Stopy metryczne jako jednostki kształtujące przebieg utworu fortepianowego

• Authors: Karol Knapiński

Title variants

EN

Metric Feet as Units Shaping the Course of a Piano Piece

Abstracts

EN

In this paper, I make an attempt to present the analytical possibilities offered by using metric feet as units that shape the course of a (piano) piece. This approach results from cognitive studies that clearly show that the perception of auditory events is based on grouping them into larger units on the basic strong–weak axis. In this approach, the foot is a scheme of one strong sound and one or two weak sounds (in different combinations) that repeats regularly in the course of the work. In this article, I present the most common ways of distinguishing strong sounds: using duration, dynamics, and pitch (features derived analogously from language, distinguishing strong syllables from the speech stream) and characterising the most common feet.

Keywords

EN

cognitivism; music; metric feet; perception of music

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński. Koło Naukowe Studentów Muzykologii UJ
• Journal: Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ
• Year: 2022
• Issue: 4(55)
• Pages: 5-37

Dates

published

2022

Contributors

author

Karol Knapiński

• Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu
• Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/0000000229599411

References

• Bach Johann Sebastian, Goldberg-Variationen. Vierter Teil der Clavier-Übung, BWV 988, wyd. Ch. Wolff, Bärenreiter, Kassel–Praha 2014.
• Bach Johann Sebastian, Sechs Partiten. Erster Teil der Klavierübung, BWV 825–830, wyd. R.D. Jones, Bärenreiter, Kassel–London 1976.
• Bach Johann Sebastian, Das Wohltemperierte Klavier I, BWV 846–869, wyd. A. Dürr, Bärenreiter, Kassel–New York, 1989.
• Beethoven Ludwig van, Klaviersonaten, wyd. H. Schenker, Universal Edition, Wien 1918–21.
• Brahms Johannes, Drei Intermezzi op. 117, wyd. E. v. Sauer, Edition Peters, Leipizig [1910].
• Brahms Johannes, Sechs Klavierstücke op. 118, wyd. E. v. Sauer, Edition Peters, Leipzig [1910].
• Brahms Johannes, Vier Klavierstücke op. 119, wyd. E. Steuermann, Universal Edition, Wien–Leipzig 1933.
• Chopin Fryderyk, Ballady, red. I.J. Paderewski, Instytut Fryderyka Chopina, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2015.
• Chopin Fryderyk, Etiudy, red. I.J. Paderewski, Instytut Fryderyka Chopina, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2015.
• Chopin Fryderyk, Mazurki, red. I.J. Paderewski, Instytut Fryderyka Chopina, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1978.
• Chopin Fryderyk, Walce, red. I.J. Paderewski, Instytut Fryderyka Chopina, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2017.
• Debussy Claude, Études, L. 136, Durand & Cie., Paris 1916.
• Prokofiew Siergiej, Sonaty fortepianowe, red. L. Tadevosovich Atovmian, Музгиз, Moskwa 1964.
• Schumann Robert, Fantazja C-dur op. 17, red. C. Schumann, Breitkopf & Härtel, Leipzig 1879.
• Szymanowski Karol, Dwadzieścia Mazurków op. 50, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1982.
• Chomiński J., Wilkowska-Chomińska K., Formy muzyczne, t. 1: Teoria formy. Małe formy instrumentalne, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1983.
• Danielewicz J., Miary wierszowe greckiej liryki. Problemy opisu i interpretacji, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1994.
• Demska-Trębacz M., Czas, przestrzeń, rytm. Wykłady lubelskie, Wydawnictwo Polihymnia, Lublin 2005.
• Długosz-Kurczabowa K., Dubisz S., Gramatyka historyczna języka polskiego, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006.
• Encyklopedia muzyki, red. A. Chodkowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
• Grajter M., Relacje słowno-muzyczne w twórczości Ludwiga van Beethovena, Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi, Łódź 2015.
• Jankélévitch V., Ravel, przeł. M. Zagórska, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1977.
• Kulawik A., Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Wydawnictwo Antykwa, Kraków 1997.
• Kulawik A., Wprowadzenie do teorii wiersza, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988.
• Language and Music as Cognitive Systems, red. P. Rebuschat i in., Oxford University Press, Oxford 2012.
• Lerdahl F., Jackendoff R., A Generative Theory of Tonal Music, The Massachusetts Institute of Technology Press, Cambridge–Massachusetts, 1983.
• Mann T., Doktor Faustus. Das Leben des deutschen Tonsetzers Adrian Laverkühn erzählt von einem Freunde, Ficher Taschenbuch Verlag, Frankfurt am Main 1990.
• Mann T., Doktor Faustus. Żywot niemieckiego kompozytora Adriana Laverkühna, opowiedziany przez jego przyjaciela, przeł. M. Kulecka, W. Wirpsza, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1962.
• Meter, hasło w: Harvard Dictionary of Music, red. W. Apel, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge Massachusetts 1969.
• Metre, hasło w: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, t. 12, red. S. Sadie, Macmillan Publishers Limited, London 1980.
• Metre, hasło w: The New Oxford Companion to Music, t. 2, red. D. Arnold, Oxford University Press, Oxford–New York 1994.
• Mirka D., Metric Manipulations in Haydn and Mozart: Chamber Music for Strings, 1787–1791, Oxford University Press, Oxford 2009.
• Mond-Kozłowska W., O istocie rytmu. Na pograniczu tańca, muzyki i poezji w antyku greckim, perskim i hinduskim, Wydawnictwo Homini, Kraków 2011.
• Nichols R., Ravel, Yale University Press, New Haven–London 2012.
• Patela Aniruddh D., Peretz I., Is Music Autonomous from Language? A Neuropsychological Appraisal, w: Perception and Cognition of Music, red. J. Sloboda, I. Deliége, Psychology Press, Hove 1997.
• Pszczołowska L., Teoretycy w. XIX w walce z wierszem sylabicznym, „Pamiętnik Literacki” 1986, t. 77, nr 4.
• Sądejowa H., Zarys metryki greckiej w: Metryka grecka i łacińska, red. M. Dłuska, W. Strzelecki, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1959.
• Sloboda J.A., Emotion and meaning in musical communication – psychological perspetives, w: tegoż, Cognition, Emotion, and Performance: Three Lectures on the Psychology of Music, Fryderyk Chopin Academy of Music, Warszawa 1999.
• Szychowski P., Triada jedyna i niepowtarzalna. Sonaty fortepianowe E-dur op. 109, As-dur op. 110 i c-moll op. 111 Ludwiga van Beethovena, Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu, Wydawnictwo Ars Nova, Poznań 2015.
• Wagner A., Rytm w mowie i języku w ujęciu wielowymiarowym, Dom Wydawniczy „Elipsa”, Warszawa 2017.
• Wiersz. Podstawowe kategorie opisu, cz. 1: Rytmika, red. J. Worończak, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1963.
• Williams P., Bach: The Goldberg Variations, Cambridge University Press, Cambridge 2001.

Identifiers

DOI

10.4467/23537094KMMUJ.22.014.18103

Biblioteka Nauki

21379381