Nowe tendencje interpretacyjne w orzecznictwie ETPC z zakresu prawa do wolności myśli, sumienia i religii

• Authors: Jacek Falski
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem badawczym jest wskazanie – na podstawie syntetycznej analizy kluczowych wyroków ETPC – nowych tendencji interpretacyjnych modyfikujących bądź uzupełniających dotychczasową systemową wykładnię prawa do wolności myśli, sumienia i religii.

EN

The article aims to demonstrate, based on a synthetic analysis of key rulings of the ECHR, new trends in interpretation which modify or complement the prior systemic interpretation of the right to freedom of thought, conscience and religion.

Keywords

PL

prawo do wolności myśli sumienia i religii; orzecznictwo ETPC; autonomia kościoła; prawa indywidualne; prawa kolektywne; right to freedom of throught conscience and religion; ECHR jurisprudence; autonomy of church; individual rights; collective rights; prawo do wolności myśli sumienia i religii; orzecznictwo ETPC; autonomia kościoła; prawa indywidualne; prawa kolektywne; right to freedom of throught conscience and religion; ECHR jurisprudence; autonomy of church; individual rights; collective rights

EN

right to freedom of throught conscience and religion; ECHR jurisprudence; autonomy of church; individual rights; collective rights

• Publisher: Instytut Nauk Prawnych PAN / Institute of Legal Studies PAN
• Journal: Studia Prawnicze
• Year: 2018
• Issue: 2 (214)
• Pages: 35-71

Dates

published

2018-02-06

Contributors

author

Jacek Falski

• Instytut Nauk Prawnych PAN

References

• Biddulph M., Newman D., Eweida v. U nited Kingdom (European Court of Human Rights), „Australian International Law Journal” 2013, vol. 20.
• Bribosia E., Rorive I., Affaires Achbita et Bougnaoui entre neutralité et préjugés (obs. Sous C.J.U.E. Gde Ch. Arrêts Achbita et Bougnaoui 14 mars 2017), „Revue trimestrielle des droits de l’homme” 2017, nr 112.
• Decyzja EKPC z 3 grudnia 1996 r. w sprawach Konttinen v. Finlandia, skarga nr 24949/94, HUDOC.
• Decyzja EKPC z 7 marca 1996 r. w sprawie Raninen v. Finlandia, nr skargi 20972/92, HUDOC.
• Decyzja ETPC o dopuszczalności skargi z 8 marca 1985 r. w sprawie Knudsen v. Norwegia, nr skargi 11045/84, HUDOC.
• Decyzja ETPC Reuter v. Niemcy, nr skargi 39775/04, HUDOC.
• Decyzja ETPC z 6 grudnia 2011 r. w sprawach Baudler v. Niemcy, nr skargi 38254/04, HUDOC.
• Decyzja Komisji ETPC z 14 października 1985 r. w sprawie Johansen v. Norwegia, nr skargi 10600/83, HUDOC.
• Decyzja Komisji ETPCz z 18 marca 1995 r. w sprawie Hendens v. Belgia, nr skargi 24630/94, HUDOC.
• Decyzja o dopuszczalności skargi z 30 czerwca 2009 r. w sprawie: Aktas v. Francja nr skargi 43563/08, HUDOC.
• Decyzja o dopuszczalności skargi z 30 czerwca 2009 r. w sprawie Bayrak v. Francja nr skargi 143083/08, HUDOC.
• Decyzja o dopuszczalności skargi z 30 czerwca 2009 r. w sprawie Gameleddyn v. Francja nr 18527/08, HUDOC.
• Decyzja o dopuszczalności skargi z 30 czerwca 2009 r. w sprawie Ghazal v. Francja nr 29134/08, HUDOC.
• Decyzja o dopuszczalności skargi z 30 czerwca 2009 r. w sprawie J. Singh v. Francja nr 25463/08, HUDOC.
• Decyzja o dopuszczalności skargi z 30 czerwca 2009 r. w sprawie R. Singh v. Francja nr 27561/08, HUDOC.
• Dyrektywa Rady Europy 2000/78/CE.
• Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4 lutego 1950 r., Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, z późn. zm.
• Falski J., Europejskie kryteria wolności sumienia i wyznania a islam, „Państwo i Prawo” 2008, nr 9.
• Falski J., Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z zakresu wolności sumienia i wyznania. Wybrane problemy, „Zagadnienia Sądownictwa Konstytucyjnego” 2013, nr 2(6).
• Falski J., Sprzeciw sumienia w orzecznictwie ETPC (na podstawie wyroku Wielkiej Izby z 7 lipca 2011 w sprawie Bayatyan v. A rmenia), „Przegląd Sejmowy” 2016, nr 3(134).
• Falski J., Symbolika i przekonania religijne w miejscu pracy (na tle wyroku ETPC w sprawie Eweida i inni v. Wielka Brytania), „Państwo i Prawo” 2015, nr 8.
• Falski J., Zderzenie państwa świeckiego z państwem wyznaniowym. Turecki spór o laickość [w:] Państwo wyznaniowe. Doktryna, prawo, praktyka, red. J. Szymanek, Warszawa 2011.
• Fornerod A., Liberté négative de religion et fiscalité cultuelle (Cour. eur. dr. h. Wasmuth c. Allemagne 17 février 2011), „Revue trimestrielle des droits de l’homme” 2012, nr 91.
• Garlicki L., Religia a szkoła publiczna (na tle aktualnego orzecznictwa strasburskiego) [w:] Pro bono Reipublicae. Księga jubileuszowa prof. Michała Pietrzaka, red. P. Borecki, A. Czochara, T.J. Zieliński, Warszawa 2009.
• Gonzales G., Haarscher G., Consécration jésuitique d’une exigence fondamentale de la civilité démocratique? La voile intégral sous le regard des juges de les Cour européenne, „Revue trimestrielle des droits de l’homme” 2015, nr 101.
• Gonzales G., L’éléphant dans le magasin de porcelaine: entrée remarquée des manifestations de la liberté de religion sur lieu du travail (Cour eur. dr. h. Eweida e.a. c. Reyaume – Uni 15 janvier 2013), „Revue trimestrielle des droits de l’homme” 2013, nr 96.
• Hucał M., Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Warszawa 2012.
• Jean-Baptiste W., La reconnaissance du droit à l’objection de conscience par la Cour européenne des droits, Cour européenne des droits de l’homme (Gde Ch.) arrêt Bayatyan v. A rmenia 7 juillet 2011, „Revue trimestrielle des droits de l’homme” 2012, nr 91.
• Konstytucja Grecji, tł. G. i W. Uliccy, Warszawa 2005.
• Konstytucja Niemiec, tł. B. Baranowski i A. Malicka, Warszawa 2008.
• Konwencja o Ochronie Praw Człowieka, Podstawowych Wolności, Komentarz do artykułów 1–18, tom 1, red. L. Garlicki, Warszawa 2010.
• Krukowski J., Kościół i Państwo. Podstawy relacji prawnych, Lublin 2000.
• Les droits de l’homme en France – Regards partés par les instances internationales, Rapport 2009, La Documentation française 2009.
• Maclure J., Taylor Ch., Laïcité et liberté de concience, Paris 2010.
• Monot-Fouletier M., De la régulation du port de signes religieux dans les établissements et l’espace publics – l’exemple français, „Revue trimestrielle des droits de l’homme” 2015, nr 105.
• Prawo Unii Europejskiej, Podstawy Prawne Unii Europejskiej, Traktat z Lizbony, oprac. J. Barcz, Warszawa 2010.
• Protocol No 15 amending the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms Explanatory Report, http://www.conventions.we.int//reaty/EN/html/Prot15EHCR.html.
• Protocol No 15 amending the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms Explanatory Report, http://www.conventions.coe.int//treaty/EN/html/Prot15EHCR.htm.
• Raport Końcowy (Francja) CCPR/C/FRA/CO/4 z 31 lipca 2008 r.
• Raport Komisji ETPCz z 12 grudnia 1966 r. w sprawie Grandrath v. Niemcy.
• Raport Wstępny (Francja) A/60/399 z 30 września 2005 r.
• Rouet C., Les droits indywiduels face au phénomène religieux de la Cour européenne des droits de l’homme, „Revue trimestrielle des droits de l’homme” 2012, nr 91.
• Schutter O., Ringelheim J., La renonciation aux droits fondamentaux. La libre disposition de soi et le régne de l’échange [w:] La responsabilité face cachée des droits de l’homme, red. H. Dumont, F. Ost, S. Van Droogenhenbroeck, Bruxelles 2001.
• Sobczak W., Wolność myśli, sumienia i religii. Poszukiwanie standardu europejskiego, Toruń 2013.
• Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Traktat skonsolidowany Dziennika Urzędowego UE 2010 C/47.
• Uchwała Komisji Weneckiej nr 271/2004 przyjęta na 59 posiedzeniu plenarnym 18–19 czerwca 2004.
• Warchołowski K., Prawo do wolności myśli, sumienia i religii w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Lublin 2004.
• Wiśniewski A., Protokół 15 do Europejskiej Komisji Praw Człowieka, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2014, t. XXXII.
• Wyrok ETPC z 25 maja 1993 r. w sprawie Kokkinakis v. Grecja, nr skargi 14307/88, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 20 września 1994 r. w sprawie Otto-Preminger-Institut v. Austria, nr skargi 13470/87, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 20 lipca 2001 r. w sprawie Pellegrini v. Włochy, skarga nr 30882/96, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 24 stycznia 2006 r. w sprawie Köse i inni v. Turcja skarga nr 26625/02, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 13 kwietnia 2006 r. w sprawie Kosteski v. Macedonia, nr skargi 55170/00, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 3 maja 2007 r. w sprawie 97 Membres of the Gldani Congregation of Jehovah’s Witnesses and 4 Others v. Georgia, nr skargi 71156/01, § 133–135, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 21 lutego 2008 r. w sprawie Alexandridis v. Grecja, nr skargi 19516/06, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 4 grudnia 2008 r. Kervanci v. Francja, nr skargi 31645/04, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 4 grudnia 2008 r. w sprawie Dogru v. Francja, nr skargi 27058/05, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 20 października 2009 r. w sprawie Lombardi-Vallauri v. Włochy, nr skargi 39128/05,
• Wyrok ETPC z 2 lutego 2010 r. w sprawie Sinan Işik v. Turcja, skarga nr 21924/05, HUDOC.
• HUDOC.
• Wyrok ETPC z 23 lutego 2010 r. w sprawie Ahmet Arslam i inni v. Turcja, nr skargi 411135/98, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 23 września 2010 r. w sprawie Obst v. Niemcy, nr skargi 425/03, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 23 września 2010 r. w sprawie Schütch v. Niemcy, nr skargi 1620/03, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 3 lutego 2011 r. w sprawie Siebenhaar v. Niemcy, nr skargi 18136/02, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 17 lutego 2011 r. w sprawie Wasmuth v. Niemcy, nr skargi 12884/03, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 3 maja 2011 r. w sprawie Negrapontis-Giannisis v. Grecja, nr skargi 56759/08, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 3 listopada 2011 r. w sprawie Dimitras i inni v. Grecja (nr 2), nr skargi 34207/08, 6365/09, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 22 listopada 2011 r. w sprawie Erçep v. Turcja, nr skargi 43965/04, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 10 stycznia 2012 r. w sprawie Tsaturyan v. Armenia nr skargi 37819/03, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 17 stycznia 2012 r. w sprawie Bukharatyan v. Armenia nr skargi 5260/07, HUDOC.
• Wyrok ETPC z 31 maja 2012 r. w sprawie Sessa v. Włochy, nr skargi 28790/08, HUDOC.
• Wyrok Federalnego Trybunału Konstytucyjnego z 13 grudnia 1983 r., B Verf GE 66120.
• Wyrok Komisji Praw Człowieka ONZ z 5 listopada 2004 r. w sprawie Raihan Hudoyberganova v. Uzbekistan, nr skargi 931/2000.
• Wyrok Wielkiej Izby z 18 lutego 1999 r. w sprawie Buscarrini i inni v. San Marino, nr skargi 24645-94, § 34, HUDOC.
• Wyrok Wielkiej Izby z 10 listopada 2005 r. w sprawie Leyla Sahin v. Turcja, nr skargi 44774/98, § 104, HUDOC.
• Wyrok Wielkiej Izby ETPC z 14 grudnia 1999 r. w sprawie Zjednoczona Komunistyczna Partia Turcji i inni v. Turcja, skarga nr 19392/92, § 53, HUDOC.
• Wyrok Wielkiej Izby ETPC z 13 lutego 2003 r. w sprawie Refah Partisi i inni v. Turcja, nr skargi 41340/98, 41342/98, 41244/98, § 90, HUDOC.
• Wyrok Wielkiej Izby ETPC z 13 listopada 2007 r. w sprawie DH i inni v. Czechy, nr skargi 57325/00, § 204, HUDOC.
• Wyrok Wielkiej Izby ETPC z 29 lipca 2007 r. w sprawie Folgero v. Norwegia, nr skargi 15472/02, HUDOC.
• Wyrok Wielkiej Izby ETPC z 12 listopada 2008 r. w sprawie Demir i Baykane, nr skargi 34503, § 119, HUDOC.
• Wyrok Wielkiej Izby ETPC z 7 lipca 2011 r. (Wyrok Izby z 27 października 2009 r.) w sprawie Bayatyan v. Armenia, nr skargi 23459/03, HUDOC.
• Wyrok Wielkiej Izby ETPC z 9 lipca 2013 r. (Izba wydała wyrok 13 stycznia 2012 r.) w sprawie Sindicatul „Păstorul cel Bun” v. Rumunia, nr skargi 2330/09, HUDOC.
• Wyrok Wielkiej Izby ETPC z 12 czerwca 2014 r. w sprawie Fernandez Martinez v. Hiszpania, nr skargi 56030/07, HUDOC.
• Wyrok Wielkiej Izby ETPC z 1 lipca 2014 r. w sprawie S.A.S. v. Francja, nr skargi 43835/11, HUDOC.
• Wyrok Wielkiej Izby ETPC z 23 marca 2016 r. w sprawie F.G. v. Szwecja, skarga nr 43611/11, HUDOC.
• Wyrok Wielkiej Izby TSUE z 14 marca 2017 r. w sprawie S. Achbita v. G 4 S Secure Solutions NV, C 157/15.
• Wyrok Wielkiej Izby TSUE z 28 lutego 2012 r. w sprawie Bundesrepublik Deutschland v. Y. i Z., skargi nr C71/11 i C 99/11.
• Wyrok Wielkiej Izby TSUE z 29 maja 2018 r. w sprawie Liga van Moskeeën en Islamische Organisaties Provincie Antverpen VZU i in. V. Vlaams Gewest, C 426/16.

Identifiers

DOI

10.37232/sp.2018.2.2