Ochrona informacji niejawnych w Bośni i Hercegowinie oraz Chorwacji. Wybrane regulacje karne i administracyjne

• Authors: Rafał Wądołowski

Title variants

EN

Protection of classified information in Bosnia and Herzegovina and Croatia. Selected criminal and administrative regulations

Abstracts

EN

The article discusses administrative regulations relating to the organization of the system for the protection of classified information in the Republic of Croatia and Bosnia and Herzegovina, as well as presents the criminal laws on crimes against the protection of classified information in force in these countries, along with an interpretation of these laws. The article also presents selected administrative regulations governing the procedure for carrying out security clearances for the issuance of a security clearance allowing access to classified information. In addition, the rationale for classifying information and assigning it a specific classification is discussed. On the basis of an analysis of the provisions in force in Bosnia and Herzegovina (Article 164 § 9 of the Criminal Code) and a comparison with those in force in Poland, among other things, a conclusion was drawn that Polish legislation does not include a countertype that would relieve from criminal liability depositaries of secrets who transfer classified information (without obtaining the consent of the authorities specified by law) in order to prosecute the perpetrators of crimes. The above can be the basis of a legislative de lege ferenda request. The article does not exhaust the topic covered, but merely indicates selected issues of the system of protection of classified information. The exploration that has been initiated may be used to conduct in-depth studies of the issue at hand in the future.

PL

W artykule omówiono regulacje administracyjne odnoszące się do organizacji systemu ochrony informacji niejawnych w Republice Chorwacji oraz w Bośni i Hercegowinie, a także przedstawiono przepisy karne dotyczące przestępstw przeciwko ochronie informacji niejawnych obowiązujące w tych krajach wraz z interpretacją tych przepisów. W artykule zaprezentowano również wybrane przepisy administracyjne regulujące procedurę realizacji postępowań sprawdzających w celu wydania poświadczenia bezpieczeństwa umożliwiającego dostęp do informacji niejawnych. Dodatkowo omówiono przesłanki klasyfikacji informacji i przyznania im określonej klauzuli tajności. Na podstawie analizy przepisów obowiązujących w Bośni i Hercegowinie (art. 164 § 9 Kodeksu karnego) i porównania ich z przepisami obowiązującymi z Polsce m.in. sformułowano wniosek, że polskie ustawodawstwo nie obejmuje kontratypu, który uwalniałby od odpowiedzialności karnej depozytariuszy tajemnic przekazujących informacje niejawne (bez uzyskania zgody określonych prawem organów) w celu ścigania sprawców przestępstw. Powyższe może być podstawą legislacyjnego postulatu de lege ferenda. Artykuł nie wyczerpuje poruszanego tematu, a jedynie wskazuje wybrane zagadnienia systemu ochrony informacji niejawnych. Zainicjowana eksploracja może zostać wykorzystana do przeprowadzenia w przyszłości pogłębionych badań przedmiotowego zagadnienia.

Keywords

PL

kodeks karny; ujawnienie tajemnicy; informacje niejawne; poświadczenie bezpieczeństwa; kontrwywiad.; postępowanie sprawdzające

EN

criminal code; disclosure of secrets; classified information; verification procedure; security clearance; counterintelligence.

• Publisher: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Journal: Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Year: 2022
• Issue: 27 (14)
• Pages: 66-89

Dates

published

2022

Contributors

author

Rafał Wądołowski

• doktor nauk prawnych, radca prawny, były oficer służb specjalnych.

• https://orcid.org/0000000306011213

References

• Bačič A., Bačič B., Sloboda informiranja u sistemu ustavne podjele vlasti, w: Pravo na pristup informacjiam i zaštita osobnih podataka, B.B. Vetma, M. Boban (red.), Split 2015, s. 25–66.
• Jawność i jej ograniczenia, G. Szpor (red. nauk.), t. 11: Standardy europejskie, C. Mik (red.), Warszawa 2016.
• Krysieniel K., Ewolucja systemu politycznego w Chorwacji 1990–2010. Próba bilansu, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2010, nr 23, s. 241–260.
• Osóbka P., System konstytucyjny Bośni i Hercegowiny, Warszawa 2011.
• Peran B., Goreta M., Vukošić K., Pojam i vrste tajni, „Zbornikradova. Veleučilišta u Šibeniku” 2015, nr 3–4.
• Rajko A., Tajni podaci: nužnost i (ili) informativna diskriminacija?, „Politička misao” 1997, t. 34, nr 3.
• Składowski K., System rządów w Republice Chorwacji, Łódź 2013.
• Turkovič K. i in., Komentar kaznenog zakona, Zagreb 2013.
• Wądołowski R., Ochrona informacji niejawnych w USA. Wybrane regulacje karne i administracyjne, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2021, nr 25, s. 146–182.
• Wądołowski R., Ochrona tajemnicy państwowej w Federacji Rosyjskiej. Wybrane regulacje karne i administracyjne, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2021, nr 24, s. 63–90.
• Sigurnosno–obavještajna agencija, https://www.soa.hr/hr [dostęp: 1 X 2021].
• Ured Vijeća za nacionalnu sigurnost, https://www.uvns.hr/ [dostęp: 1 X 2021].
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (DzU z 1997 r. nr 78 poz. 483, ze zm.).
• Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (t.j. DzU z 2019 r. poz. 742, ze zm.).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j: DzU z 2022 r. poz. 1138).
• Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Chorwacji o wzajemnej ochronie informacji niejawnych, podpisana w Warszawie dnia 6 października 2016 r. (DzU z 2017 r. poz. 2071).
• Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Radą Ministrów Bośni i Hercegowiny o ochronie informacji niejawnych, podpisana w Sarajewie dnia 7 czerwca 2016 r. (DzU z 2017 r. poz. 1254).
• Ustav Republike Hrvatske (Narodne Novine broj 56/1990).
• Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o pravu na pristup informacijama (Narodne Novine broj 85/2015).
• Zakon o prawu na pristup informacijama (Narodne Novine broj 25/2013).
• Zakon o izmjeni Zakona o tajnosti podataka (Narodne Novine broj 86/2012).
• Kazneni zakon (Narodne Novine broj 125/2011).
• Zakon o informacijskoj sigurnosti (Narodne Novine broj 79/2007, 2484).
• Zakon o tajnosti podataka (Narodne Novine broj 79/2007, 2483).
• Odluku o proglašenju promjene Ustava Republike Hrvatske (Narodne Novine broj 76/2010).
• Ustav Bosne i Hercegovine. Sarajevo, Office of the High Representative, https://biblioteka.sejm.gov.pl/wp-content/uploads/2016/09/Bo%C5%9Bnia-i-Hercegowina_bos_010716.pdf.
• Zakon o zaštiti tajnih podataka (Službeni glasnik BiH broj 54/2005).
• Krivični zakon Bosne i Hercegovine (Službeni glasnik BiH broj 3/2003).
• Krivični zakon Federacije Bosne i Hercegovine (Službene novine FBiH broj 36/2003 ispr. – 75/2017).
• Constitution of the United States of America, House of Representatives, dok. No 110 – 50.
• Zarządzenie wykonawcze prezydenta USA
• The President Executive Order 13526 of 2009, Classified National Security Information, https://www.federalregister.gov/documents/2014/07/30/2014-17836/classified-national-security-information [dostęp: 18 V 2022].
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 15 X 2009 r., sygn. akt K 26/08.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 VII 2017 r., sygn. akt I OSK 932/16.
• Wyrok Sądu Najwyższego USA w sprawie „Hustler” v. Falwell, 485 U.S. 46, 24 II 1988 r.

Identifiers

DOI

10.4467/20801335PBW.22.049.16940

Biblioteka Nauki

2156553