Przemiany własności w rolnictwie – kontekst systemowy z perspektywy prawa krajowego i unijnego

• Authors: Alina Jurcewicz , Paweł Popardowski

Title variants

Przemiany własności w rolnictwie – kontekst systemowy z perspektywy prawa krajowego i unijnego

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

In the article, the Authors attempt to systematically formulate “property”, from the point of view of both – Polish and EU legislation. They highlight various understandings of property and point out, how complicated the evolution of this law aspect has been. The point of reference in the conducted analysis is the assumption that property is one of the most important elements of the legal order. It is also perceived as a pillar of social and economic system. At the same time, property, and more precisely – its juridical concept assumed by a legislator as a factor shaping not only the content of property right but also determining its allowable forms, constitutes a fundamental instrument used by a country to influence its social and economic reality. As a reference to the Polish law, the Authors presented understandings of property that result from the constitution and civil law and pointed out fundamental differences between them. They highlighted also the fact that the constitutional concept of property is normatively superior to the other concept, what is reflected by the fact that property, formulated in the Constitution as an elementary right, determines the requirements concerning statutory under-standing of property. According to the principles of EU legislation, property is also perceived as an elementary right, but, as in the Polish law, it does not constitute an absolute (unlimited) right. It is though indicated that public interest in the broad sense of the term may constitute a legal prerequisite for interference in owner’s entitlements.

Keywords

PL

własność w rolnictwie; rolnictwo; własność; prawo własności; obrót nieruchomościami; nieruchomość rolna; prawo polskie; prawo Unii Europejskiej; property in agriculture; agriculture; property; property right; real estate trade; agricultural real estate; polish law; European Union law; własność w rolnictwie; rolnictwo; własność; prawo własności; obrót nieruchomościami; nieruchomość rolna; prawo polskie; prawo Unii Europejskiej; property in agriculture; agriculture; property; property right; real estate trade; agricultural real estate; polish law; European Union law

EN

property in agriculture; agriculture; property; property right; real estate trade; agricultural real estate; polish law; European Union law

• Publisher: Instytut Nauk Prawnych PAN / Institute of Legal Studies PAN
• Journal: Studia Prawnicze
• Year: 2014
• Issue: 1 (197)
• Pages: 29-72

Dates

published

2014-09-01

Contributors

author

Alina Jurcewicz

• Instytut Nauk Prawnych PAN

author

Paweł Popardowski

• Instytut Nauk Prawnych PAN

References

• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
• Banaszkiewicz B., Konstytucyjna ochrona własności, „Rzeczpospolita” dnia 12 lipca 1999.
• Banning T.R.G. van, The Human Right to Property, Intersentia, Antwerp 2002.
• Bednarek M., Koncepcja własności w dobie transformacji ustrojowej w Polsce, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1993, z 4.
• Bednarek M., Przemiany własności w Polsce. Podstawowe koncepcje i konstrukcje normatywne, Warszawa 1994.
• Bezlepkina I., Jongeneel R., Brouwer F., Dillen K., Meister A., Roest K. de, Demont M., Enviromental and health standards in the diary sectors of the EU, the USA and New Zeland, [w:] F. Brouwer, G. Fox, R. Jongeneel (red.), The Economics of Regulation in Agriculture. Compliance with Public and Private Standards, Oxfordshire 2012.
• Bienkowski W., Problemy teorii rozwoju społecznego, Warszawa 1966.
• Budzyński F., Interwencjonizm a efektywność gospodarowania w rolnictwie, [w:] Doświadczenia i perspektywy interwencjonizmu w rolnictwie, Warszawa 1992.
• Commission v Germany, 2007 ECR s. I–6153.
• Commission v Italy, 1992, ECR s. I–777.
• Decyzja Europejskiej Komisji Praw Człowieka w sprawie Agneessens przeciwko Belgii z 12.10.1988, skarga nr 12164/86, publ. DR 70/59.
• Decyzja Europejskiej Komisji Praw Człowieka w sprawie Linde przeciwko Szwecji z 9.05.1986, skarga nr 11628/85, publ. DR 47/270.
• Decyzję Europejskiej Komisji Praw Człowieka z dnia 4.10.1990 r., w sprawie Smith Kline and French Laboratories v Netherlands, skarga nr 12633/87, DR 66/70.
• Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, Dz. U. z 1944 r. Nr 4, poz. 17 ze zm.
• Donahue Ch. Jr., Kauper T. E., Martin P., Cases and materials on property. An introduction to the concept and the institution, St. Paul, Minn. 1993.
• Dudzik S., Pomoc państwa dla przedsiębiorstw publicznych w prawie Wspólnoty Europejskiej: między neutralnością a zaangażowaniem, Zakamycze 2002.
• E. Stauder v Ulm-Sozialamt, ECR 1969.
• Emmert F., Morawiecki M., Prawo europejskie, Warszawa-Wrocław 2001.
• Fawcett J. E. S., The application of the European Convention on Human Rights, Oxford 1987.
• Graś A., Własność nieruchomości w prawie Unii Europejskiej, „Przegląd Zachodni” 2001, nr 2.
• Hambura S., M. Muszyński, Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską z komentarzem, Bielsko-Biała 2002.
• Hart, Farmer M., Baldock D., The role of cross compliance in greening EU agricultural policy, [w:] F. Brouwer, G. Fox, R. Jongeneel (red.), The Economics of Regulation in Agriculture. Compliance with Public and Private Standards, Cabi International 2012.
• Haugen H. M., Food Severeignty – An Appriopriate Approach to Ensure the Right to Food?, Nordic Journal of International Law 2009, t. 78, nr 3.
• Hawrylewicz-Łuka A., Spełnianie wymogów wzajemnej zgodności (cross-compliance) przy ubieganiu się o płatności bezpośrednie jako poszanowanie środowiska naturalnego, [w:] W. Górski, J. Bucińska, M. Niedziałka, R. Stec, D. Strus (red.), Administracja publiczna – człowiek a środowisko, Warszawa 2011.
• Ignatowicz J., Prawo rzeczowe, Warszawa 2000.
• J. Nold Kohlen – und Baustoff groshandlung v Commission, ECR 1974.
• Jabłońska-Bonca J., Własność – w labiryncie interdyscyplinarnych problemów. Kilka uwag wstępnych, [w:] J. Jabłońska-Bonca (red.), Krytyka prawa. Niezależne studium nad prawem. Tom I. Własność, Warszawa 2009.
• Jacobs F. G., Human Rights in the European Union: the role of the Court of Justice, „European Law Review” 2001, v. 26, n. 4.
• Jarosz-Żukowska S., Konstytucyjna ochrona własności, „Rzeczpospolita” dnia 12 lipca 1999.
• Jurcewicz A., Prawne formy ingerencji państwa w sferę produkcyjnego wykorzystania gruntów rolnych, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1989.
• Jurcewicz A., Problematyka prawna ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (na tle zarysu historycznego w sferze obrotu nieruchomościami rolnymi), „Wieś i Rolnictwo” 2006, nr 1.
• Jurcewicz A., Problematyka prawna ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (na tle zarysu historycznego w sferze obrotu nieruchomościami rolnymi).
• Jurcewicz A., [w:] P. Czechowski (red.), Prawo rolne, Warszawa 2011.
• Jurcewicz A., Własność w ujęciu prawa wspólnotowego – zarys, „Studia Iuridica Agraria” 2005, t. V.
• Jurcewicz W., Ewolucja regulacji prawnej dotyczącej gospodarowania gruntami rolnymi w latach 1944–1984, „Wieś i Rolnictwo” 1985, nr 1.
• Kapteyn P.J.G ., VerLoren Van Themaat P., Introduction to the law of the European Communities, Hague-London-Boston 1998.
• Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. Dz. U. 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze zm.
• Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2, Dz. U. 1993 nr 61, poz. 284.
• Kordasiewicz B., Dziedziczenie testamentowe gospodarstw rolnych, Warszawa 1978.
• Korzycka-Iwanow M., Ochrona własności rolniczej w nawiązaniu do koncepcji własności rolniczej Profesora Andrzeja Stelmachowskiego, „Studia Iuridica Agraria” 2011, t. IX.
• Kosikowski C., Zadania państwa w zakresie zmiany typu gospodarki, [w:] C. Kosikowski (red.), Państwo i prawo w gospodarce rynkowej. Problemy dostosowawcze, Łódź 1993.
• Kurowska T, Gospodarstwo rodzinne w świetle art. 23 Konstytucji RP, [w:] K. Skotnicki, K. Winiarski (red.), Własność i jej ograniczenia w prawie polskim, Częstochowa 2004.
• Kurowska T, Ochrona gospodarstwa rodzinnego – uwagi de lege lata i de lege ferenda, „Studia Iuridica Agraria” 2010, t. VIII.
• Lach I., Europejskie aspekty prawa własności, [w:] C. Mik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. a członkostwo Polski w Unii Europejskiej, Toruń 1999.
• Lasok D., Stone P. A., The Conflict of Laws in the European Community Law, Abington 1987.
• Lenaerts K., Fundamental rights in the European Union, „European Law Review” 2006, v. 25, n. 6.
• Lichorowicz A., Konstytucyjne podstawy ustroju rolnego RP (w świetle art. 23 Konstytucji), „Studia Iuridica Agraria” 2000, t. I.
• Lichorowicz A., Konstytucyjne podstawy ustroju rolnego Rzeczypospolitej w świetle art. 23 Konstytucji, [w:] M. Wyrzykowski (red.), Konstytucyjne podstawy systemu prawa, Warszawa 2001.
• Lichorowicz A., Perspektywy nowej regulacji obrotu gruntami rolnymi (uwagi wprowadzające), „Studia Iuridica Agraria” 2010, t. VIII.
• Lichorowicz A., Szczególny porządek dziedziczenia gospodarstw rolnych w Polsce po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z 31.01.2001 r., Rejent 2001, nr 9.
• Liselotte Hauer v Land Rheinland-Pfalz, ECR 1979.
• Łabno-Jabłońska A., Nowa konstytucyjna regulacja własności w Polsce, [w:] Zagadnienia prawa cywilnego, samorządowego i rolnego, Katowice 1993.
• Łobos-Kotowska D., Stańko M., Płatności bezpośrednie a zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, „Państwo i Prawo” 2011, nr 10.
• Mik C., Ochrona prawa własności w prawie europejskim, [w:] T. Jasudowicz, C. Mik (red.), O prawach człowieka w podwójną rocznicę paktów. Księga pamiątkowa w hołdzie profesor Annie Michalskiej, Toruń 1996.
• Mik C., Prawo własności w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, „Państwo i Prawo” 1993, z. 5.
• Mitręga D., Ostrój I., Wpływ państwa na zmiany struktury własnościowej w warunkach gospodarki rynkowej, [w:] J. Żabińska (red.), Państwo w gospodarce rynkowej, Katowice 1992.
• Muszyński M., Nacjonalizacja mienia cudzoziemców w Polsce a problem rekompensaty za mienie pozostawione, „Przegląd Sejmowy” 2006, nr 1.
• Muszyński M., Przejęcie majątków niemieckich przez Polskę po II wojnie światowej, Bielsko-Biała 2003.
• Nakielska I., Prawo do własności w świetle Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Gdańsk 2002.
• Nowakowski Z. K., Prawo rzeczowe, Warszawa 1980.
• Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 5 maja 1969 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy z dnia 28 czerwca 1962 r. o przejmowaniu nieruchomości rolnych na własność Państwa za zaległe należności, Dz. U. z 1969, nr 17, poz. 130.
• Olszowy W., Problematyka prawna oddziaływania przez państwo na przedsiębiorczość państwową, [w:] C. Kosikowski (red.), Państwo i prawo w gospodarce rynkowej. Problemy dostosowawcze, Łódź 1993.
• Opalski W., Mienie ogólnonarodowe w świetle prawa cywilnego, Warszawa 1975.
• Opinia Trybunału z dnia 24 marca 1995 r. w sprawie 2/92, The Queen v. Ministry of Agriculture, Fisheries and Food, ex parte Dennis Clifford Bostock, ECR 1994.
• Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 1990 roku, sygn. akt K 12/9, publ. OTK 1990, nr 1, poz. 7.
• Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 grudnia 1992, sygn. akt K 6/92, publ. OTK 1992, nr 2, poz. 27.
• Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 kwietnia 1993 r., sygn. akt P 6/92, publ. OTK 1993, poz. 8.
• Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 października 1992 roku, sygn. akt K 1/92, publ. OTK 1992, nr 2, poz. 23.
• Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 maja 1991 roku, sygn. akt K 1/91, publ. OTK 1991, nr 1, poz. 4.
• Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 stycznia 1991 roku, sygn. akt K 13/90, publ. OTK 1991, nr 1, poz. 3.
• Pańko W., O prawie własności i jego współczesnych funkcjach, Katowice 1984.
• Popardowski P., Ewolucja wspólnej polityki rolnej, [w:] A. Jurcewicz (red.), Prawo i polityka rolna Unii Europejskiej. System prawa Unii Europejskiej. Tom XXVII, Warszawa 2010.
• Popardowski P., [w:] K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Przepisy wprowadzające. Część ogólna. Własność i inne prawa rzeczowe. Tom I, Warszawa 2013.
• Protokół nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzony w Paryżu dnia 20 marca 1952 r.
• Protokół nr 4 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzony w Strasburgu dnia 16 września 1963 r. Dz. U. 1995, nr 36, poz. 175, zm.
• Protokół Nr 11 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, dotyczący przekształcenia mechanizmu kontrolnego ustanowionego przez Konwencję, sporządzony w Strasburgu dnia 11 maja 1994 r., Dz. U. 1998 nr 147, poz. 962.
• Protokół nr 9 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzony w Rzymie dnia 6 listopada 1990 r., Dz. U. 1995 nr 36, poz. 177.
• Prutis S., Adekwatność instrumentów prawnych do potrzeb rozwoju polskiego rolnictwa, [w:] Z zagadnień prawa cywilnego. Księga pamiątkowa ku czci prof. A. Stelmachowskiego, Białystok 1991.
• Raport specjalny Trybunału Obrachunkowego nr 4/93 w sprawie implementacji systemu kwot dotyczącego kontroli produkcji mleka, Dz. Urz. WE C 12 z 15.01.1994.
• Rozporządzenie Komisji (EWG) nr 1371/84 z dnia 16 maja 1984 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania opłaty dodatkowej, o której mowa w art. 5c rozporządzenia (EWG) nr 804/68 Dz. Urz. WE L 132 z 18.05.1984.
• Rozporządzenie Ministra Rolnictwa z dnia 26 marca 1968 r. w sprawie zaliczania gospodarstw rolnych do kategorii wykazujących niski poziom produkcji wskutek zaniedbania i w sprawie ustalania wysokości nakładów niezbędnych do przywrócenia żyzności gruntów, Dz. U. 1968 r. Nr 11, poz. 58.
• Rozporządzenie Rady (WE) NR 1493/1999z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku wina, Dz. Urz. UE 1999 L179/1.
• Rozporządzenie tymczasowe Rady Ministrów z dnia 1 września 1919 roku normujące przenoszenie własności nieruchomości ziemskich, Dz. U. z 1919 r. Nr 73, poz. 428 ze zm.
• Rudnicki S., Własność nieruchomości, Warszawa 2008.
• Safjan M., Konstytucyjna ochrona własności, Rzeczpospolita dnia 12 lipca 1999.
• Schutte C. B., The European Fundamental Right of Property: Article 1 of Protocol No 1 to the European Convention on Human Rights: its Origins, its Working and its Impact on National Legal Order, Deventer, 2004.
• Skoczny T., Państwowe monopole handlowe w prawie wspólnotowym, „Studia Europejskie” 1997, nr 3.
• Smit H., Herzog P., The law of The European Economic Community. A Commentary on the EEC Treaty, New York1991.
• Spain v Council, 1995 ECR s. I–1985.
• Spedding C., Sustainable Agriculture, „The International Journal of Human Rights” 1998, v. 2, n. 2.
• Sprawa nr 238/81 Srl CILFIT and Lanifi cio di Gavardo SpA v Ministry of Health, 1982 ECR s. 3415.
• Sprawa nr C-182/83 Robert Fearon and others v Irish Land Commission, 1984 ECR s. 3677.
• Sprawa nr C-30/90 Commission v United Kingdom, ECR 1992, s. I–829.
• Sprawa nr C-302/97 Klaus Konle v Austria, 1999 ECR s. I–3099.
• Sprawa nr C-309/96 Daniele Annibaldi v Sindaco del Comune di Guidonia, Presidente Regione Lazio, 1997 ECR s. I–7493.
• Sprawa nr C-56 i 58/64 Etablissements Consten S.r.R.L and Grundig-Verkaufs-GmbH v Commission, 1966 ECR.
• Stefańska K., Pojęcia „nieruchomość rolna” i „gospodarstwo rolne” w ujęciu Kodeksu cywilnego i ich znaczenie dla rozwoju regulacji prawnorolnej, „Studia Iuridica Agraria” 2009, t. VII,.
• Stelmachowski A., [w:] A. Stelmachowski, B. Zdziennicki, Prawo rolne, Warszawa 1980.
• Stelmachowski A., [w:] P. Czechowski, M. Korzycka-Iwanow, S. Prutis, A. Stelmachowski, Polskie prawo rolne na tle ustawodawstwa Unii Europejskiej, Warszawa 1999.
• Stelmachowski A., [w:] T. Dybowski (red.), System prawa prywatnego. Prawo rzeczowe. Tom. 3, Warszawa 2007.
• Stelmachowski A., Wstęp do teorii prawa cywilnego, Warszawa 1969.
• Stelmachowski A., Zaradkiewicz K., [w:] E. Gniewek (red.), System prawa prywatnego. Prawo rzeczowe, Tom 3, Warszawa 2013.
• Stelmachowski A., Zarys teorii prawa cywilnego, Warszawa 1998.
• Szymańska M., Znaczenie własności rolniczej w kształtowaniu ustroju rolnego, „Studia Iuridica Agraria” 2009, t. IX.
• Tatarkiewicz W., Historia filozofii. Filozofia XIX wieku i współczesna, Tom III, Warszawa 1978.
• The Queen v Secretary of State for Health, ex parte British American Tobacco (Investments) Ltd and Imperial Tobacco Ltd., 2002 ECR s. I–11453.
• Tomkiewicz E., Geneza i funkcje rolniczych dopłat bezpośrednich w ustawodawstwie wspólnotowym, [w:] R. Budzinowski (red.), Problemy prawa rolnego i ochrony środowiska. Profesorowi Wiktorowi Pawlakowi w dziewięćdziesiątą rocznicę urodzin, Poznań 2004.
• Tridimas T., General Principles of EC Law, Oxford 1999.
• Ustawa z dnia 29 grudnia 1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Dz. U. z 1989 r. Nr 75, poz. 444 ze zm.
• Ustawa z dnia 13 lipca 1957 r. o zwalczaniu spekulacji i ochronie interesów nabywców oraz producentów rolnych w obrocie handlowym, Dz. U. z 1957 r. Nr 39, poz. 171 ze zm.
• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania cywilnego, Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 297 ze zm.
• Ustawa z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, Dz. U. z 1991 r. Nr 107, poz. 464 ze zm.
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93.
• Ustawa z dnia 24 stycznia 1968 r. o przymusowym wykupie nieruchomości wchodzących w skład gospodarstw rolnych, Dz. U. z 1968 r. Nr 3, poz. 14 ze zm.
• Ustawa z dnia 24 stycznia 1968 r. o rentach i innych świadczeniach dla rolników przekazujących nieruchomości rolne na własność Państwa, Dz. U. z 1968 r. Nr 3, poz. 15.
• Ustawa z dnia 28 lipca 1990 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, Dz. U. z 1990 r. Nr 55, poz. 312 ze zm.
• Ustawa z dnia 29 czerwca 1963 r. o ograniczeniu podziału gospodarstw rolnych, Dz. U. z 1863 r. Nr 28, poz. 168.
• Ustawa z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne, Dz. U. z 1974 r. Nr 21, poz. 118 ze zm.
• Wasilkowski J., Pojęcie własności we współczesnym prawie polskim, Warszawa 1972.
• Wawrzyniak J., Władza a własność, czyli o wybranych problemach ewolucji stosunków między władzą polityczną a władzą ekonomiczną, [w:] J. Jabłońska-Bonca (red.), Krytyka prawa. Niezależne studium nad prawem. Tom I. Własność, Warszawa 2009.
• Wojtyczek K., Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Kraków 1999.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 28.09.1995 r., w sprawie Spadea i Scalabrino v Italy, skarga nr 12868/87, sprawa nr 23/1994/470/551, ECHR seria A. 315-B.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 28.09.1995 r., w sprawie Scollo v Italy, skarga nr 19133/91, sprawa nr 24/1994/471/552, ECHR seria A. 315-C.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 7.07.1989 r .,w sprawie Tre Traktoerer (Umlaut) AB v Sweden, skarga nr 10873/84, sprawa nr 4/1988/148/202, ECHR seria A. 159.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie nr C-350/92 Spain v Council, ECR 1995, s. I–1985.
• Wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 13 lipca 1995 r. w połączonych sprawach T-466/93, T-469/93, T-473/93, T-474/93 i T-477/93, T . O’Dwyer, T. Keane, T. Cronin, J. Reidy v. Rada Unii Europejskiej, ECR 1995, s. II–02071..
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 lipca 2012 r., sygn. akt T 15/12, publ. OTK-A 2012, nr 7, poz. 77.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 maja 1999 roku, sygn. akt SK 9/98, publ. OTK 1999, nr 4, poz. 78.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 stycznia 2001 r., sygn. akt P 4/99, publ. OTK 2001 nr 1, poz. 5.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 stycznia 2001 r., sygn. akt P 4/99, publ. OTK 2001, poz. 5.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 listopada 1997 roku, sygn. akt K 22/97, publ. OTK 1997, nr 3–4, poz. 41.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 maja 1999 r., sygn. akt SK 9/98, publ. OTK ZU z 1999 r. nr 4, poz. 78.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 września 2007 r., sygn. akt P 21/06, publ. OTK-A 2007, nr 8, poz. 96.
• Wyrok Trybunału z dnia 10 lipca 2003 r. w połączonych sprawach C-20/00 oraz C-64/00, Booker Aquacultur Ltd (C-20/00) i Hydro Seafood GSP Ltd (C-64/00) v. The Scottish Ministers, ECR 2003.
• Wyrok Trybunału z dnia 15 lutego 1996 r. w sprawie C-63/93, Fintan Duff , Liam Finlay, Thomas Julian, James Lyons, Catherine Moloney, Michael McCarthy, Patrick McCarthy, James O’Regan, Patrick O’Donovan v. Minister for Agriculture and Food i Attorney General, ECR 1996.
• Wyrok Trybunału z dnia 22 października 1991 r. w sprawie C-44/89, Georg von Deetzen v. Hauptzollamt Oldenburg, ECR 1991, ECR.
• Wyrok Trybunału z dnia 6 kwietnia 1995 r. w sprawie C-315/93, Filip CV and O. Verdegem NV v. Belgium, ECR 1995.
• Wyrok Trybunału z dnia 9 listopada 1995 r. w sprawie C-38/94, The Queen v. Minister of Agriculture, Fisheries and Food, ex parte Country Landowners Association, ECR 1995.
• Zaradkiewicz K., Instytucjonalizacja wolności majątkowej. Koncepcja prawa podstawowego własności i jej urzeczywistnienie w prawie prywatnym, Warszawa 2013.
• Zięba J., Bocheński M., Polityka struktur rolnych i rozwoju obszarów wiejskich, [w:] A. Jurcewicz (red.), Prawo i polityka rolna Unii Europejskiej. System prawa Unii Europejskiej. Tom XXVII, Warszawa 2010.
• Zoll F., W świetle funkcjonalizmu własności. Na tle spuścizny po Leonie Duguit, „Przegląd Notarialny” 1947, t. I.

Identifiers

DOI

10.37232/sp.2014.1.2