Model infiltracji Jeżowa a zajęcie Krymu przez Federację Rosyjską

• Authors: Marek Świerczek

Title variants

EN

Yezhov’s infiltration model and the Russian Federation’s seizure of Crimea

Abstracts

EN

The author analysed the scale of betrayal among the officers and officials of the Ukrainian state during the annexation of Crimea by the Russian Federation in 2014. The main research problem was an attempt to explain the anomaly in the activities of the special services in the form of recruiting 1,400 officers of the Ukrainian SBU to the Russian FSB. In an attempt to explain this phenomenon in the practice of secret services, the author used the theory of offensive intelligence and counter-intelligence created and developed in the USSR from the early 1920s, as well as the findings of cognitive psychology regarding the phenomenon of projection as the main mechanism for explaining the behavior of other people. Thanks to the synthesis of psychology and the analysis of the theoretical achievements of the Soviet secret services, the author put forward a hypothesis about the mass recruitment of the SBU officers in the Crimea long before the annexation. According to the author, the main mechanisms of mass recruitment of agents in order to control the opponent’s organisation were broadly understood corruption and cronyism characteristic to the post-Soviet area.

PL

Autor dokonał analizy skali zdrady wśród funkcjonariuszy i urzędników państwa ukraińskiego podczas aneksji Krymu przez Federację Rosyjską w 2014 r. Głównym problemem badawczym była próba wyjaśnienia anomalii w działalności służb specjalnych w postaci przyjęcia do rosyjskiej Federalnej Służby Bezpieczeństwa 1400 funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa Ukrainy. Próbując wyjaśnić ten ewenement w działalności służb specjalnych, autor posłużył się teorią wywiadu i kontrwywiadu ofensywnego rozwijaną w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich od początku lat 20. XX w. oraz ustaleniami psychologii poznawczej dotyczącymi projekcji jako głównego mechanizmu tłumaczenia przez ludzi zachowań innych osób. Na podstawie analizy dorobku teoretycznego sowieckich służb i ustaleń psychologii autor wysunął hipotezę o masowym werbunku przez Rosjan funkcjonariuszy SBU na Krymie na długo przed aneksją. Zdaniem autora głównymi mechanizmami pozyskiwania agentury w celu opanowania organizacji przeciwnika były szeroko rozumiana korupcja oraz kumoterstwo, które to zjawiska są charakterystyczne dla obszaru postsowieckiego.

Keywords

PL

aneksja Krymu; FSB; SBU; korupcja jako czynnik zdrady; kontrwywiad ofensywny

EN

annexation of Crimea; FSB; SBU; corruption as a factor of betrayal; offensive counterintelligence

• Publisher: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Journal: Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Year: 2024
• Issue: 30
• Pages: 131-157

Dates

published

2024

Contributors

author

Marek Świerczek

• Funkcjonariusz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

• https://orcid.org/0000000206610315

References

• Begoum F., You and Your Walk-In, „Studies in Intelligence” 1962, t. 6, nr 1.
• Freud A., Das Ich und die Abwehrmechanismen, Wien 1936.
• Kernberg O.F., Borderline Conditions and Pathological Narcissism, London 1990.
• Hempel A., Policja granatowa w okupacyjnym systemie administracyjnym Generalnego Gubernatorstwa: 1939–1945, Warszawa 1987.
• Kahneman D., Slovic P., Tversky A., Judgment under uncertainty: heuristics and biases, New York 1982.
• Kernberg O.F., Borderline Conditions and Pathological Narcissism, London 1990. Kobierzycki T., Filozofia osobowości, Warszawa 2001.
• König K., Abwehrmechanismen, Göttingen–Zürich 2007.
• Kuk A.I., Kanwa wywiadu agenturalnego, Warszawa 1994.
• Mentzos S., Interpersonale und institutionalisierte Abwehr, Frankfurt am Main 1994. Renz B., The Russian Force Structures, „Russian Analytical Digest” 2007, nr 17, s. 5–7.
• Serov I.A., Work with Walk-ins, „Studies in Intelligence” 1962, t. 8, nr 1.
• Świerczek M., Jak Sowieci przetrwali dzięki oszustwu. Sowiecka decepcja strategiczna, Warszawa 2021.
• Świerczek M., Szturm na siedzibę Służby Bezpieczeństwa Ukrainy w Ługańsku w 2014 r. jako przykład operacji służb specjalnych Federacji Rosyjskiej, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2023, nr 28, s. 52–86. https://doi.org/10.4467/20801335PBW.23.002.17652.
• Tönnies F., Wspólnota i stowarzyszenie, Warszawa 1988.
• Водолеев Г.С., Сидоренко С.Ф., Спецнужды и спецслужбы, Москва 2009.
• Зданович А., Польский крест советской контрразведки. Польская линия в работе ЧК-НКВД. 1918-1938, Москва 2017.
• Контрразведывательный словарь, Москва 1972.
• Савченко A., Антиукраїнець: або Воля до боротьби, поразки чи зради, Київ 2020.
• Crimea’s Strategic Value to Russia, Center for Strategic and International Studies, 18 III 2014 r., https://www.csis.org/blogs/post-soviet-post/crimeas-strategic-value-russia [dostęp: 6 VI 2023].
• Danylov O., As of January 1, 2023, the population of Ukraine was 28-34 million, Mezha.Media, 7 IV 2023 r., https://mezha.media/en/2023/04/07/as-of-january-1-2023-the-population-of-ukraine-was-28-34-million/ [dostęp: 7 VI 2023].
• Janukowycz podpisał umowę o stacjonowaniu rosyjskiej floty na Ukrainie, Portal Spraw Zagranicznych, 29 IV 2010 r., https://psz.pl/162-wschod/janukowycz-podpisal-umowe-o-stacjonowaniu-rosyjskiej-floty-na-ukrainie [dostęp: 7 VI 2023].
• Map of sovereign states in Europe by projected 2023 GDP (PPP) percapita based on international dollars, https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_sovereign_states_in_Europe_by_GDP_(PPP)_per_capita [dostęp: 12 III 2024].
• Samar W., Russian «moles» in the State Security Service of Ukraine: what is missing in the Kulinich-Sivkovych’ case?, Center of Journalistic Investigations, 26 IV 2023 r., https://investigator.org.ua/investigations/253973/ [dostęp: 16 VI 2023].
• Transparency International Ukraine, https://www.transparency.org/en/countries/ukraine [dostęp: 16 VI 2023].
• Tzu S., Sztuka wojny, oprac. J. Paterczyk, https://www.academia.edu/41929781/Sun_Tzu_SZTUKA_WOJNY_czyli_TRZYNA%C5%9ACIE_ROZDZIA%C5%81%C3%93W [dostęp: 21 VI 2023].
• Агенты национальной опасности, dsnews.ua, 28 X 2013 r., https://www.dsnews.ua/economics/agenty-natsionalnoy-opasnosti-28102013090200 [dostęp: 16 VI 2023].
• Агрессивный крымский боевик Самвел оказался спецагентом Кремля и мог работать в СБУ, ТСН, 20 V 2014 r., https://tsn.ua/ru/politika/agressivnyy-krymskiy-boevik-samvel-okazalsya-specagentom-kremlya-i-mog-rabotat-v-sbu-366551.html [dostęp: 16 VI 2023].
• Более 10 тысяч солдат перешли на службу России, Беzформата, https://angarsk.bezformata.com/listnews/soldat-pereshli-na-sluzhbu-rossii/62518616/ [dostęp: 7 V 2023].
• Виктор Янукович: «Народ договорится, и Украина станет единой», „Аргументы и Факты” 2014, nr 52, wersja online: https://aif.ru/euromaidan/viktor_yanukovich_eksklusivnoe_interview [dostęp: 6 VI 2023].
• Галеотти М., «Сейлем» и «Башмаки». Крым и криминал до и после российской аннексии, Крым.Реалии, 27 X 2014 r., https://ru.krymr.com/a/26658454.html [dostęp: 16 VI 2023].
• Генерал-коллекционер СБУ Свиридонов друг Куницына, ОРД, 20 XII 2009 r., https://ord-ua.com/2009/12/29/general-kollektsioner-sbu-sviridonov-drug-kunitsyina/ [dostęp: 15 VI 2022].
• Генерал Кривонос: про зраду в 2014-му, Порошенка, Зеленського, «клоунів» у РНБО і силове звільнення Донбасу, Радіо Свобода, 19 I 2020 r., https://www.radiosvoboda.org/a/rnbo-kryvonos-donbass-zrada-peremoga/30384758.html [dostęp: 15 VI 2023].
• ДЕРЖЗРАДА, Ukrinform, https://www.ukrinform.ua/tag-derzzrada [dostęp: 14 VI 2023].
• Документальный фильм «Корсуньский погром», YouTube, 30 VII 2014 r., https://www.youtube.com/watch?v=7FfPTBQ4l38 [dostęp: 22 II 2023].
• Закрытый доклад СБУ: на турецкие деньги «меджлис» вел разведку для Анкары, EADaily, 7 IV 2016 r., https://eadaily.com/ru/news/2016/04/07/zakrytyy-doklad-sbu-na-tureckie-dengi-medzhlis-vel-razvedku-dlya-ankary [dostęp: 16 VI 2023].
• Замглавы Меджлиса Умеров: Сотрудники СБУ и милиции в Крыму оказались предателями на 100%, военнослужащие - на 80%, прокуратура - на 70%, New Voice, 5 XI 2017 r., https://nv.ua/ukraine/politics/zamglavy-medzhlisa-umerov-sotrudniki-sbu-i-militsii-v-krymu-okazalis-predateljami-na-100-voennosluzhashchie-na-80-prokuratura-na-70-2135335.html [dostęp: 7 V 2023].
• Замглавы Меджлиса упрекнул Украину в сдаче Крыма без стрельбы, Черноморская телерадиокомпания, 6 XI 2017 r., https://blackseatv.com/in-the-spotlight/zamglavy-me-dzhlisa-upreknul-ukrainu-v-sdache-kryma-bez-strelby/ [dostęp: 7 V 2023].
• Козаченко O., Умеров жалеет, что в Крыму не стали стрелять по русским, Полит Навигатор, 3 XI 2017 r., https://m.politnavigator.net/umerov-zhaleet-chto-v-krymu-ne-stali-strelyat-po-russkim.html [dostęp: 7 V 2023].
• Корупція та зрада це неприпустимі речі. І у професійному, і в людському плані. Це не можна пробачати», - Ігор Клименко, 7 II 2023 r., https://mvs.gov.ua/uk/news/korupciia-ta-zrada-ce-nepripustimi-reci-i-u-profesiinomu-i-v-liudskomu-plani-ce-ne-mozna-probacati-igor-klimenko [dostęp: 15 VI 2023].
• Коррупция - СТОП! Прокуратура признала действия СБУ не соответствующими законодательству, LB.ua, 23 V 2011 r., https://lb.ua/news/2011/05/23/97705_korrupt-siya_stop_prokuratura_priz.html [dostęp: 16 VI 2023].
• Корсуньская трагедия - боевики Майдана пытают крымчан, поджёг автобусов. 20.02.2014, YouTube, 20 II 2017 r., https://www.youtube.com/watch?v=s2TGeF=-xbTc&list-PLeuqEfNtM8zleTyjJ-n8DXE2Uz9OHm2Ty [dostęp: 23 II 2023].
• Корсуньская трагедия Убивали только за то, что они из Крыма 2014 весна, YouTube, 27 V 2019 r., https://www.youtube.com/watch?v=bqUcM5YBWFw [dostęp: 23 II 2023].
• „Корсуньский погром”: зверства сторонников майдана, YouTube, 21 VI 2014 r., https://www.youtube.com/watch?v=hlf_AdGbfjE [dostęp: 22 II 2023].
• Kруглов A., На измене, Совершенно Секретно, 30 X 2014 r., https://www.sovsekretno.ru/articles/bezopasnost/na-izmene/ [dostęp: 7 V 2023].
• Крым Путь на Родину Документальный фильм Андрея Кондрашова, YouTube, 4 X 2020 r., https://www.youtube.com/watch?v=PGGNXIQXlcU [dostęp: 2 III 2023].
• Милиция и СБУ закупили машин на 30 миллионов, bigmir)net, 15 XII 2010 r., https://auto.bigmir.net/autonews/autoworld/5217854-miliciya-i-sbu-zakupili-masin-na-30-millionov [dostęp: 16 VI 2023].
• Myrotvorets, https://myrotvorets.news/?s=%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D0%BA [dostęp: 14 VI 2023].
• Нардеп Тымчук назвал число изменивших присяге крымских силовиков, Black Sea News, 6 XI 2017 r., https://www.blackseanews.net/read/136189 [dostęp: 5 VI 2023].
• Новые русские бандиты: кто контролирует Крым, Україна Кримінальна, 24 III 2014 r., https://cripo.com.ua/investigations/?p=172293/ [dostęp: 16 VI 2023].
• Официальная статистика: замглавы Меджлиса завысил количество предателей в Крыму на 10 %, Inform Napalm, 7 XI 2017 r., https://informnapalm.org/41430-ofitsial- naya-statistika-zamglavy-medzhlisa-zavysil-protsent/ [dostęp: 7 V 2023].
• Оперативный приказ Народного комиссара внутренних дел Союза ССР Николая Ежова № 00485. 11 августа 1937 г. о польской национальной операции, https://operacja-polska.pl/nkr/o-operacji-polskiej-nkw/dokumenty/966,00485-11-1937.html [dostęp: 22 X 2019].
• „Предатели на 100%”: Умеров резко высказался о спецслужбах в Крыму, OBOZ.UA, 5 XI 2017 r., https://news.obozrevatel.com/society/predateli-na-100-umerov-rezko-vyiska-zalsya-o-spetssluzhbah-v-kryimu.htm [dostęp: 7 V 2023].
• Про кількість та склад населення України за підсумками Всеукраїнського перепису населення 2001 року, https://web.archive.org/web/20071124125111/http://www.ukrcensus.gov.ua/results/general/nationality/ [dostęp: 12 VI 2023].
• Сколько военных ВСУ и СБУ перешли на сторону России в 2014 году, RF-SMI, 20 II 2022 r., https://rf-smi.ru/ykr/71072-skolko-voennyh-vsu-i-sbu-pereshli-na-storonu-rossii-v-2014-godu.html [dostęp: 7 V 2023].
• Сколько военных из Крыма предали Украину: шокирующие цифры, Panoptikon, 7 XI 2017 r., https://panoptikon.org/ukraine/98813-skolko-voennykh-iz-kryma-predali-ukrainu-shokirujushhie-cifry.html [dostęp: 4 VI 2023].
• Теперь пишут записки в Москву: озвучены масштабы предательства крымчан, From-UA, 30 XI 2017 r., https://from-ua.org/news/425623-teper-pishut-zapiski-v-moskvu-ozvu-cheni-masshtabi-predatelstva-krimchan.html [dostęp: 7 V 2023].
• Тымчук Д., Сколько крымских силовиков стали предателями Украины, UA Info, 6 XI 2017 r., https://uainfo.org/blognews/1509980385-skolko-ukrainskiy-silovikov-v-krymu-stali-predatelyami.html [dostęp: 4 VI 2023].
• Тымчук Д., wpis w serwisie Facebook, https://www.facebook.com/dmitry.tymchuk/posts/1366726656789319 [dostęp: 9 VI 2023].
• Тымчук назвал число предателей среди украинских силовиков в Крыму после аннексии, РБК-Україна, 6 XI 2017 r., https://www.rbc.ua/rus/news/tymchuk-nazval-chislo-predate-ley-sredi-ukrainskih-1509976026.html [dostęp: 4 VI 2023].
• Численность ФСБ, https://fsb.dossier.center/number/ [dostęp: 12 VI 2023].

Identifiers

DOI

10.4467/20801335PBW.24.005.19607

Biblioteka Nauki

31232881