Normatywne ujęcie czynności operacyjno-rozpoznawczych w aspekcie dowodu nielegalnego

• Authors: Norbert Nowicki

Title variants

EN

Normative approach to operational and reconnaissance activities in terms of illegal evidence

Abstracts

EN

The issues discussed in this article refer to the normative status of operational and investigative activities in the context of the Police Act and the Code of Criminal Procedure. Namely, an attempt was made to demonstrate the conditions that affect the legal nature of surveillance, and thus the effective use of operational material in a criminal trial. For this purpose, the covert activity of the Police has been characterized by listing acceptable operational methods and defining operational and reconnaissance activities in the light of the literature on the subject. Therefore, in order to fully illustrate the issues discussed, an analysis was conducted of the legal relationship between the illegal evidence referred to in Art. 168a of the Code of Criminal Procedure and the evidence from operational and reconnaissance activities, on the example of an ordered operational control. The practical dimension of these considerations is discussed from the point of view of evidence proceedings, taking into account the procedural roles and responsibilities of the prosecutor and the court.

PL

Zagadnienia omawiane w niniejszym artykule dotyczą statusu normatywnego czynności operacyjno-rozpoznawczych w kontekście ustawy o Policji oraz kodeksu postępowania karnego. Podjęto próbę wskazania warunków, które rzutują na legalny charakter inwigilacji, a co za tym idzie – na skuteczne wykorzystanie materiału operacyjnego w procesie karnym. W tym celu scharakteryzowano niejawną aktywność Policji, wyszczególniając dopuszczalne metody operacyjne oraz definiując czynności operacyjno-rozpoznawcze w świetle literatury przedmiotu. Aby w pełni zobrazować problematykę poruszoną w artykule, przeanalizowano relację prawną między dowodem nielegalnym, o którym mowa w art. 168a kpk, a dowodem z czynności operacyjno-rozpoznawczych, na przykładzie zarządzonej kontroli operacyjnej. Praktyczny wymiar tych rozważań omówiono z punktu widzenia postępowania dowodowego, z uwzględnieniem ról i obowiązków procesowych prokuratora oraz sądu.

Keywords

PL

metody operacyjne; doktryna owoców zatrutego drzewa; zakup kontrolowany; kontrola operacyjna

EN

operational work; fruit of the poisonous tree doctrine; operational control; sting operation

• Publisher: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Journal: Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Year: 2021
• Volume: 13
• Issue: 24
• Pages: 333-350

Dates

published

2021

Contributors

author

Norbert Nowicki

• https://orcid.org/0000000240687578

References

• Biernaczyk A., Zarys problematyki czynności operacyjnych realizowanych w trybie art. 19, 19a i 19b Ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji, w: Praktyczne elementy zwalczania przestępczości zorganizowanej i terroryzmu, L. Paprzycki, Z. Rau (red.), Warszawa 2009, Wolters Kluwer.
• Boratyńska K.T., Procesowe konsekwencje wyjścia organów postępowania poza granice legalności czynności w nim podejmowanych, w: Granice procesu karnego. Legalność działań uczestników postępowania, D. Gruszecka, J. Skorupka (red.), Warszawa 2015, C.H. Beck.
• Brzozowski S., Dopuszczalność dowodów uzyskanych z naruszeniem przepisów postępowania w kontekście art. 168a k.p.k., „Palestra” 2017, nr 1–2, s. 52–59.
• Brzozowski S., Dopuszczalność dowodu w kontekście regulacji art. 168a k.p.k., „Przegląd Sądowy” 2016, nr 10, s. 60–74.
• Florczak-Wątor M., Dopuszczalność wykorzystania w postępowaniu karnym dowodu nielegalnie pozyskanego. Glosa do wyroku s. apel. z dnia 27 kwietnia 2017 r., II AKa 213/16, https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/glosy/dopuszczalnosc-wykorzystania-w-postepowaniu-karnym-dowodu-nielegalnie-386214361 [dostęp: 10 XII 2020].
• Gabriel-Węglowski M., Teoria „owoców zatrutego drzewa” a dopuszczalność przeprowadzania dowodów w postępowaniu karnym, Lex 2013.
• Gołębiewski J., Praca operacyjna w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej, Warszawa 2008, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Gruszecka D., W kwestii interpretacji znowelizowanego art. 168a k.p.k., „Palestra” 2017, nr 1–2, s. 60–78.
• Hanausek T., Kryminalistyka. Zarys wykładu, Kraków 1996, Zakamycze.
• Janiszewski-Downarowicz R., Granice dozwolonej prowokacji w polskim prawie karnym, „Prokuratura i Prawo” 2009, nr 3, s. 87–97.
• Klejnowska M., Posłuch operacyjny i prowokacja policyjna, „Prawo i Prokuratura” 2004, nr 3, s. 94–110, teza 5, 6 Lex, https://sip.lex.pl/#/publication/151037556/klejnowska-monika-podsluch-operacyjny-i-prowokacja-policyjna?keyword=Pods%C5%82uch%20operacyjny%20i%20prowokacja%20policyjna&cm=SREST [dostęp: 10 XII 2020].
• Kołodziejczak M., Sobiech A., Prawnie dopuszczalne postacie prowokacji, „Państwo i Prawo” 2010, nr 11, s. 35–46.
• Kosmaty P., Przesyłka niejawnie nadzorowana, „Prokurator” 2010, nr 3, s. 28–42.
• Kulesza C., Art. 168a, w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, K. Dudka (red.), WKP 2018, https://sip.lex.pl/#/commentary/587774788/572228 [dostęp: 10 XII 2020].
• Łyżwa A., Tokarski M., Art. 19 ustawy o Policji, w: Ustawa o Policji. Komentarz, Ł. Czebotar i in. (red.), Warszawa 2015, Wolters Kluwer.
• Niemczyk Z. Czynności operacyjno-rozpoznawcze i możliwość wykorzystania ich rezultatów w postępowaniu karnym, „Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury” 2013, nr 3, s. 5–21.
• Ożóg-Wróbel K., Katalog metod prowadzenia czynności operacyjno-rozpoznawczych, „Roczniki Nauk Prawnych” 2012, nr 4, s. 113–145.
• Pawelec K.J., Substytuowanie dowodowe nielegalnych czynności operacyjno-rozpoznawczych. Zagadnienia podstawowe, „Przegląd Sądowy” 2018, nr 3, s. 74–85.
• Pływaczewski W., Kędzierska G., Leksykon policyjny, Szczytno 2001, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji.
• Rychlewska A., O przepisie art. 168a k.p.k. jako przyzwoleniu na korzystanie w ramach procesu karnego z dowodów zdobytych w sposób nielegalny, „Palestra” 2016, nr 5, s. 11–18.
• Stefański R., Zabłocki S., Art. 168a, w: Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz do art. 167–296, R. Stefański, S. Zabłocki (red.), Warszawa 2019, Wolters Kluwer.
• Szumiło-Kulczycka D., Dalsze wykorzystywanie materiałów z kontroli operacyjnej (uwagi na tle art. 168b k.p.k.), „Państwo i Prawo” 2018, nr 10, s. 107–120.
• Taracha T.A., Czynności operacyjno-rozpoznawcze. Aspekty kryminalistyczne i prawnodowodowe, Lublin 2006, Wydawnictwo UMCS.
• Teluk R., Inwigilacja i infiltracja jako efektywne metody uzyskiwania informacji operacyjnych na temat środowiska przestępczego lub kryminogennego, „Zeszyty Prawnicze” 2014, nr 4, s. 177–196.
• Zakrzewski R., Woźniak A., Nowelizacja ustawy o Policji – rozszerzenie uprawnień operacyjno-rozpoznawczych, „Monitor Prawniczy” 1996, nr 1.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. (DzU z 1997 r. nr 78 poz. 483, ze zm.).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (tj.: DzU z 2020 r. poz. 1444, ze zm.).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r – Kodeks postępowania karnego (tj.: DzU z 2021 r. poz. 534).
• Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tj.: DzU z 2020 r. poz. 360, ze zm.).
• Uchwała SN z 28 VI 2018 r., sygn. I KZP 4/18, Lex nr 2509692.
• Wyrok SN z 2 II 2016 r., sygn. IV KK 346/14, Biul. PK 2016/1-3/79-88.
• Uchwała składu siedmiu sędziów z dnia 23 marca 2011 r., sygn. I KZP 32/10, OSNKW 2011/3/22.
• Postanowienie SN z 30 XI 2010 r., sygn. III KK 152/10, Lex nr 741307.
• Wyrok SN z 5 II 2008 r., sygn. SNO 2/08, Lex nr 432189.
• Wyrok SN z 10 X 2007 r., sygn. II KK 387/06, OSNwSK 2007/1/1587.
• Postanowienie SN z 14 XI 2006 r., sygn. V KK 52/06, Lex nr 202271.
• Wyrok SA we Wrocławiu z 27 IV 2017 r., sygn. II AKa 213/16, Lex nr 2292416.
• Wyrok SA w Warszawie z 13 VI 2016 r., sygn. II AKA 133/16, Lex nr 2171252.
• Wyrok SA w Lublinie z 22 I 2013 r., Lex nr 1289474.
• Wyrok SA w Białymstoku z 18 III 2010 r., sygn. II AKa 18/10, Lex nr 577418.
• Wyrok SA w Krakowie z 2 II 1994 r., sygn. II AKr 248/93, Lex nr 28077.
• Wyrok SO w Lublinie z 13 IV 2017 r., sygn. XI Ka 120/17, Lex nr 2282522.
• Wyrok SO w Białymstoku z 26 XI 2009 r., sygn. III KK 224/08, Lex nr 1294013.

Identifiers

DOI

10.4467/20801335PBW.21.016.13573

Biblioteka Nauki

1054556