Bastion fortifications in Wiązów and Żórawina as an example of less known Silesian implementations by Hans Schneider von Lindau

• Authors: Rafał Śledzik-Kamiński

Title variants

PL

Fortyfikacje bastionowe w Wiązowie i Żórawinie jako przykład mniej znanych śląskich realizacji Hansa Schneidera von Lindau

Abstracts

PL

Artykuł jest poświęcony nowożytnemu fortyfikatorowi Hansowi Schneiderowi von Lindau. Celem pracy było przybliżenie – dzięki studiom nad literaturą przedmiotu, archiwalnymi materiałami ikonograficznymi i kartograficznymi – zawodowej kariery tego budowniczego oraz wykonanych przez niego umocnień bastionowych. Badaniom poddano umocnienia w dwóch mniejszych ośrodkach: Wiązowie i Żórawinie. W Żórawinie możliwe było ustalenie niepewnego dotychczas autorstwa i uściślenie czasu budowy fortyfikacji na lata 1597-1602. Uogólniając, autor artykułu pokusił się o stwierdzenie, że projektowane przez Hansa Schneidera von Lindau fortyfikacje w mniejszych ośrodkach były równie nowoczesne jak umocnienia bastionowe wznoszone przez niego w większych miastach.

EN

The article is devoted to early modern fortification builder Hans Schneider von Lindau. The aim of the work was to present a professional career of this fortification builder and his bastion fortifications thanks to the studies of source literature as well as archival iconographic and cartographic materials. The fortifications in two smaller centers, i.e., Wiązów and Żórawina, were researched. In Żórawina, it was possible to determine the hitherto uncertain authorship and to pinpoint the construction time of fortifications, namely for the years 1597–1602. In general, the author of the article claims that the fortifications designed by Hans Schneider von Lindau in smaller centers were as modern as the bastion fortifications he erected in larger towns.

Keywords

EN

bastion; bastion fortification; early modern period; Schneider von Lindau Hans; Wiązów; Żórawina

PL

bastion; fortyfikacja bastionowa; okres nowożytny; Schneider von Lindau Hans; Wiązów; Żórawina

• Publisher: Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Journal: Architectus
• Year: 2021
• Issue: 4 (68)
• Pages: 121-128

Dates

published

2021

Contributors

author

Rafał Śledzik-Kamiński

• Doctoral School of Wrocław University of Science and Technology

References

• [1] Schulz A., Die Breslauer Stadtbaumeister in sechzehnten Jahrhundert. Friedrich Gross – Hans Schneider von Lindau, "Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift" 1870, Bd. 1, 115–137.
• [2] Lewicka-Cempa M., Jan Schneider z Lindau a twierdza w Wisłoujściu, [in:] P. Molski (red.), Zespół forteczny GdańskWisłoujście. Problemy ochrony zespołów pofortecznych, Towarzystwo Przyjaciół Fortyfikacji, Gdańsk 1998, 29–53.
• [3] Engelbert K., Geschichte der Stadt Wansen und das Wansener Haltes, Verlag Dr Hermann Eschenhagen, Ohlau i. Schl. 1927.
• [4] Bimler K., Die schlesischen massiven Wehrbauten, Bd. 2, Fürstentum Brieg, Komission Heydebrand-Verlag, Breslau 1941.
• [5] Gellhorn A., Die Friedhofanlagen Schlessiens unter besonderer Berücksichtigung ihrer Situierung und Gestaltung, Heitz, Strassburg 1918.
• [6] Bimler K., Die schlesischen massiven Wehrbauten, Bd. 1, Fürstentum Breslau, Komission Heydebrand-Verlag, Breslau 1940.
• [7] Rozpędowski J., Warowne kościoły w Jaszkotlach, Lutyni i Żórawinie, "Zeszyty Naukowe Politechniki Wrocławskiej. Architektura" 1957, nr 20, 31–48.
• [8] Rozpędowski J., Kościoły warowne na Śląsku, "Roczniki Sztuki Śląskiej" 1968, t. 6, 54–97.
• [9] Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Arkady, Warszawa 2005.
• [10] Oszczanowski P., Casus Żórawiny. Kościół Trójcy Świętej w Żórawinie około 1600 roku, Piotr Oszczanowski & Starostwo Powiatowe we Wrocławiu, Wrocław 2007.
• [11] Lewicka-Cempa M., Szesnastowieczny projekt fortyfikacji bastionowych Nysy Jana Schneidera z Lindau, PhD thesis, Instytut Historii Architektury Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1980.
• [12] Hauke K., Hans Schneider von Lindauein Baumeister des 16. Jahrhunderts im deutsche Osten, "Zeitschrift für Ostforschung" 1959, Bd. 4, 533–549.
• [13] Rozpędowski J., Fortyfikacje bastionowe z lat 1544–1693, [in:] Z. Świechowski (red.), Wrocław. Jego dzieje i kultura, Arkady, Warszawa 1978, 210–215.
• [14] Bimler K., Hans Schneider von Lindau ein Breslauer Stadtbaumeister, "Zeitschrift des Vereins für Geschichte Schlesiens" 1934, Bd. 68, 118–132.
• [15] Starzewska M., Oleśnica, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1963.
• [16] Bimler K., Die Piastenburg in Schelitz, "Der Oberschlesier" 1935, Nr 17, 212–214.
• [17] Eysymontt R., Kod genetyczny miasta. Średniowieczne miasta lokacyjne Dolnego Śląska na tle urbanistyki europejskiej, Via Nova, Wrocław 2009.
• [18] Przyłęcki M., Budowle i zespoły obronne na Śląsku. Geneza, modernizacja i ewolucja do XVII w., Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Warszawa 1998.
• [19] Zabytki sztuki w Polsce. Śląsk, S. Brzezicki, Ch. Nielsen, G. Grajewski, D. Popp (red.), Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Warszawa 2006.
• [20] Gerö L., Włoskie fortyfikacje bastionowe na Węgrzech, "Kwartalnik Architektury i Urbanistyki" 1959, t. 4, nr 1–2, 23–42.
• [21] Specklin D., Architectura von Vestungen, wie die zu unsern Zeiten, an Stätten, Schlössern und Claussen, zu Wasser, Land, Berg und Thal mit ihren Bollwercken, Cavaliren, Streichen, Gräben und Läuffen mögen erbawet, auch wie solche zur Gegenwehr wider den Feindt, sampt dem hiezu gehörigen Geschütz, ordentlich und nützlich sollen gebraucht werden: Jetzt aber auffs new ubersehen, mit Fleiss verbessert, auch vielen anderen Visierungen vermehret, Lazari Zetzners, Strassburg 1599, https://www.e-rara.ch/zut/content/structure/2160661 [accessed: 20.03.2020].
• [22] Maroń J., Wojna trzydziestoletnia na Śląsku. Aspekty militarne, Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW Grzegorz Wawroczny, Wrocław–Racibórz 2008.
• [23] Pruski Sztab Generalny, Pierwsza wojna śląska 1740–1742. Część I: zajęcie Śląska i bitwa pod Małujowicami, Napoleon V, Oświęcim 2019.

Identifiers

DOI

10.37190/arc210412

Biblioteka Nauki

2028547