Uwarunkowania ochrony wolności osobistej świadka w procesie karnym

• Authors: Radosław Koper

Title variants

Uwarunkowania ochrony wolności osobistej świadka w procesie karnym

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article is devoted to the issue of protection of the witness’s personal liberty in the context of conditionings, that influence the shape and the scope of its protection in criminal proceedings. The author takes into consideration procedural status of witness and fact that personal liberty, as the fundamental human right of the contemporary man, should not be the subject of unjustified and excessive infringement, to solve this complex problem. The article concerns both social and legal conditionings that determine the way of defining the personal liberty concept and the scope of observance personal liberty in criminal proceedings. A part of the article focuses on the presentation of conditionings that arise from constitutional and conventional standard and from characteristics, goal and structure of criminal proceedings. The author also verifies standards mentioned above in the context of legal regulations related to the infringements of personal liberty such as detention and enforced appearance and arrest. As a result, author notes practical shortcomings of the regulations in question and outlines also recommended solutions.

Keywords

PL

proces karny; świadek; wolność osobista; ochrona prawna; wolność; criminal proceeding; witness; personal liberty; legal protection; liberty; proces karny; świadek; wolność osobista; ochrona prawna; wolność; criminal proceeding; witness; personal liberty; legal protection; liberty

EN

criminal proceeding; witness; personal liberty; legal protection; liberty

• Publisher: Instytut Nauk Prawnych PAN / Institute of Legal Studies PAN
• Journal: Studia Prawnicze
• Year: 2014
• Issue: 1 (197)
• Pages: 155-180

Dates

published

2014-09-01

Contributors

author

Radosław Koper

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Alexy R., Teoria praw podstawowych, Warszawa 2010.
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
• Bay Ch., The structure of freedom, Stanford 1970.
• Berger M., Abel T., Page Ch. H., Freedom and control in modern society, New York 1964.
• Berlina I. „Two concepts of liberty”, [w:] I. Carter, M.H. Kramer, H. Steiner, Freedom. A philosophical anthology, Malden-Oxford 2007.
• Bernacki W., Wolność w polskiej myśli politycznej XVI wieku, [w:] J. M. Majchrowski, B. Stoczewska (red.), Wartości polityczne, Kraków 2010.
• Boć J., (red.), Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, Wrocław 1998.
• Bojarski T., Karnoprawna ochrona nietykalności mieszkania jednostki, Lublin 1992.
• Borucka-Arctowa M., Historyczna ewolucja zasad wolności i równości a koncepcja praw człowieka, [w:] J. Łętowski, W. Sokolewicz (red.), Państwo. Prawo. Obywatel. Zbiór studiów dla uczczenia 60-lecia urodzin i 40-lecia pracy naukowej profesora Adama Łopatki, Wrocław-Warszawa- Kraków- Gdańsk-Łódź 1986.
• Bulenda T., Hołda Z., Rzepliński A., Prawa człowieka a zatrzymanie i tymczasowe aresztowanie w polskim prawie i praktyce jego stosowania, [w:] Z. Hołda, A. Rzepliński (red.), Zatrzymanie i tymczasowe aresztowanie a prawa człowieka, Lublin 1992.
• Chmaj M.(red.), Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Kraków 2006.
• Corso P. (red.), Commento al codice di procedura penale, Piacenza 2008.
• Dąbkiewicz K., Tymczasowe aresztowanie, Warszawa 2012.
• Dobrowolska M., Oklejak A., Prawa i obowiązki świadków w procesie sądowym – rozwiązanie prawne i wnioski de lege ferenda, „Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego” 1978, nr 10.
• Dudek D., Konstytucyjna wolność człowieka a tymczasowe aresztowanie, Lublin 1999.
• Dudek D., Prawnik a wolność człowieka (adwokat na tle innych profesji prawniczych), [w:] H. Cioch, A. Dębiński, J. Chaciński (red.), Iustitia civitatis fundamentum. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Wiesława Chrzanowskiego, Lublin 2003.
• Dudka K., Ochrona prawa do prywatności i jej ograniczenia w polskim prawie karnym, część I, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2000, nr 2.
• Dworkin R., Biorąc prawa poważnie, Warszawa 1998.
• Dylewska J., Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego po wejściu w życie Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., „Przegląd Sejmowy” 2001, nr 1.
• Dziedziak W., Sankcje prawne a przymus prawny, [w:] W. Witkowski (red.), W kręgu historii i współczesności polskiego prawa. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Arturowi Korobowiczowi, Lublin 2008.
• Fenwick H., Civil Liberties and Human Rights, London-Sydney 2002.
• Filar M., [w:] M. Filar (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010.
• Foster S., Human Rights and Civil Liberties, Harlow 2003.
• Frattini F., [w:] J. W. de Zwaan, F. A. N. J. Goudappel (red.), Freedom, security and justice in the European Union. Implementation of the Hague Programme, Hague 2006.
• Fromma E., The fear of freedom, London 1966.
• Garlicki L, Przesłanki ograniczania konstytucyjnych praw i wolności (na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego), „Państwo i Prawo” 2001, nr 10.
• Garlicki L., [w:] L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, Warszawa 2003.
• Giezek J., Kolizja dóbr a prawnokarna ochrona wolności, [w:] M. Mozgawa (red.), Prawnokarne aspekty wolności. Materiały z konferencji, Arłamów 16–18 maja 2005 r., Kraków 2006.
• Górecki R., Dopuszczalność stosowania kar porządkowych wobec niektórych uczestników postępowania przygotowawczego, Zeszyty Naukowe Akademii Spraw Wewnętrznych nr 44/1986.
• Górecki R., Świadek w postępowaniu przygotowawczym, Warszawa-Poznań 1987.
• Górecki R., Świadek w postępowaniu przygotowawczym, Warszawa-Poznań 1987.
• Gronowska B., Jasudowicz T., Balcerzak K., Balcerzak M., Neminem captivabimus nisi iure victum. Prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego. Ochrona praw osób pozbawionych wolności, Toruń 2004.
• Gronowska B., Polskie rozwiązania dotyczące zatrzymania i aresztu tymczasowego w świetle uniwersalnych standardów ochrony wolności i bezpieczeństwa osobistego, [w:] J. Skupiński, J. Jakubowska-Hara (red.), Standardy praw człowieka a polskie prawo karne, Warszawa 1995.
• Gronowska B., [w:] B. Gronowska, T. Jasudowicz, M. Balcerzak, M. Lubiszewski, R. Mizerski, Prawa człowieka i ich ochrona, Toruń 2005.
• Gronowska B., Wolność i bezpieczeństwo osobiste w sprawach karnych w świetle standardów Rady Europy (implikacje praktyczne dla prawa polskiego), Toruń 1996.
• Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym. Komentarz, Warszawa 2008.
• Hofmański P, Europejska Konwencja Praw Człowieka i jej znaczenie dla prawa karnego materialnego, procesowego i wykonawczego, Białystok 1993.
• Hofmański P, [w:] L. Garlicki (red.), Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Komentarz do artykułów 1–18, t. I, Warszawa 2010.
• Hofmański P. (red.), E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks postępowania karnego. Komentarz do artykułów 1–296, t. I, Warszawa 2011.
• Hofmański P. , Zatrzymanie policyjne w świetle nowego kodeksu postępowania karnego, [w:] O. Górniok (red.), U progu nowych kodyfikacji karnych. Księga Pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Leonowi Tyszkiewiczowi, Katowice 1999.
• Hofmański P., Konwencja Europejska a prawo karne, Toruń 1995.
• Hofmański P., Zabłocki S., Pozbawienie wolności w toku procesu karnego. Wybrane aspekty konstytucyjne i prawnomiędzynarodowe. [w:] J. Skorupka (red.), Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, Warszawa 2009.
• Izydorczyk J., Stosowanie tymczasowego aresztowania w polskim postępowaniu karnym, Kraków 2002.
• Jeż-Ludwichowska M., Kala D., Środki przymusu stosowane wobec świadków i biegłych w procesie karnym – zagadnienia wybrane, [w:] P. Hofmański (red.), Węzłowe problemy procesu karnego, Warszawa 2010.
• Jordan B., Freedom and the Welfare State, London – Boston – Henley, 1976.
• Kaczor J., Autonomia i wolność a prawo [w:] W. Gromski (red.), Z zagadnień teorii i filozofii prawa. Autonomia prawa, Wrocław 2001.
• Kmiecik R., Skrętowicz E., Proces karny. Część ogólna, Warszawa 2009.
• Koper R., Jawność rozprawy głównej a ochrona prawa do prywatności w procesie karnym, Warszawa 2010.
• Księżak P., [w:] M. Pyziak-Szafnicka (red.), Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 2009.
• Łabno A., Ograniczenie wolności i praw człowieka na podstawie art. 31 Konstytucji, [w:] B. Banaszak, A. Preisner (red.), Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, Warszawa 2002.
• Marszał K., [w:] K. Amelung, K. Marszał (red.), Stosowanie środków przymusu w procesie karnym. Problem karnoprocesowych ograniczeń praw obywatelskich, Katowice 1990.
• Michalska-Olek A., Moczyński M., Zażalenie na zatrzymanie w toku postępowania karnego jako realizacja podstawowych praw człowieka, [w:] R. Sztychmiler, J. Krzywkowska (red.), Problemy z sądową ochroną praw człowieka, t. II, Olsztyn 2012.
• Michalski W., Świadkowie jako przedstawiciele społeczeństwa w procesie sądowym, [w:] S. Waltoś (red.), Świadek w procesie sądowym, Warszawa 1985.
• Mozgawa M., Odpowiedzialność karna za bezprawne pozbawienie wolności (Art. 165 k.k.), Lublin 1994.
• Murzynowski A., Tymczasowe aresztowanie i zatrzymanie w postępowaniu karnym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1984, nr 3.
• Nowicki M. A., Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2010.
• Oniszczuk J., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego na początku XXI w., Kraków 2004.
• Paprzycki L. K., [w:] J. Grajewski (red.), L. K. Paprzycki, S. Steinborn, Kodeks postępowania karnego. Komentarz do art. 1–424 k.p.k., t. I, Kraków 2006.
• Pazdan M., [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz do artykułów 1–449, t. I, Warszawa 2011.
• Pazdan M., w: M. Safjan (red.), System prawa prywatnego. Prawo cywilne – część ogólna, t. I, Warszawa 2007.
• Piątowski J. S., Ewolucja ochrony dóbr osobistych, [w:] E. Łętowska (red.), Tendencje rozwoju prawa cywilnego, Wrocław- Warszawa- Kraków- Gdańsk-Łódź 1983.
• Piechowiak M., Pomiędzy wolnością negatywną czy obiektywnym dobrem. O trzech modelach procedur prawotwórczych, [w:] M. Andrzejewski, L. Kociucki, M. Łączkowska, A. N. Schulz (red.), Księga jubileuszowa Prof. dr hab. Tadeusza Smyczyńskiego, Toruń 2008.
• Pieprzny S., Prawo jednostki do bezpieczeństwa, [w:] R. Przybyszewski, B. Sitek, J. Zaborowski, J. Dobkowski, J. Strzelecki (red.), Problemy współczesnego ustrojoznawstwa. Księga jubileuszowa Profesora Bronisława Jastrzębskiego, Olsztyn 2007.
• Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2011.
• Rogoziński P., Aresztowanie jako kara porządkowa na tle systemu sankcji niewykonania obowiązków procesowych, [w:] M. Płachta (red.), Aktualne problemy prawa i procesu karnego. Księga ofiarowana Profesorowi Janowi Grajewskiemu, Gdańskie Studia Prawnicze 2003.
• Rudnicki S., Ochrona dóbr osobistych na podstawie art. 23 i 24 k.c. w orzecznictwie Sądu Najwyższego w latach 1985 –1991, „Przegląd Sądowy” 1992, nr 1.
• Rundstein S., W poszukiwaniu prawa cywilnego, Warszawa-Kraków 1939.
• Sadurski W., Prawo do wolności słowa w państwie demokratycznym (Zagadnienia teoretyczne), ,,Państwo i Prawo” 1992, nr 10.
• Sarnecki P.(red.), Prawo konstytucyjne Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2011.
• Skrętowicz E., Status prawny oskarżonego tymczasowo aresztowanego. Kilka uwag na tle projektów kodeksu postępowania karnego i kodeksu karnego wykonawczego z r. 1991, ,,Annales UMCS 1992’’, vol. XXXIX.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Praktyczne komentarze, Warszawa 2007.
• Stańda J., Stanowisko świadka w polskim procesie karnym, Warszawa 1976.
• Stefański R. A., Konsekwencje dla świadka w razie bezpodstawnego uchylania się od zeznania, [w:] W. Cieślak, S. Steinborn (red.), Profesor Marian Cieślak – osoba, dzieło, kontynuacje, Warszawa 2013.
• Studziński W., Prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, [w:] A. Florczak, B. Bolechow (red.), Prawa i wolności I i II generacji, Toruń 2006.
• Szewczyk H., Ochrona dóbr osobistych w zatrudnieniu, Warszawa 2007.
• Szpunar A., Ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1979.
• Świda Z., Prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego a stosowanie zatrzymania i tymczasowego aresztowania w procesie karnym, [w:] B. Banaszak, A. Preisner, Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, Warszawa 2002.
• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. II, Warszawa 1988.
• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. III, Warszawa 1988.
• Tokarczyk R., Przymus a prawo, [w:] R. Tokarczyk, K. Motyka (red.), Ze sztandarem prawa przez świat. Księga dedykowana Profesorowi Wieńczysławowi Józefowi Wagnerowi von Igelgrund z okazji 85-lecia urodzin, Kraków 2002.
• Trechsel S., Human Rights in Criminal Proceedings, Oxford 2000.
• Trzcińska A., Wiliński P., Tymczasowe aresztowanie w świetle Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich, [w:] E . Dynia , Cz. P. Kłak (red.), Europejskie standardy ochrony praw człowieka a ustawodawstwo polskie, Rzeszów 2005.
• Ubertis G., Principi di procedura penale europea. Le regole del giusto processo, Milano 2000.
• Wąsek-Wiaderek M., Standard „niezwłoczności” doprowadzenia osoby zatrzymanej przed sędziego i prawo do „osądzenia w rozsądnym terminie albo zwolnienia na czas postępowania” w świetle art. 5 § 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, [w:] A. Dębiński, A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Ius et lex. Księga jubileuszowa ku czci Profesora Adama Strzembosza, Lublin 2002.
• Wierciński A., Prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, [w:] Prawa człowieka. Model prawny, Wrocław- Warszawa-Kraków 1991.
• Wiliński P., Proces karny w świetle Konstytucji, Warszawa 2011.
• Wiśniewski A., Znaczenie wolności słowa w państwie demokratycznym, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2000, nr 7.
• Wiśniewski L., Wolność czy przymus zrzeszania się w samorządach zawodowych, [w:] P. Tuleja, M. Florczak-Wątor, S. Kubas (red.), Prawa człowieka. Społeczeństwo obywatelskie. Państwo demokratyczne. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Pawłowi Sarneckiemu, Warszawa 2010.
• Wojciechowska J., [w:] A. Wąsek (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do artykułów 117–221, t. I, Warszawa 2006.
• Wojciechowska J., [w:] A. Wąsek, R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do artykułów 117–221, t. I, Warszawa 2010.
• Wojciechowska J., [w:] B. Kunicka-Michalska, J. Wojciechowska, Przestępstwa przeciwko wolności, wolności sumienia i wyznania, wolności seksualnej i obyczajności oraz czci i nietykalności cielesnej. Rozdziały XXIII, XXIV, XXV i XXVII Kodeksu karnego. Komentarz, Warszawa 2001.
• Wojciszke A., Katalog dóbr osobistych w świetle przepisów Konstytucji i kodeksu cywilnego, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2000, nr 7.
• Wojtyczek K., Zasada proporcjonalności, [w:] B. Banaszak, A. Preisner (red.), Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, Warszawa 2002.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 czerwca 2008 r., SK 17/07, OTK-A 2008, nr 5, poz. 78.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 24 lipca 2006 r., SK 58/03, OTK-A 2006, nr 7, poz. 85.
• Zakolska J., Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2008.
• Ziembiński Z., Wartości konstytucyjne. Zarys problematyki, Warszawa 1993.

Identifiers

DOI

10.37232/sp.2014.1.6