary discussions on participatory art: Claire Bishop’s antagonistic theory of participation and Grant H. Kester’s concept of dialogical art. It is argued that Hasior’s performative projects combined two strategies of participatory art; he was able to co-create ephemeral works together with the audience, while at the same time directing the spectators’ actions.

PL

Artykuł poświęcony jest performatywnej twórczości Władysława Hasiora, w szczególności jego działaniom aranżowanym w przestrzeni miejskiej. Potrzeba dialogowania z odbiorcą, początkowo wyrażana przez Hasiora jedynie w eksponatach, począwszy od lat siedemdziesiątych przybiera formę bardzo wyrazistych manifestacji artystycznych zakładających bezpośredni udział widzów w kreowaniu zdarzenia performatywnego, a także znoszenie dystansu między artystą a społeczeństwem. Ze względu na ontologiczny status tych zdarzeń, ich efemeryczny i ulotny charakter, stanowią one jak dotąd najmniej zbadany obszar twórczości artysty. W artykule analizie poddane zostały najważniejsze miejskie i plenerowe performanse Władysława Hasiora, takie jak Pochód sztandarów w Łącku (1973), realizacja Solspann w Södertälje (1973–1976) czy wreszcie uroczysta Przeprowadzka z internatu „Szkoły Kenara” do nowej pracowni w Zakopanem (1984). Działania te autorka rozpatruje w kontekście współczesnych rozważań nad sztuką partycypacyjną, zarówno w świetle antagonistycznej teorii partycypacji Claire Bishop, jak i koncepcji sztuki dialogicznej Granta H. Kestera, zauważając, że Hasior w swoich projektach performatywnych łączył dwie strategie sztuki partycypacyjnej: potrafił współtworzyć efemeryczne dzieła razem z publicznością, a jednocześnie reżyserować działania odbiorców.

Keywords

PL

Władysław Hasior; performans miejski; sztuka partycypacyjna; akcja efemeryczna; sztuka site-specific

EN

Władysław Hasior; urban performance; participatory art; ephemeral action; site-specific art

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Pamiętnik Teatralny
• Year: 2022
• Volume: 71
• Issue: 1
• Pages: 11-32

Dates

published

2022

Contributors

author

Magdalena Figzał-Janikowska

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000269132648

References

• Bishop, Claire. „Antagonism and Relational Aesthetics”. October, no. 110 (2004): 51–80. https://www.jstor.org/stable/3397557?seq=1#metadata_info_tab_contents.
• Bishop, Claire. „Partycypacja i spektakl”. Tłumaczenie Piotr Juskowiak. Kultura Współczesna, nr 2 (2013): 26–36. https://monoskop.org/images/6/6d/Bishop_Claire_2012_2013_Partycypacja_i_spektakl.pdf.
• Bishop, Claire. Sztuczne piekła: Sztuka partycypacyjna i polityka widowni. Tłumaczenie Jacek Staniszewski. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, 2015.
• Dąbrowiecki, Ryszard. Upadły Anioł: Rzecz o Władysławie Hasiorze. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 2004.
• Figzał-Janikowska, Magdalena. „Performanse ekologiczne Władysława Hasiora”. Performer, nr 22 (2021). https://grotowski.net/performer/performer-22/performanse-ekologiczne-wladyslawa-hasiora.
• Figzał-Janikowska, Magdalena. „Teatr żywiołów Władysława Hasiora”. Teatr Lalek, nr 2/3 (2021): 11–15. https://www.teatrlalek-pismo.pl/2021/06/teatr-zywioow-wadysawa-hasiora.html.
• Figzał-Janikowska, Magdalena. „Władysław Hasior: od rzeźby do performansu”. Didaskalia, nr 165 (2021): 53–80. http://dx.doi.org/10.34762/t100-bh02.
• Hasior, Władysław. Myśli o sztuce. Wybór i opracowanie Zdzisława Zegadłówna. Nowy Sącz: Sądecka Oficyna Wydawnicza, 1986.
• Kester, Grant H. Conversation Pieces: Community and Communication in Modern Art. Berkley: University of California Press, 2004.
• Kester, Grant H. „Conversation Pieces: The Role of Dialogue in Socially-Engaged Art”. In Theory in Contemporary Art Since 1985, edited by Zoya Kocur and Simon Leung, 76–100. Malden, MA: Blackwell, 2005.
• Kester, Grant H. The One and the Many: Contemporary Collaborative Art in a Global Context. Durham, NC: Duke University Press, 2012.
• Kirchner, Hanna. Hasior: Opowieść na dwa głosy. Warszawa: Rosner & Wspólnicy, 2005.
• Kwon, Miwon. One Place after Another: Site-Specific Art and Locational Identity. Cambridge, MA: MIT Press, 2002.
• Ludwiński, Jerzy. „Sztuka w epoce postartystycznej”. W: Epoka błękitu, wybór i redakcja Jerzy Hanusek, 183–195. Kraków: Stowarzyszenie Artystyczne Otwarta Pracownia, 2009.
• O’Neill, Paul, and Mick Wilson, eds. Curating and the Educational Turn. London: Open Editions, 2010.
• Rancière, Jacques. Dissensus: On Politics and Aesthetics. Translated by Gabriel Rockhill. London: Continuum, 2010.
• Rancière, Jacques. The Politics of Aesthetics: The Distribution of the Sensible. Translated and edited by Steve Corcoran. London: Continuum, 2004.
• Wincenciak, Katarzyna. „Kino Hasiora a zwrot performatywny”. W: W pracowni – Hasior, Brzozowski, Rząsa: Materiały pokonferencyjne, redakcja Julita Dembowska, 16–31. Zakopane: Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego, 2018.

Identifiers

DOI

10.36744/pt.903

Biblioteka Nauki

32083652