Adam Franciszek Epler (1902–1940) – zapomniany muzyk międzywojennego Lwowa

• Authors: Wojciech Gurgul

Title variants

EN

Adam Franciszek Epler (1902–1940): A Forgotten Musician of Interwar Lviv

Abstracts

EN

This article is an introduction to the artistic profile of a Polish conductor, composer and guitarist Adam Franciszek Epler. This forgotten creative persona left the artistic legacy of compositions and arrangements for mandolin orchestra ensemble. Moreover, he was the first Polish guitarist playing Polish lute music, a founder of the first Polish guitar trio named Lwowskie Trio Gitarowe and a musician in the most popular interwar radio broadcast Wesoła Lwowska Fala. As a composer and conductor of the Orchestra of Mandolin Society “Hejnał” from Lviv, he also took part in numerous radio broadcasts of Polish Radio Lviv. His musical activities, similarly to the entire mandolin heritage in Poland and guitar history in interwar Poland, requires further research, and this article is one of the first contributions to these research topics.

Keywords

EN

Adam Epler; Lviv; guitar; mandolin orchestra; Polish Radio; Katyn massacre; victim

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński. Koło Naukowe Studentów Muzykologii UJ
• Journal: Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ
• Year: 2020
• Issue: 2(45)
• Pages: 25-60

Dates

published

2020

Contributors

author

Wojciech Gurgul

• Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach

References

• Abratowski, Kazimierz, w: Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki, https://bibliotekapiosenki.pl/osoby/Abratowski_Kazimierz, [dostęp:6.07.2020].
• Adam Epler, https://staremelodie.pl/kompozytorzy/236/Adam_Epler, [dostęp: 6.07.2020].
• Bykownia – miejsce upamiętnienia 3,5 tys. polskich ofiar NKWD na Ukrainie, „Dzieje.pl” 9.04.2015, https://dzieje.pl/aktualnosci/bykownia-miejsce-upamietnienia-35-tys-polskich-ofiar-nkwd-naukrainie, [dostęp: 6.07.2020].
• [Epler-Matuchniak B.], Adam Epler i „Hejnał”, „Dziennik Polski” 26.10.2005.
• Epler-Matuchniak B., Koło Mandolinistów „Hejnał” we Lwowie pod batutą Adama F. Eplera i Wesoła Lwowska Fala, „Semper Fidelis” 2005, nr 4.
• Fink K., Szkolnictwo muzyczne we Lwowie w okresie międzywojennym (1918–1939), „Молодь і Pинок” 2017, nr 4.
• Gurgul W., Bibliografia polskich druków muzycznych z udziałem gitary wydanych w latach 1901–1939 wraz ze szczegółowym omówieniem wybranych pozycji, Instytut Muzyki i Tańca, Tarnów 2020.
• Habela J., Z. Kurzowa, Lwowskie piosenki uliczne, kabaretowe i okolicznościowe do 1939 roku, PWM, Kraków 1989.
• Hallo! Hallo! Tu Polskie Radjo Lwów…, w: Targi Wschodnie 1935, red. S. Zachariasiewicz, Wschód – Prasowa Agencja Informacyjna, Lwów 1935.
• Jachowicz S., Pisma różne wierszem Stanisława Jachowicza, nakł. aut., Warszawa 1853.
• Joachimiak G., Tabulatura lutniowa Wodzickich jako przedmiot edycji muzycznej – przegląd problematyki, „Muzyka” 2015, nr 3.
• Klimczak R., Zbigniew Kurtycz (1919–2015), „Dziennik Teatralny”, http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/zbigniew-kurtycz-1919-2015.html, [dostęp: 6.07.2020].
• Krassowski J., Schütz (Szyc), Alfred, w: Kompozytorzy polscy 1918–2000, red. M. Podhajski, t. 2 Biogramy, Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina w Warszawie–Akademia Muzyczna im.Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Gdańsk–Warszawa 2005.
• Listy katyńskiej ciąg dalszy. Straceni na Ukrainie, red. M. Tarczyński, Z. Gajowniczek, Niezależny Komitet Historyczny Badania Zbrodni Katyńskiej–Polska Fundacja Katyńska–Centralna Biblioteka Wojskowa, Warszawa 1994.
• Miszczak S., Historia radiofonii i telewizji w Polsce, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1972.
• Piekarski M., Muzyka we Lwowie, Wydawnictwo Akademickie SEDNO, Warszawa 2018.
• Pieczonka M., Lwowskie firmy wydawnicze w latach 1918–1939, w: Książki, czasopisma, biblioteki Krakowa i Lwowa XIX i XX wieku, red. J. Jarowiecki, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków 1993.
• „Radio-Informator” 2 (1939).
• Rogaliński P., 9 maja – Polacy europejscy?, „Polonia” 2009, nr 5.
• Sachse F., Zawody Orkiestr Mandolinowych Stowarzyszenia Miłośników Muzyki Województwa Śląskiego, „Śląskie Wiadomości Muzyczne” 1938, nr 4.
• Schatz Zygmunt Sim, w: Wirtualny Sztetl, https://sztetl.org.pl/pl/biogramy/3709-schatz-zygmunt, [dostęp: 6.07.2020].
• Szolginia W., Na Wesołej Lwowskiej Fali, Wydawnictwo Polonia, Warszawa 1991.
• Wajda K., H. Vogelfänger., Szczepko i Tońko. Djalogi radjowe z „Wesołej Lwowskiej Fali”, przedm. J. Petry, Drukarnia Urzędnicza, Lwów 1934, reprint: Wydawnictwo Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, Wrocław 1989.
• Weber E., Schrammelmusik, w: Oesterreichisches Musiklexikon online https://www.musiklexikon.ac.at/ml/musik_S/Schrammelmusik.xml, [dostęp: 6.07.2020].
• Wendland A., Gitara w twórczości Aleksandra Tansmana, Wydawnictwo „Ars Longa”, Łódź 1996.
• Śladem zbrodni katyńskiej, red. Z. Gajowniczek, G. Jakubowski, J. Tucholski, CAMSWiA RP, Warszawa 1998.
• „Antena” 1934, nr 8; 1935, nr 49; 1936, nr 43; 1937, nr 21, 33, 41; 1938, nr 11, 23, 27, 35, 48, 49; 1939, nr 27.
• „Biuletyn Radjofoniczny dla Użytku Prasy” 1934, nr 41.
• Co usłyszymy dziś przez radjo, „Chwila” 5.12.1932.
• Co usłyszymy dziś przez radjo, „Chwila” 26.12.1932.
• Co usłyszymy dziś przez radjo, „Chwila” 17.04.1933.
• Co usłyszymy dziś przez radjo, „Chwila” 26.07.1934.
• „Fala” 1934, nr 7, 11; 1935, nr 3, 5, 6, 33, 37, 49; 1936, nr 17, 33, 37.
• Impreza dziennikarzy lwowskich, „Gazeta Lwowska” 22.06.1932.
• Koncert mandolinistów i tria gitarowego, „Biuletyn Radjofoniczny dla użytku prasy” 1935, nr 3.
• Koncert tria gitarowego, „Biuletyn Radjofoniczny dla użytku prasy” 1935, nr 5.
• Konkurs piosenkarski lwowskich kompozytorów, „Chwila” 22.10.1934.
• [Lucy], Pięćdziesiąta fala…, „Dziennik Wileński. Dodatek kulturalno-literacki” 29.04.1934.
• [Mart], Na lwowskiej antenie. Szlachta zagrodowa mówi i śpiewa, „Dziennik Polski” 28.10.1937.
• Na fali radiowej, „Czas” 15.08.1937.
• Na fali radiowej, „Czas” 19.12.1938.
• Nasz korespondent donosi…, „Radjo” 1933, nr 7.
• Nasz korespondent donosi…, „Radjo” 1934, nr 14.
• P. J., Muzyka w radio, „Czas” 20.10.1938.
• P. J., Muzyka w radio, „Czas” 15.11.1938.
• Polska Radjowa, „Radjo” 17.05.1931.
• Poranek patriotyczny w Kole Młodzieży im. Tadeusza Kościuszki, „Gazeta Lwowska” 2.12.1931.
• Programy europejskich radjofonów, „Chwila” 5.01.1931.
• Program radjowy, „Dziennik Polski” 13.03.1938.
• Program radiowy, „Dziennik Polski” 2.09.1939.
• Program radjowy, „Gazeta Lwowska” 14.10.1933.
• Program radjowy, „Kurier Warszawski” 29.08.1931 wyd. poranne.
• Program radjowy, „Kurier Warszawski” 4.11.1933 wyd. poranne.
• Radio, „ABC” 26.03.1938.
• „Radio dla wszystkich” 1939, nr 15.
• „Radjo” 1932, nr 49; 1934, nr 27.
• Radjo, „ABC” 4.07.1934.
• Radjo, „Nowy Dziennik” 11.10.1938.
• Radio. Dzisiejszy program radiowy, „Głos Poranny” 4.03.1939.
• Ruch służbowy na obszarze Wojew. Tarnopolskiego, „Tarnopolski Dziennik Wojewódzki” 1.11.1932.
• Ruch służbowy w Ministerstwie Sprawiedliwości, „Monitor Polski” 21.07.1931.
• Słuchajmy dziś Radja!, „Chwila” 19.06.1935.
• Słuchajmy dziś Radja!, „Chwila” 23.07.1936.
• Słuchajmy dziś radia, „Chwila” 5.02.1938.
• Słuchajmy dziś radia, „Chwila” 29.09.1938.
• Słuchajmy dziś radia, „Chwila” 9.11.1938.
• Słuchajmy dziś radia, „Chwila” 12.08.1939.
• Słuchamy radia, „Dzień Dobry” 19.02.1938.
• Tydzień Literacki Polskiego Radja, „Radjo” 1934, nr 3.
• Wesoła audycja dla dzieci, „Dziennik Polski” 12.08.1936.
• „Wiadomości Radjowe” 1932 nr 20.
• Wiosna w Italii. Audycja muzyczna ze Lwowa, „Biuletyn Radjofoniczny dla Użytku Prasy” 1937, nr 11.
• Z Koła Mandolinistów „Hejnał” we Lwowie, „Chwila” 2.04.1931.
• Call L. de, Leichtes Trio für drei Gitarren op. 26, Musikverlag Zimmermann, Frankfurt am Main.
• Call L. von, Leichtes Trio in C-Dur für 3 Gitarren, B. Schott's Söhne, Mainz 1929.
• Epler A., Z piosenką przez Lwów, G. Seyfarth, Lwów 1935.
• AGAD, zespół sygn. 301, sygn. 1901, Par. Złotniki, dek. Podhajce; Księga metrykalna urodzeń, ślubów i zgonów dla wsi: Złotniki, Burkanów, Charki, Pantalicha, Rakowiec, Sokołów, Sosnów.
• Epler-Matuchniak B., Adam Franciszek Epler, nieopublikowany biogram ze zbiorów Barbary Epler-Matuchniak.
• Epler-Matuchniak B., AHM_PnW_2611, relacja ze zbiorów Archiwum Historii Mówionej Ośrodka KARTA i Domu Spotkań z Historią, 28.10.2011.
• Korespondencja autora z Barbarą Epler-Matuchniak z dnia 16 oraz 17 maja 2020 roku.

Identifiers

DOI

10.4467/23537094KMMUJ.20.004.12531

Biblioteka Nauki

2154762