Przestępstwo szpiegostwa po nowemu, czyli w świetle nowelizacji Kodeksu karnego z 17 sierpnia 2023 roku

• Authors: Piotr Burczaniuk

Title variants

EN

The crime of espionage in new terms, i.e. in light of amendment to the Criminal Code of 17 August 2023

Abstracts

EN

The study analysed the scope of changes in the criminalisation of the crime of espionage in Poland that took place with the amendment to the Criminal Code of 17 August 2023, as well as the systemic changes introduced by it in eight other laws, including the competency laws of all Polish special services. The amendments were introduced to increase the powers to combat this type of crime. The primary objective of the analysis was an attempt to answer the question of whether the scope of the changes introduced corresponds to the demands made by legal doctrine as well as practitioners involved in combating espionage in Poland, consequently adjusting the legal state to the current geopolitical situation, mainly related to aggressive non-military actions described in the doctrines of war. The analysis of the introduced changes was shown against the background of the legislative process of the indicated law, and especially the discussion that took place within its framework, without which a proper understanding of the changes would not be possible.

PL

W opracowaniu dokonano analizy zakresu zmian w penalizacji przestępstwa szpiegostwa w Polsce, jakie nastąpiły wraz z nowelizacją Kodeksu karnego z 17 sierpnia 2023 r., a także zmian systemowych w ośmiu innych ustawach, w tym w ustawach kompetencyjnych wszystkich polskich służb specjalnych. Zmiany zostały wprowadzone w celu zwiększenia uprawnień służących zwalczaniu tego rodzaju przestępstw. Głównym celem analizy była próba odpowiedzi na pytanie, czy zakres tych zmian odpowiada postulatom zgłaszanym przez doktrynę prawniczą i praktyków zajmujących się zwalczaniem szpiegostwa w Polsce i dostosowuje stan prawny do aktualnej sytuacji geopolitycznej, związanej głownie z agresywnymi działaniami niemilitarnymi opisywanymi w doktrynach wojennych. Analizę wprowadzonych zmian ukazano na tle procesu legislacyjnego omawianej ustawy, a zwłaszcza towarzyszącej mu dyskusji, bez której właściwe zrozumienie tych zmian nie byłoby możliwe.

Keywords

PL

szpiegostwo; działalność wywiadowcza; służby specjalne

EN

espionage; intelligence activities; secret services

• Publisher: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Journal: Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Year: 2024
• Issue: 30
• Pages: 49-78

Dates

published

2024

Contributors

author

Piotr Burczaniuk

• Instytut Nauk Prawnych, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

• https://orcid.org/0000000266858769

References

• Burczaniuk P., Przestępstwo szpiegostwa – rys historyczny, aktualne regulacje na tle doświadczeń praktycznych i analizy prawno-porównawczej wybranych państw, w: Uprawnienia służb specjalnych z perspektywy współczesnych zagrożeń bezpieczeństwa narodowego. Wybrane zagadnienia, P. Burczaniuk (red.), Warszawa 2017, s. 86–107.
• Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz do art. 117-211a (cz. 1), W. Wróbel, A. Zoll (red.), Warszawa 2017.
• Skoneczny Ł., Wojna hybrydowa – wyzwanie przyszłości? Wybrane zagadnienia, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2015, wydanie specjalne: Wojna hybrydowa, s. 39–50.
• Słownik Języka Polskiego PWN, t. 1, M. Szymczak (red.), Warszawa 1999.
• Wojnowski M., Mit „wojny hybrydowej”. Konflikt na terenie państwa ukraińskiego w świetle rosyjskiej myśli wojskowej XIX–XXI wieku, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2015 wydanie specjalne: Wojna hybrydowa, s. 7–38.
• Głosowanie nr 46 na 78. posiedzeniu Sejmu dnia 07-07-2023 r. o godz. 19:21:18, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/agent.xsp?symbol=glosowania&NrKadencji=9&NrPosiedzenia=78&NrGlosowania=46 [dostęp: 28 VIII 2023].
• McKew M.K., Doktryna Gierasimowa, czyli rosyjski sposób na wojnę: chaos, a nie bomby, Onet, 6 IX 2017 r., https://wiadomosci.onet.pl/swiat/doktryna-gierasimowa-czyli-rosyjski-sposob-na-wojne-chaos-a-nie-bomby/svh4p0h [dostęp: 28 VIII 2023].
• Mikowski M., Wiceszef MS: zmiany ws. surowszych kar za szpiegostwo są już gotowe, PAP, 23 X 2022 r., https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1460354%2Cwiceszef-ms-zmiany-ws-surowszych-kar-za-szpiegostwo-sa-juz-gotowe.html [dostęp: 28 VIII 2023].
• Rejestracja posiedzenia sejmowej Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach – 14 VI 2023 r., iTV Sejm – transmisje archiwalne, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/transmisje_arch.xsp?rok=2023&month=06&page=5#D535320871BCC086C12589CC00473889 [dostęp: 28 VIII 2023].
• Rejestracja 77. posiedzenia Sejmu – 13 VI 2023 r., iTV Sejm – transmisje archiwalne, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/transmisje_arch.xsp?page=9#1C429C6BE7B92E29C12588FB0033AB2F [dostęp: 28 VIII 2023].
• Rejestracja 65. posiedzenia Senatu RP X kadencji – 26 VII 2023 r., https://av8.senat.pl/10Sen651 [dostęp: 28 VIII 2023].
• Rozpatrywanie sprawozdania Komisji o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3232, 3232-A i 3358), iTV Sejm – transmisje archiwalne, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/transmisje_arch.xsp?page=2#0CD6003114C05652C12588FB0033AD73 [dostęp: 28 VIII 2023].
• Uzasadnienie do Poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3232), https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/F53D07E65F8EC17AC12589B1003F2A96/%24File/3232.pdf [dostęp: 28 VIII 2023].
• Zmiany w Kodeksie karnym związane z zagrożeniem bezpieczeństwa państwa, Ministerstwo Sprawiedliwości, 29 III 2022 r., https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/zmiany-w-kodeksie-karnym-zwiazane-z-zagrozeniem-bezpieczenstwa-panstwa [dostęp: 28 VIII 2023].
• Герасимов В., Ценность науки в предвидении, „Военно-промышленный курьер”, 27 II 2013 r., https://vpk.name/news/85159_cennost_nauki_v_predvidenii.html [dostęp: 28 VIII 2023].
• Фельгенгауэр П., Добиться превосходства над остальным человечеством Начальник российского Генштаба формулирует программу подготовки к масштабной войне, Новая газета, 9 III 2019 r., https://novayagazeta.ru/articles/2019/03/09/79808-dobitsya-prevoshodstva-nad-ostalnym-chelovechestvom [dostęp: 28 VIII 2023].
• Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2023 r. poz. 1834).
• Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (t.j. DzU z 2024 r. poz. 248).
• Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (t.j. DzU z 2023 r. poz. 913, ze zm.).
• Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych (t.j. DzU z 2022 r. poz. 2632).
• Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (t.j. DzU z 2023 r. poz. 122).
• Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego (t.j. DzU z 2023 r. poz. 81, ze zm.).
• Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (t.j. DzU z 2022 r. poz. 1648, ze zm.).
• Ustawa z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (t.j. DzU z 2023 r. poz. 1136, ze zm.).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (DzU z 2022 r. poz. 1138, ze zm.).
• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 28 XI 2016 r., sygn. akt II AKa 96/16.
• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 24 XI 2017 r., sygn. akt II AKa 269/17.
• Wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z 17 V 2005 r., sygn. akt IV K 86/05.
• Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z 19 X 2015 r., sygn. akt V K 141/15.
• Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 11 VIII 2022 r., sygn. akt XVIII K 78/22.
• Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 21 II 2022 r., sygn. akt XVIII K 58/20.
• Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 8 III 2019 r., sygn. akt XII K 176/18.
• Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 23 III 2016 r., sygn. akt XVIII K 110/15.
• Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 22 XII 2010 r., sygn. akt VIII K 272/10.
• Wyrok Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie z 29 IV 2019 r., sygn. akt So 5/19.
• Wyrok Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie z 26 IV 2016 r., sygn. akt So 1/16.
• Wyrok Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie z 3 XI 2005 r., sygn. akt So 37/05.
• Wyrok Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie z 11 IV 2001 r., sygn. akt So 24/00.
• Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2020, https://www.bbn.gov.pl/ftp/dokumenty/Strategia_Bezpieczenstwa_Narodowego_RP_2020.pdf [dostęp: 28 VIII 2023].

Identifiers

DOI

10.4467/20801335PBW.24.002.19604

Biblioteka Nauki

31232693