Najnowsze kierunki zmian regulacyjnych w zakresie walut wirtualnych z perspektywy przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, z uwzględnieniem wpływu pandemii COVID-19 na wzrost obrotu bezgotówkowego

• Authors: Dariusz Gradzi

Title variants

EN

The latest trends in regulatory changes for virtual currencies with regard to counteracting money laundering and financing of terrorism as well as the increase of cash-less transactions resulting from the COVID-19 pandemic

Abstracts

EN

In recent years, nothing has contributed so much to the development and digital expansion of technology, including the field of cashless transactions, as the situation caused by the global COVID-19 pandemic. Increased traffic of electronic payments and virtual currencies may generate more interest in these areas from criminal groups. The number of fraudulent card transactions in the first half of 2020 increased by 11.4% compared to the second half of 2019. Among the new regulatory trends in AML/CTF in the field of virtual currencies, the Digital Finance Package should be distinguished. It consists of the Proposal for a Regulation of the European Parliament on markets in crypto-assets and amendments to the AML/CTF Act. The specificity and formalism of these rules, but also the related operating costs, may lead to a significant collapse in the virtual currencies market and the escape of investors and money to Asian markets. The current regulations are a manifestation of a total legal solution, which will not favour technological development.

PL

W ostatnich latach nic tak bardzo nie przyczyniło się do rozwoju i cyfrowej ekspansji technologicznej, w tym w zakresie obrotu bezgotówkowego, jak sytuacja wywołana ogólnoświatową pandemią COVID-19. Bardziej natężony ruch w sferze płatności elektronicznych i walut wirtualnych może powodować większe zainteresowanie tymi obszarami ze strony grup przestępczych. Liczba transakcji oszukańczych dokonanych kartami w pierwszym półroczu 2020 r. w porównaniu z drugim półroczem 2019 r. wzrosła o 11,4 proc. Wśród nowych kierunków zmian w przepisach regulujących obrót walutami wirtualnymi pod kątem ryzyka związanego z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu należy wyróżnić pakiet finansów cyfrowych, na który składają się m.in. projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego w sprawie rynku kryptoaktywów i znowelizowana ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Te regulacje przez swoją szczegółowość i formalizm oraz wiążące się z tym koszty operacyjne działalności mogą doprowadzić do istotnej zapaści na rynku walut wirtualnych i ucieczki inwestorów oraz wyprowadzenia pieniędzy na rynki azjatyckie. Obecne regulacje stanowią przejaw regulacji totalnej, która nie będzie sprzyjać rozwojowi technologicznemu.

Keywords

PL

AML; CTF; przeciwdziałanie praniu pieniędzy; przeciwdziałanie finansowaniu; terroryzmu; KNF (PFSA); FinTech; RegTech; rozporządzenie MiCA

EN

AML/CTF; anti-money laundering; countering the financing of terrorism; KNF (PFSA); FinTech; RegTech; Regulation on Markets in Crypto-assets

• Publisher: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Journal: Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Year: 2021
• Volume: 13
• Issue: 25
• Pages: 31-58

Dates

published

2021

Contributors

author

Dariusz Gradzi

• kancelaria adwokacka AKGK Adwokaci Kostański Gradzi Kuczara s.c.

• https://orcid.org/0000000246120564

References

• Opitek P., Przeciwdziałanie praniu pieniędzy wykorzystaniem walut wirtualnych w świetle krajowych i międzynarodowych regulacji AML, „Prokuratura i Prawo” 2020, nr 12, s. 41–70.
• Pasternak Ł., Kryptowaluta i pieniądz wirtualny jako przedmiot przestępstwa z art. 310 § 1 k.k., „Prokuratura i Prawo” 2017, nr 4, s. 77–94.
• Piotrowska A., Bitcoin. Płatnicze i inwestycyjne zastosowania kryptowaluty, Warszawa 2018, CeDeWu.
• EBA Opinion on ‘virtual currencies’, European Banking Authority, 4 VII 2014 r., https://eba. europa.eu/sites/default/documents/files/documents/10180/657547/81409b94-4222-45d- 7-ba3b-7deb5863ab57/EBA-Op-2014-08%20Opinion%20on%20Virtual%20Currencies. pdf?retry=1 [dostęp: 10 V 2021].
• ESMA, EBA and EIOPA warn consumers on the risks of Virtual Currencies, The European Securities and Markets Authority, the European Banking Authority and the European Insurance and Occupational Pensions Authority, https://www.eba.europa.eu/documents/10180/2139750/ Joint+ESAs+Warning+on+Virtual+Currencies.pdf [dostęp: 10 V 2021].
• Financial Stability Implications from FinTech Supervisory and Regulatory Issues that Merit Authorities’ Attention, raport Financial Stability Board (FSB) w sprawie implikacji FinTechu dla stabilności finansowej, 27 VI 2017 r., https://www.fsb.org/wp-content/uploads/R270617. pdf [dostęp: 10 V 2021].
• Gradzi D., FinTech/RegTech. Ryzyko związane z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu wynikające z nowych technologii w obszarze płatności elektronicznych, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2020, nr 22, http://abw-portal.jskinternet.pl/pl/pbw/ publikacje/przeglad-bezpieczenstwa-14/1658,PrzegladBezpieczenstwaWewnetrznego- -nr-22-12-2020.html [dostęp: 10 V 2021].
• Informacja o kartach płatniczych. IV kwartał 2020 r., Narodowy Bank Polski, https://www.nbp. pl/systemplatniczy/karty/q_04_2020.pdf [dostęp: 10 V 2021].
• Joint Opinion of the European Supervisory Authorities on the risks of money laundering and terrorist financing affecting the European Union’s financial sector (Wspólna opinia Europejskich Organów Nadzorczych w przedmiocie ryzyk związanych z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu wpływających na sektor finansowy UE z 4 października 2019 r.), https://eba.europa.eu/esas-highlight-money-laundering-and-terrorist-financing-risks- -in-the-eu-financial-sector [dostęp: 10 V 2021].
• Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno- -Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie strategii dla UE w zakresie finansów cyfrowych, Komisja Europejska, Bruksela, 24 IX 2020 r, COM(2020) 591 final, https://eur-lex. europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52020DC0591&from=EN [dostęp: 13 V 2021].
• Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie unijnej strategii w zakresie płatności detalicznych, Komisja Europejska, Bruksela, 24 IX 2020 r, COM(2020) 592 final, https://eur-lex.europa. eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52020DC0592&from=EN [dostęp: 13 V 2021].
• Liberadzki J., Karnoprawne aspekty walut kryptograficznych (bitcoin jako przedmiot przestępstwa), „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2019, nr 3; https://www.czpk.pl/ index.php/zeszyty-archiwum/zeszyt-2019-3 [dostęp: 11 V 2021].
• Ocena funkcjonowania polskiego systemu płatniczego w I półroczu 2020 r., Narodowy Bank Polski, https://www.nbp.pl/systemplatniczy/ocena/ocena2020_1.pdf [dostęp: 10 V 2021].
• Polasik M., Jak bardzo Polska jest bezgotówkowa? Zwyczaje płatnicze a rozwój sieci akceptacji kart. Wybrane wyniki badań realizowanych na rzecz Programu Polska Bezgotówkowa (prezentacja) https://www.cashlesscongress.pl/wp-content/uploads/2020/09/Dzie%C5%84-1-Micha%C5%- 82-Polasik-POLASIK-Research-Jak-bardzo-Polska-jest-bezgot%C3%B3wkowa.pdf [dostęp: 10 V 2021]
• Raport z prac Zespołu ds. innowacji finansowych FinTech, Komisja Nadzoru Finansowego 12 V 2021 r., https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Raport_z_prac_Zespolu_ ds_rozwoju_innowacji_finansowych_73565.pdf [dostęp: 13 V 2021].
• Recommendations for The Security of Mobile Payments, European Central Bank, https://www. ecb.europa.eu/paym/cons/pdf/131120/recommendationsforthesecurityofmobilepaymentsdraftpc201311en. pdf [dostęp: 10 V 2021].
• Stanowisko w sprawie wydawania kart przepłaconych, Komisja Nadzoru Finansowego, 10 VII 2015 r., https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/stanowisko_ws_wydawania_ kart_przedplaconych_42192.pdf [dostęp: 10 V 2021].
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie rynku kryptoaktywów i zmieniające dyrektywę (UE) 2019/1937 (projekt), https://eur-lex.europa.eu/resource.html? uri=cellar:f69f89bb-fe54-11ea-b44f-01aa75ed71a1.0014.02/DOC_1&format=PDF [dostęp: 13 V 2021].
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie operacyjnej odporności cyfrowej sektora finansowego i zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1060/2009, (UE) nr 648/2021, (UE) nr 600/2014 oraz (UE) nr 909/2014 – projekt, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ TXT/PDF/?uri=CELEX:52020PC0595&from=EN [dostęp: 13 V 2021].
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2394 z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów i uchylające rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 (Dz. Urz. UE L 345 z 27 XII 2017 r., s. 1, ze zm.).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę (UE) nr 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz zmieniająca dyrektywy 2009/138/ WE i 2013/36/UE (tj.: Dz. Urz. UE L 156 z 19 VI 2018 r., s. 43).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 w sprawie zapobiegania wykorzystywania systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniająca rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 i uchylająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/60/WE oraz dyrektywę Komisji 2006/70/WE, (tj.: Dz. Urz. UE L 141/73 z 5 VI 2015 r., s. 73).
• Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/110/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością, zmieniająca dyrektywy 2005/60/WE i 2006/48/WE oraz uchylająca dyrektywę 2000/46/WE (Dz. Urz. UE L 267 z 10 X 2009 r., s. 7).
• Ustawa z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2021 r. poz. 815, ze zm.).
• Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (t.j. DzU z 2020 r. poz. 971, ze zm.).
• Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (t.j.: DzU z 2020 r. poz. 794, ze zm.).
• Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (t.j.: DzU z 2020 r. poz. 2094).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j.: DzU z 2020 r. poz. 1444, ze zm.).

Identifiers

DOI

10.4467/20801335PBW.21.020.14297

Biblioteka Nauki

1879409